Ngḙ̂ nhân Kwắch Thi̭ Kiê̒w (pên chiêw) tlí páw, chwiê̒n dă̭i ki̭ thwâ̭t teẻnh chiêng Mươ̒ng cho thă̒nh biên kâw la̭c bô̭.

"Văn hwả ko̒n thi̒ zân tôô̭c ko̒n” - xác di̭nh kwan diếm di̭, kấp wí, tlỉnh kwiê̒n xa̭ la̭c Thi̭nh tlủ tloo̭ng kôông tác zư̭ zi̒n, báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân zan. Hô̭i Liên hiḙ̂p ỉ pả xa̭ twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng kản bô̭, hô̭i biên mă̭c tlang fṷc Mươ̒ng tloong ta̒n zi̭p lḙ̂ hô̭i, văn hwả, văn ngḙ̂ kuố xa̭; xâi zư̭ng kể hwă̭ch pơ̭i thă̒nh lâ̭p 2 kâw la̭c bô̭ "Báw tô̒n, zư̭ zi̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng”, ớ xỏm Tlác, xỏm Di̒nh Vă̭n. 

Năm 2021, Hô̭i Liên hiḙ̂p ỉ pả xa̭ tha mă̭t mô hi̒nh kâw la̭c bô̭ "Báw tô̒n, zư̭ zi̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng” ớ xỏm Tlác kôô̒ng 31 thă̒nh biên. Têểnh măi, kâw la̭c bô̭ thu hút 49 thă̒nh biên tham za, gô̒m 2 hô̭i biên ôông tưở pơ̭i 47 hô̭i biên ỉ pả, la̒ ta̒n ngḙ̂ nhân noo̒ng kốt tloong foong tla̒w văn hwả văn ngḙ̂ ớ diḙ̂ fương. Kâw la̭c bô̭ zwi tli̒ tâ̭p lwiḙ̂n paw thử pắi pơ̭i Chú nhâ̭t ha̒ng twâ̒n ớ nha̒ văn hwả xỏm, chất lươ̭ng hwa̭t dôô̭ng ngă̒i ka̒ng ản nơng kaw; pớ di̭ nhâ̭n ản teẻnh zả pơ̭i kwan tâm tư̒ hơn kuố ta̒n kác foo̒ng, ban chwiên môn kấp hwiḙ̂n, tính. Kâw la̭c bô̭ i ta̒ ản mơ̒i tham za tư̒ hwa̭t dôô̭ng zaw lưw, hô̭i thi, tli̒nh ziḙ̂n nhơ: 6 kuô̭c zaw lưw kôô̒ng ta̒n kác kâw la̭c bô̭ pớ xa̭ têểnh hwiḙ̂n, 2 kuô̭c ziḙ̂w hă̒nh ớ Da̭i hô̭i Thế zṷc thế thaw xa̭ kôô̒ng Da̭i hô̭i Thế zṷc thế thaw hwiḙ̂n Iên Thwí; 1 tlương tli̒nh zaw lưw kấp hwiḙ̂n, 5 tlương tli̒nh văn ngḙ̂ cha̒w mơ̒ng ta̒n hô̭i ngi̭, hô̭i thi kấp xa̭, kấp hwiḙ̂n; 1 video foỏng xư̭ kuố kânh VTV1 Da̒i Chwiê̒n hi̒nh Viḙ̂t Nam… 

Ngḙ̂ nhân Kwắch Thi̭ Kiê̒w, Chú nhiḙ̂m Kâw la̭c bô̭ xỏm Tlác chiê xé: Ngăl pớ ka̭ ản thă̒nh lâ̭p, ká thắi thă̒nh biên kâw la̭c bô̭ ản tlí páw, chwiê̒n dă̭i chiêng Mươ̒ng, tâ̭p muổ, hát ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka, zân bṷ, tlang bi̭ thêm kwâ̒n ảw zân tôô̭c Mươ̒ng. Wa̒i tha, ta̒n tôi tố tlức ta̒n puối xinh hwa̭t, tlaw tối, tlí páw wê̒l chuông pái thố kấm, twiên chwiê̒n ỉ ngiḙ̂, bai tlo̒ kuố tlang fṷc tliê̒n thôổng zân tôô̭c. 

