Hwiḙ̂n Mai Châw kỏ 2 xa̭ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Môông khôổng tâ̭p tlung la̒ hang Kiê, Pa̒ Ko̒. Nơi ni̒ kắch tlung tâm hwiḙ̂n khwáng 40 kâl khổ, diḙ̂ hi̒nh tô̒l khṷ ză̭l kôô̒ng pơ̭i hâ̒w nhơ khu bư̭c nă̒m ớ dô̭ ză̭l tlêênh 500m xo pơ̭i mơ̭c dác biến, ngo̭n khṷ ză̭l nhất 1.500 m nă̒m ớ pên khải Tâi Bắc kuố Khu báw tô̒n thiên nhiên Hang Kiê - Pa̒ Ko̒. Pớ paw tơ̒i năi, dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Môông kôô̒ng ha̒ zư̭ zi̒n ngê̒ chuông pái thố kấm tliê̒n thôổng. Mo̭l ỉ pả Môông miḙ̂t ma̒i pên khung pái chuông tí zư̭ lḙ̂ tinh hwa văn hwả zân tôô̭c tlêênh ta̒n tẩm pái thố kấm bán xắc.


Zư̭ zi̒n ngê̒ chuông pái tliê̒n thôổng, mo̭l ỉ pả zân tôô̭c Môông ớ xa̭ Hang Kiê (Mai Châw)la̒ dêênh ta̒n bô̭ tlang fṷc zoong dâ̭m bán xắc zân tôô̭c.

Kải Xu̒ng I Muổ ớ xỏm Hang Kiê, xa̭ Hang Kiê tư̭ ha̒w pô̭: Tí la̒ dêênh môô̭ch bô̭ tlang fṷc tliê̒n thôổng kuố dôô̒ng ba̒w Môông, mo̭l ỉ pả zân tôô̭c Môông kâ̒n zất tư̒ thơ̒i zan pơ̭i kôông khức, to̒I hói bươ̒ khẻw lẻw pơ̭i tí mí, chăm chí, chi̭w khỏ. Ta̒n kôông dwa̭n tê̒w fái ản la̒ thú kôông, pớ lôông kâl leenh, thu hwă̭ch, poóc tắch dâi, tâm dâi, kwăi dâi, têểnh ka̭ pắc khung pơ̭i chuông dêênh ta̒n tẩm thố kấm dâ̭m bán xắc zân tôô̭c. ta̒n bô̭ tlang fṷc dâ̭m dă̭c mă̒w thố kấm ản la̒ dêênh thew năm khảng tlḙ̂t nhoo̭c kuố mo̭l ỉ pả Môông. Mơ̭i mo̒ hwa̭ tiết, hwa văn tê̒w ản dố ta̒n khát boo̭ng thôốch tḙp, zoong bán xắc văn hwả zất tluổ kuố dôô̒ng ba̒w Môông. 

Têểnh Hang Kiê, Pa̒ Ko̒, chăng khỏ tí tô̭l ản hi̒nh ắnh mo̭l ỉ pả Môông tlêênh ta̭ng khả ti la̒ wiḙ̂c, ti chơ̭ fiên… tlêênh dôổng kwa̭c chỏn, bươ̒ ti bươ̒ déw thăi nổl ta̒n dâi leenh thă̒nh kuô̭n. Kôô̒ng pơ̭i bán tính chăm chí, kâ̒n ku̒, ỉ pả Môông thươ̒ng cheenh thú chuông pái paw ka̭ no̒ i ản. Têểnh ka̭ la̒ xoong miểng pái, tả la̭i tiếp tṷc luô̭c tloong dác buunh loo̭c la̭i xoong tả la̭i zoong ti chắt kwang xoong zêểnh khô ba̒i lâ̒n tí cho pái tlẳng, mê̒m tha ngỏ ản dố mă̭t pái tlớ dêênh poỏng mi̭n. Pớ tẩm pái leenh tlẳng loo̭c, mo̭l ỉ pả Môông xḙ wḙ pă̒ng xáp oong ta̒n hwa văn hi̒nh hoo̭c thew ỉ moong hảw kuố mêê̒nh, khăw di̭ mởi zoong nhuô̭m tla̒m pơ̭i zu̒ng chí tư̒ mă̒w thêw hwa văn hwa̭ tiết kâ̒w ki̒, xă̭c xơ̭. Kôông dwa̭n ni̒ thươ̒ng kẻw za̒i khwáng 1 khảng. Khăw khi la̒ xoong, ta̒n tẩm pái thố kấm xḙ ản mo̭l ỉ pả Môông zoong ti băl thă̒nh ta̒n bô̭ tlang fṷc tliê̒n thôổng dâ̭m bán xắc văn hwả zân tôô̭c. 


