Moong hảw báw tô̒n pơ̭i zởi thiḙ̂w văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng têểnh khânh hơn pơ̭i kôông chủng ká nước, khảng 8 bươ̒ kwa, hwa̭ xi̭ Vṷ Dức Hiểw tlỉnh thức zoong gổm Mươ̒ng wê̒l Thú dô tloong khôông zan dâ̭m da̒ bán xắc văn hwả ớ diḙ̂ tlí khổ 85 Nhâ̭t Chiêw, kwâ̭n Tâi Hô̒ (Ha̒ Nô̭i).

Hơn 130 tác fấm gổm Mươ̒ng ản hwa̭ xi̭ Vṷ Dức Hiểw tlưng pă̒i ớ khổ 85 Nhâ̭t Chiêw, kwâ̭n Tâi Hô̒ (Ha̒ Nô̭i).

Ta̒n tôi tô̭l la̭i hwa̭ xi̭ Vṷ Dức Hiểw tloong khi nhâ̭n tin gổm Mươ̒ng kỏ pước tiển mởi khăw 10 năm hi̒nh thă̒nh pơ̭i fát tliến. "Bớ xướng fổm Mươ̒ng” ớ Ha̒ Nô̭i tlỉnh la̒ xư̭ kiḙ̂n teẻnh dẩw pước chwiến mêê̒nh kwan tloo̭ng kuố gổm Mươ̒ng, zoong zoo̒ng gổm bươ̒ la̭ bươ̒ kwen têểnh khânh hơn pơ̭i kôông chủng. 

Nểw chí tlẳng iểng kwa kải thên gổm Mươ̒ng tư̒ mo̭l xḙ ngẳm di̭ la̒ xán fấm gổm thôông thươ̒ng kuố dôô̒ng ba̒w mo̭l mươ̒ng la̒ dêênh. Mé tlêênh thư̭c tể chăng kỏ thôông tin li̭ch xứ no̒ gi nhâ̭n wê̒l wiḙ̂c mo̭l Mươ̒ng fát tliến ngê̒ xán xwất gổm. Gổm Mươ̒ng tlí pắt tâ̒w ản dố paw khảng 9/2014, tloong khi hwa̭ xi̭ Vṷ Dức Hiểw cho̭n kải thên ni̒ tí tă̭ch cho xướng gổm kôô̒ng ta̒n xán fấm gổm ản la̒ xoong ớ khuôn biên Báw ta̒ng khôông zan văn hwả Mươ̒ng (khổ 202, ta̭ng khả Tâi Tiển, fươ̒ng Thải Bi̒nh, thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh). 

Khác pơ̭i ta̒n zoo̒ng gổm zấp ni̒ tang kỏ tlêênh thi̭ tlươ̒ng, gổm Mươ̒ng la̒ ta̒n tác fấm ngḙ̂ thwâ̭t dôô̭c bán chăng thew khuôn mâ̭w khă̭n kỏ no̒, ản lḙ̂ kám hửng tlỉnh pớ li̭ch xứ, văn hwả, kon mo̭l, bu̒ng tất Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh. Tảng pô̭, hơn 90% ngwiên liḙ̂w tí chể tác pơ̭i dung gổm, nhơ tất kô̒ mổl, tất xét (la̒ dêênh kốt gổm); chất fa chể men zo (buunh) fṷ liḙ̂w dă̭c xắc… hâ̒w nhơ ản lḙ̂ ớ ta̭i pu̒ng xuung kweenh khu bư̭c Báw ta̒ng khôông zan văn hwả Mươ̒ng. Kỏ thế pô̭, mơ̭i mo̒ tác fấm gổm Mươ̒ng tê̒w la̒ wiḙ̂c kết hơ̭p kuố tâm hô̒n pơ̭i kám xúc, zoong thew kâw tliḙ̂n wê̒l văn hwả kôô̒ng kon mo̭l xử Mươ̒ng. 

Nha̒ ngiên kửw li̭ thwâ̭t Vṷ Hwi Thôông nhâ̭n xét: "Pớ ta̒n ngwiên liḙ̂w thô xơ kuố tất mḙ̂, kwa pa̒n thăi ta̒i hwa kuố ngḙ̂ xi̭, gổm Mươ̒ng i ta̒ bươ̭t kwa zởi ha̭n kuố btâ̭ chất, tlớ thă̒nh môô̭ch kiếw ngḙ̂ thwâ̭t dôô̭c dảw, thế hiḙ̂n ớ zaw thaw kuố tliê̒n thôổng pơ̭i hiḙ̂n da̭i, kuố bán diḙ̂ pơ̭i kuốc tể. Ngẳm ngi̭ ta̭w hi̒nh (kuố gổm Mươ̒ng) nhơ môô̭ch mă̭ch nguô̒n kám xúc tư̭ nhiên, bươ̒ kỏ poỏng zảng dô̒ bâ̭t, ză̒w tỉnh biếw hiḙ̂n fô̒n thư̭c… bươ̒ măng ngẳm têểnh ta̒n totem ngwiên thwí pớ khâi hơ”. 