Khăw khi teẻnh zả hiḙ̂w kwá hwa̭t dôô̭ng kuố mô hi̒nh kâw la̭c bô̭ xỏm Tlác, xwất fát pớ nhu kâ̒w zư̭ zi̒n bán xắc văn hwả kuố zân tôô̭c, kôô̭ng dôô̒ng zân tôô̭c thiếw khổ kuố xa̭. Khảng 11/2022, Hô̭i Liên hiḙ̂p ỉ pả xa̭ thă̒nh lâ̭p thêm 1 kâw la̭c bô̭ "Báw tô̒n, zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng” ớ xỏm Di̒nh Vă̭n kôô̒ng pơ̭i 45 mo̭l tham za, gô̒m 3 hô̭i biên ôông tưở kôô̒ng pơ̭i 42 hô̭i biên ỉ pả. Khăw khi ản thă̒nh lâ̭p kâw la̭c bô̭, ta̒n thă̒nh biên tham za nhiḙ̂t ti̒nh, hwa̭t dôô̭ng xôi nối. Ta̒n thă̒nh biên kâw la̭c bô̭ tích kư̭c zaw lưw văn ấm thư̭c, lḙ̂ hô̭i dê̒n chuô̒, zaw lưw văn ngḙ̂ kuố kác xỏm paw zi̭p lḙ̂ hô̭i tâ̒w năm. Tê̒w pơ̭i xa̭ tố tlức ta̒n lớp tâ̭p hwẩn chwiên khu wê̒l văn hwả zân zan, fát hwi ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c. 

Wiḙ̂c thă̒nh lâ̭p pơ̭i fát tliến mô hi̒nh kâw la̭c bô̭ kỏ ỉ ngiḙ̂ ká tloong wiḙ̂c báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả, la̒ tha môi tlươ̒ng, diê̒w kiḙ̂n tốt nhất tí dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c ản tlư̭c tiếp tham za, kôô̒ng pơ̭i ản hướng thṷ ta̒n kết kwá zo hwa̭t dôô̭ng báw bḙ̂ pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả zoong la̭i. 

Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Thi̭ Minh Hwiê̒n, Chú ti̭ch Hô̭i Liên hiḙ̂p ỉ pả xa̭ La̭c Thi̭nh cho hăi: Kôô̒ng pơ̭i xu thể kuố tơ̒i khôổng fát tliến xa̭ hô̭i, ta̒n nét văn hwả kuố dôô̒ng ba̒w kác zân tôô̭c ngă̒i ka̒ng mai môô̭ch. Hwa̭t dôô̭ng kâw la̭c bô̭ tâ̭p tlung paw wiḙ̂c zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng kwa tlang fṷc, thiểng pô̭ kôô̒ng li̭nh bư̭c văn hwả, văn ngḙ̂. Cho dêênh, wiḙ̂c thă̒nh lâ̭p ta̒n kâw la̭c bô̭ văn ngḙ̂ tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ la̒ hết khức kâ̒n thiết, kóp fâ̒n chăng nhó tloong wiḙ̂c xâi zư̭ng tơ̒i khôổng văn hwả ớ khu zân kư, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho nhân zân, la̒ dêênh wiḙ̂c dwa̒n kết, gẳn bỏ pơ̭i hiếw lâ̭n ha̒ tloong kôô̭ng dôô̒ng.

KÁC TIN KHÁC

Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒

Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

---

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.

Xâi zư̭ng Khu báw tô̒n khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xỏm Lwi̭ Ái

Xa̭ Foong Fủ la̒ bu̒ng tất kuố văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. bán Mươ̒ng Kwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ – pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản ta̒n foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n tang kôô̒ng pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng Khu báw tô̒n khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xỏm Lwi̭ Ái, hưởng têểnh fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, nơng kaw tơ̒i khôổng mo̭l zân.

Dôô̭c dảw lḙ̂ hô̭i dê̒n Tlươ̒ng Kha̭

Ớ bu̒ng Mươ̒ng Chiê̒ng, thi̭ tlẩn Vṷ Bán (La̭c Xơn) kỏ môô̭ch lḙ̂ hô̭i dă̭c xắc ản tố tlức kử 3 năm 1 lâ̒n, di̭ la̒ lḙ̂ hô̭i dê̒n Tlươ̒ng Kha̭. Dê̒n ớ tlêênh pơ̭ khôông Pưới, ớ khân khươ̭ keẻnh tôô̒ng Mươ̒ng Tla̒w, thơ̒ 3 bi̭ thâ̒n Kun Zo̒l la̒ mo̭l chwiên báw tlơ̭ nôông ngiḙ̂p, dă̭i zân la̒ tôô̒ng la̒ na̒, tỏn dác tưởi tôô̒ng na̒, kâl lo̭, lôông kâl pôông, chuông pái, báw tlơ̭ muô̒ ma̒ng, ản nhân zân tloong bu̒ng tôn la̒ thă̒nh hwa̒ng.