Kôô̒ng pơ̭i kắnh kwan thiên nhêin thươi thôốch, lưw xư̭ ản nét văn hwả tliê̒n thôổng zân tôô̭c Mươ̒ng, xỏm Chiển, xa̭ Vân Xơn (Tân La̭c) thu hút kheéch zu li̭ch têểnh thăm kwan, tlái ngiḙ̂m. 

Xác di̭nh tiê̒m năng kuố meénh tất, kon mo̭l nơi ni̒, Ban Thươ̒ng bṷ Tính wí ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 13/NQ-BTV, ngă̒i 17/10/2022 wê̒l "xâi zư̭ng ta̒n xa̭ bu̒ng kaw hwiḙ̂n Tân La̭c tlớ thă̒nh khu zu li̭ch kấp tính paw năm 2030, tâ̒m ngỏ têểnh năm 2050” (NQ13). Ni la̒ kơ xớ tí WBNZ tính, WBNZ hwiḙ̂n, ta̒n xớ, ngă̒nh tlức năng pớ tính têểnh kơ xớ ban hă̒nh ta̒n văn bán chí da̭w, xâi zư̭ng kể hwă̭ch ha̒ng năm tí tơ̒ng pước la̒ ta̒n mṷc tiêw, nhiḙ̂m bṷ kuố Ngi̭ kwiết 13. Têểnh măi, wiḙ̂c la̒ ngi̭ kwiết 13 pước tâ̒w kỏ ản môô̭ch khổ kết kwá. Nhân zân ngẳm ản hiḙ̂w kwá kuố fát tliến zu li̭ch.

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Minh Hôô̒ng, Tlướng foo̒ng Văn hwả - Thông tin hwiḙ̂n Tân La̭c cho hăi: Hwiḙ̂n tâ̭p tlung xâi zư̭ng 3 diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng mâ̭w ớ ta̒n xỏm: Hă̒i Chơ̒ - xa̭ Vân Xơn, Bắc Thung - xa̭ Kwiết Chiển, Luông Kả - xa̭ Ngố Luông. Tê̒w ti kháw xát ớ kơ xớ tí thôông tin, twiên chwiê̒n wê̒l tlú tlương tlỉnh xắch kuố Tính wí, dê̒ ản kuố WBNZ tính wê̒l fát tliến zu li̭ch ớ 3 xa̭; bớ 3 lớp tâ̭p hwẩn nơng kaw ngẳm ngi̭ wê̒l zu li̭ch cho 287 hô̭ zân ớ 3 xỏm ản lươ̭ cho̭n la̒ diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng mâ̭w. Pớ di̭, nâhn zân pước tâ̒w ngẳm ản hiḙ̂w kwá kuố fát tliến zu li̭ch; ỉ thức ản wiḙ̂c báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c Mươ̒ng tê̒w pơ̭i wiḙ̂c fát tliến zu li̭ch.

Têểnh kuổi khảng 8/2024, diếm văn hwả zu li̭ch kôô̭ng dô xỏm Hă̒i Chơ̒, xa̭ vân Xơn kỏ 3 hô̭ zân xướ, nơng kấp nha̒ ớ chwấn bi̭ fṷc bṷ zi̭ch bṷ lưw tlủ. Diếm văn hwả zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng xỏm Bắc Thung, xa̭ Kwiết Chiển kỏ 2/3 hô̭ zân i ta̒ la̒ xoong wiḙ̂c nơng kấp, xướ xang nha̒ ớ pơ̭i i ta̒ zoong paw fṷc bṷ kheéch ớ, dáp ửng ản 35 lươ̭t kheéch/ngă̒i; hi̒nh thă̒nh 1 diếm camping mởi ớ pa̭i Pă̭ng thu hút khwáng 300 - 500 lươ̭t kheéch/ngă̒i têểnh thăm kwan, tlái ngiḙ̂m paw zi̭p kuổi twâ̒n. Diếm văn hwả zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng xỏm Luông Kả, xa̭ Ngố Luông i ta̒ hi̒nh thă̒nh ta̒n tố nhỏm zi̭ch bṷ, zấp ni̒ kỏ 5 hô̭ dăng kỉ kinh zwănh zi̭ch bṷ lưw tlủ.

Ta̒n kơ chể, tlỉnh xắch la̒ Ngi̭ kwiết 13 ản kwan tâm. Ta̒n ngă̒nh tlức năng i ta̒ hô̭ tlơ̭ ta̒n hơ̭p tác xa̭ zwi tli̒ tlửng nhâ̭n VietGAP ớ Hơ̭p tác xa̭ nôông ngiḙ̂p hư̭w kơ V-ORGANIC (xỏm Thung Mu, xa̭ Kwiết Chiển), tố hơ̭p tác kwít Nam Xơn (xỏm Xôm, xa̭ Vân Xơn); kấp 1 ma̭ khổ bu̒ng lôông kôô̒ng ziḙ̂n tích 10 hát ta ớ xỏm Piḙ̂ng, xa̭ Kwiết Chiển cho hơ̭p tác xa̭ tắc an twa̒n Kwiết Chiển. Hwiḙ̂n tâ̭p tlung xâi zư̭ng zư̭ ản fát tliến la̒ thứ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ti kôô̒ng pơ̭i bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ớ xa̭ Vân Xơn, zo Bô̭ Nôông ngiḙ̂p pơ̭i Fát tliến nôông thôn fê zwiḙ̂t zănh mṷc; dê̒ ản zu li̭ch xinh thải ngí zươ̭ng, zái tlỉ tloong hâ̒ng khu Báw tô̒n thiên nhiên Ngoo̭c Xơn - Ngố Luông zai dwa̭n 2021 - 2030. Kôô̒ng pơ̭i, tâ̭p tlung hwi dôô̭ng nguô̒n lư̭c, lôô̒ng gép ta̒n nguô̒n bổn tí dâ̒w tư fát tliến kết kẩw ha̭ tơ̒ng, kơ xớ bâ̭t chất ki̭ thwâ̭t fṷc bṷ zu li̭ch.