Pô̭ wê̒l tâm hwiết pơ̭i gổm Mươ̒ng, hwa̭ xi̭ Vṷ Dức Hiểw chiê xé: "la̒ môô̭ch ngḙ̂ xi̭, tôi moong hảw văn hwả kôô̒ng ngḙ̂ thwâ̭t kỏ thế ti tôi pơ̭i ha̒ kôô̒ng fát tliến, lḙ̂ li̭ch xứ văn hwả tí xảng tác kâw tliḙ̂n ngḙ̂ thwâ̭t. Cho dêênh, tloong 10 năm kwa ta̒n tôi thươ̒ng tố tlức workshop kôô̒ng festival ngḙ̂ thwâ̭t, ta̒n tlương tli̒nh tloong nước pơ̭i kuốc tể tí zởi thiḙ̂w wê̒l gổm Mươ̒ng. Wa̒i mṷc dích zaw lưw, tlaw tối ngê̒ ngiḙ̂p, kải tôi moong hảw nhất la̒ tí ta̒n ngḙ̂ xi̭ thi̒m hiếw wê̒l văn hwả bán diḙ̂ kuố zân tôô̭c Mươ̒ng pô̭ tluổ pơ̭i văn hwả Viḙ̂t Nam pô̭ tlung. Ngḙ̂ xi̭ ka̭ thi̒m ản dố nguô̒n kám hửng pơ̭i xảng tác ớ gổm Mươ̒ng i tlỉnh la̒ keẻnh thăi nổl za̒i tí zởi thiḙ̂w wê̒l văn hwả Mươ̒ng têểnh kôô̭ng dôô̒ng tloong nước pơ̭i kuốc tể”. 

Khăw 10 năm nô̭ lư̭c chăng tlâ̒ng ngí, gổm Mươ̒ng i ta̒ kỏ ản pước tiển mởi, dâ̒n ản di̭nh bi̭ ản kải thên tloong la̒ng gổm Viḙ̂t. Năm 2014, ta̒n thă̒nh fấm tâ̒w tiên kuố gổm Mươ̒ng ản tlưng pă̒i ớ tliến la̭m kỏ thên "Mươ̒ng Ceramic” ớ khổ 83 Xwân Ziḙ̂w, Ha̒ Nô̭i. Năm 2017, workshop "Gổm Mươ̒ng” kwi tṷ kôô̒ng môô̭ch khâi hơn 30 ngḙ̂ xi̭ diêw khắc hwa̭ xi̭ ươ xảng tác gổm pớ khắp nơi têểnh tlư̭c tiếp ta̭w tác, tí la̭i ta̒n kinh ngiḙ̂m, kắch la̒ mởi kôô̒ng thă̒nh fấm chất lươ̭ng. 

Tí zoong ta̒n tác fấm gổm Mươ̒ng têểnh khânh hơn pơ̭i mo̭l zân ươ ngḙ̂ thwâ̭t Thú dô, xư̭ kiḙ̂n "Bớ xướng gổm Mươ̒ng” ziḙ̂n tha paw khảng 8/2024 ớ Ha̒ Nô̭i ản hwa̭ xi̭ Vṷ Dức Hiểw kôô̒ng kôô̭ng xư̭ ta̒ tă̒i kôông chwấn bi̭ nhân zi̭p kí niḙ̂m 10 năm hwa̭t dôô̭ng kuố xướng. Hơn 130 tác fấm ản cho̭n tlưng pă̒i têểnh tư̒ ngḙ̂ xi̭, tác zá i ta̒ tham za xảng tác ớ xướng gổm Mươ̒ng tloong 10 năm kwa. Diḙ̂ tlí khổ 85 Nhâ̭t Chiêw tlớ thă̒nh miểng tlưng pă̒i, bớ kướ ha̒ng ngă̒i tỏn kôông chủng kôô̒ng zu kheéch kwan tâm, ươ gổm Mươ̒ng pô̭ tluổ kôô̒ng pơ̭i ngḙ̂ thwâ̭t gổm pô̭ tlung.


KÁC TIN KHÁC


Tlái ngiḙ̂m zu li̭ch ngí zươ̭ng bu̒ng hô̒ ớ hwiḙ̂n Da̒ Bắc

Kỏ ản ta̒i ngwiên thiên nhiên thươi thôốch, hu̒ng bi̭, ớ ta̒n xa̭ nă̒m tloong khu zu li̭ch hô̒ Hwa̒ Bi̒nh kuố hwiḙ̂n Da̒ Bắc tang xâi zư̭ng mô hi̒nh pơ̭i la̒ dêênh tư̒ miểng zu li̭ch xinh thải, ngí zươ̭ng. Môô̭ch khổ miểng zu li̭ch mởi ti paw khai thác tloong năm năi, thu hút kho̭m zu kheéch tloong nước kỏ mớc tli tiêw kaw kôô̒ng pơ̭i zởi tlé kỏ moong hảw ản tlái ngiḙ̂m.

Hwiḙ̂n Mai Châw khai thác zả tli̭ ngê̒ chuông pái thố kấm tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c Môông

Hwiḙ̂n Mai Châw kỏ 2 xa̭ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Môông khôổng tâ̭p tlung la̒ hang Kiê, Pa̒ Ko̒. Nơi ni̒ kắch tlung tâm hwiḙ̂n khwáng 40 kâl khổ, diḙ̂ hi̒nh tô̒l khṷ ză̭l kôô̒ng pơ̭i hâ̒w nhơ khu bư̭c nă̒m ớ dô̭ ză̭l tlêênh 500m xo pơ̭i mơ̭c dác biến, ngo̭n khṷ ză̭l nhất 1.500 m nă̒m ớ pên khải Tâi Bắc kuố Khu báw tô̒n thiên nhiên Hang Kiê - Pa̒ Ko̒. Pớ paw tơ̒i năi, dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Môông kôô̒ng ha̒ zư̭ zi̒n ngê̒ chuông pái thố kấm tliê̒n thôổng. Mo̭l ỉ pả Môông miḙ̂t ma̒i pên khung pái chuông tí zư̭ lḙ̂ tinh hwa văn hwả zân tôô̭c tlêênh ta̒n tẩm pái thố kấm bán xắc.

Hô̭i thi văn ngḙ̂, thế thaw ta̒n kác tlươ̒ng zân tôô̭c nô̭i tlủ, zân tôô̭c bản tlủ tính Hwa̒ Bi̒nh

Ngă̒i 4/10, ớ Tlươ̒ng fố thôông Zân tôô̭c Zân tôô̭c nô̭i tlủ THFT tính, Xớ Zảw zṷc pơ̭i Da̒w ta̭w tố tlức khai ma̭c hô̭i thi văn ngḙ̂, thế thaw ta̒n tlươ̒ng fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ, fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ, fố thôông zân tôô̭c bản tlủ tính Hwa̒ Bi̒nh năm 2024.

Hwiḙ̂n Da̒ Bắc: Báo tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng

9 khảng năm 2024, hwiḙ̂n Da̒ Bắc tấi thẳn kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng. Tư̒ xán fấm zu li̭ch văn hwả ản xâi zư̭ng tlêênh kơ xớ báw tô̒n, zư̭ la̭i ản kải kôốc wê̒l kiển tlúc nha̒ ớ ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ (nha̒ khaa̒nh pă̒ng kâl gô̭ lơ̭p lả mỉ mu̒l kuố zân tôô̭c Tă̒i, nha̒ khaa̒nh pă̒ng kâl gô̭ lơ̭p mải lả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, nha̒ kâl gô̭ tlḙ̂t pă̒ng tất lơ̭p mải lả kuố zân tôô̭c Zaw), ngê̒ la̒ chẩi zỏ, chuông pái thố kấm, thêw - in hwa văn, nhuô̭m tla̒m…

Xa̭ La̭c Thi̭nh: Báw tô̒n văn hwả tliê̒n thôổng kwa mô hi̒nh kâw la̭c bô̭ văn hwả zân zan zân tôô̭c Mươ̒ng

Xa̭ La̭c Thi̭nh (Iên Thwí) kỏ 1.635 hô̭ zân, tloong di̭ zân tôô̭c thiếw khổ chiểm 82%, tlú iểw la̒ zân tôô̭c Mươ̒ng. Ta̒n năm khânh ni, wiḙ̂c fát tliến, nhân hôô̭ng ta̒n kâw la̭c bô̭ văn hwả, văn ngḙ̂ tliê̒n thôổng ka̭ no̒ i ản xa̭ kwan tâm. Kwa di̭, chăng tlí kóp fâ̒n nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho nhân zân mo̒ ko̒n ta̭w diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i tí zư̭ zi̒n, báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c.

Xâi zư̭ng ta̒n xa̭ bu̒ng kaw hwiḙ̂n Tân La̭c tlớ thă̒nh khu zu li̭ch kấp tính

Pa xa̭ bu̒ng kaw Kwiết Chiển, Ngố Luông, vân Xơn, hwiḙ̂n Tân La̭c kỏ dô̭ ză̭l pớ 800 - 1.000m xo pơ̭i mơ̭c dác biến. La̒ khu bư̭c kỏ tí lḙ̂ hâ̒ng che fú tư̒, hḙ̂ thôổng hâ̒ng tư̭ nhiên kôô̒ng ta̒n lwa̒i dôô̭ng thư̭c bâ̭t, khỉ hâ̭w maách mé, ôn hwa̒ wê̒l muô̒ he̒; tư̒ zănh lam thắng kắnh thôốch ản xếp ha̭ng zi tích kấp tính, kấp kuốc za. Zấp ni̒ nơi ni̒ ko̒n lưw zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i, kỏ ha̒ng hwả nôông xán khả la̒ tưf, dổi pơ̭i kwít kố Nam Xơn, hôô̭c lṷng tắc xu xu Kwiết Chiển, tói tiể Bắc Xơn, tắc kú tlải bṷ Kwiết Chiển, kâl lả thuốc, tắc hâ̒ng, che̒ twiết, ka, kủi zôổng bán diḙ̂ Ngố Luông, ha̭w hươ̭p Lṷng Vân… la̒ dêênh khức hút tluổ dổi pơ̭i zu kheéch.