Tloong di̭, kể hwă̭ch bổn dâ̒w tư kôông tlung ha̭n zai dwa̭n 2021 - 2025 kuố tính i ta̒ bổ tlỉ ta̒n zư̭ ản ha̭ tơ̒ng ta̭ng khả fṷc bṷ cho wiḙ̂c ti la̭i, puôn paảnh ha̒ng hwả, fát tliến zu li̭ch, i tể, zảw zṷc… tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n tân La̭c. Diê̒w tlính bố xung zănh mṷc zư̭ ản khới kôông mởi thuô̭c Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuố za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi, zai dwa̭n 2021 - 2025 hwiḙ̂n Tân La̭c ớ 3 xa̭ bu̒ng kaw kôô̒ng klinh fỉ 17.000 tliḙ̂w dôô̒ng…

Tính kwan tâm tích hơ̭p ta̒n twiển khả kết nổl fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i, thu hút dâ̒w tư. Hwiḙ̂n lôô̒ng gép ta̒n nguô̒n bổn kuố Tlung ương, kuố tính ớ ta̒n tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za tí la̒ kái ta̭w, nơng kấp 15 twiển khả liên xa̭, liên thôn, ta̭ng khả kết nổl têểnh ta̒n diếm zu li̭ch tlêênh diḙ̂ pa̒n ta̒n xa̭ bu̒ng kaw kaw kôô̒ng pơ̭i tôống bổn dâ̒w tư tlêênh 79 tí dôô̒ng. Têểnh ngă̒i 30/8/2023 i ta̒ zái ngân khânh 50 tí dôô̒ng nguô̒n bổn dâ̒w tư, ản tlêênh 51% kể hwă̭ch… pên keḙnh di̭, wiḙ̂c dâ̒w tư hḙ̂ thôổng lải diḙ̂n, thi̒m ản dố xán fấm, thi̭ tlươ̒ng, xúc tiển kwáng bả zu li̭ch, báw bḙ̂ ta̒i ngwiên, môi tlươ̒ng, dám báw kuốc foo̒ng - an ninh ản tlủ tloo̭ng la̒.

Mé, zấp ni̒, wiḙ̂c la̒ Ngi̭ kwiết 13 ớ ta̒n xa̭ bu̒ng kaw Tân La̭c tô̭l môô̭ch khổ khỏ khă nhơ: Chất lươ̭ng ha̭ tơ̒ng ta̭ng khả ti la̭i chuô dám báw, mă̭t khả kẻm, loo̒ng khả hḙp, tư̒ dwa̭n khả thuổng kấp thẳn, chuô kỏ pa̭i tlâ̒ng xe cho zu kheéch. Kết kẩw ha̭ tơ̒ng kôô̒ng kơ xớ bâ̭t chất ki̭ thwâ̭t fṷc bṷ zu li̭ch ko̒n thiểw, iểw wê̒l diḙ̂n, kấp thwát dác, môi tlươ̒ng, xoỏng biḙ̂n thôông, hḙ̂ thôổng nha̒ bḙ̂ xinh da̭t chwấn, miểng tlâ̒ng ngí; bô̭ fâ̭n kung kấp thôông tin, tlí páw, hô̭ tlơ̭ kheéch zu li̭ch; bô̭ fâ̭n kửw na̭n, kửw hô̭; foo̒ng chẳl chiḙ̂ chẳl, dám báw an ninh, an twa̒n cho zu kheéch. Khỏ khăn tloong thu gom, xứ lỉ zác thái tâ̭p tlung, dác thái; chuô kỏ hḙ̂ thôổng kung kấp dác kwang ản chwấn…

Thơ̒i zna têểnh, tính tiếp tṷc chí da̭w ta̒n kấp, ngă̒nh, hwi dôô̭ng paw kuô̭c kuố tlỉnh kwiê̒n kơ xớ, nhân zân tâ̭p tlung tliến khai la̒ ta̒n nhiḙ̂m bṷ, zái fáp tí thảw gơ̭ khỏ khăn, la̒ ta̒n chí tiêw ta̒ pô̭ tha tí khai thác hiḙ̂w kwá tiê̒m năng, lơ̭i thể, xâi zư̭ng ta̒n xa̭ bu̒ng kaw hwiḙ̂n Tân La̭c tlớ thă̒nh khu zu li̭ch kấp tính paw năm 2030.

KÁC TIN KHÁC

Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c tối thăi nhơ̒ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng

Lưw zư̭ bán xắc văn hwả Hwa̒ Bi̒nh

Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒

Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

---

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.