Ta̒n xán fấm la̒ pớ pái thố kấm tliê̒n thôổng ản ỉ pả zân tôô̭c Môông pă̒i paảnh ớ chơ̭ kṷm xa̭ Hang Kiê, Pa̒ Ko̒ (Mai Châw). 

Tlước ni, pái thố kấm kuố mo̭l Môông ớ Hang Kiê, Pa̒ Ko̒ tlú iểw zu̒ng tí băl tlang fṷc ha̒ng hăi kuố ta̒n thă̒nh biên tloong za di̒nh. Dâ̒n dâ̒n, thew kải fát tliến kuố khôổng, tảng kế la̒ têểnh khi meénh tất pơ̭i kon mo̭l nơi ni̒ pắt tâ̒w hăi dẳi khai thác tna̒ zả tli̭ dă̭c xắc tí la̒ zu li̭ch, tư̒ xán fấm chuông pái thố kấm i ta̒ tlớ thă̒nh ha̒ng hwả, kỏ thêm ản khức hút cho zu li̭ch bán Môông. 

Ản dố ản ba̒i năm khânh ni, ta̭ng khả ti pớ tlung tâm hwiḙ̂n Mai Châw lêênh 2 xa̭ Hang Kiê, Pa̒ Ko̒ khả thwâ̭n lơ̭i i ta̒ kóp fâ̒n thúc tấi puôn paảnh ha̒ng hwả, kỏ thêm ản kơ hô̭i cho dôô̒ng ba̒w Môông zoong xán fấm chuông pái thố kấm bươn tha xa. Tảng kế la̒ khai thác lơ̭i thể wê̒l zu li̭ch, Hang Kiê pơ̭i Pa̒ Ko̒ tlớ thă̒nh miểng zu li̭ch ngă̒i ka̒ng kỏ dẩw ẩn nối bâ̭t tlêênh bán dô̒ zu li̭ch hwiḙ̂n Mai Châw. La̒ng ngê̒ chuông pái thố kấm tliê̒n thôổng thew di̭ mo̒ ản la̒ dêênh ho̭, fát tliến tloong kôô̭ng dôô̒ng zân tôô̭c Môông. Thew thôổng kê, zấp ni̒ tlêênh diḙ̂ pa̒n 2 xa̭ i ko̒n lưw zư̭ pơ̭i zwi tli̒ hwa̭t dôô̭ng ha̒ng tlăm khung chuông pái, kôô̒ng ha̒ng tlăm mẳi băl ớ ta̒n nha̒. Môô̭ch khổ mo̭l i ta̒ dâ̒w tư ha̒ng chṷc mẳi băl kôông ngiḙ̂p tí xán xwất ta̒n mă̭t ha̒ng la̒ pớ pái thố kấm nhơ Va̒ng I Zẳnh, xỏm Hang Kiê, xa̭ Hang Kiê i ta̒ pa̭w za̭n wăl bổn dâ̒w tư 7 mẳi băl kôông ngiḙ̂p tí xán xwất ta̒n xán fấm pớ thố kấm. Hăi Xu̒ng I Muổ i ta̒ zoong xán fấm ản la̒ pớ thố kấm têểnh ô̭i pa̭n, kheéch zu li̭ch tloong pơ̭i wa̒i nước thôông kwa hwa̭t dôô̭ng kwáng bả, fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng… 

Ni i la̒ hưởng ti hơ̭p mo̒ hwiḙ̂n Mai Châw xác di̭nh kâ̒n tấi thẳn tliến khai ớ 2 xa̭ Hang Kiê, Pa̒ Ko̒ tloong khuôn khố la̒ zư̭ ản 6 - tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n. Thew di̭, pă̒ng kắch khai thác zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc kuố ngê̒ chuông pái thố kấm tliê̒n thôổng, dôô̒ng ba̒w Môông 2 xa̭ Hang Kiê, Pa̒ Ko̒ khă̭n kha̒ng kôô̒ng báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch tloong ká thắi hwiḙ̂n.

 


KÁC TIN KHÁC


Tlái ngiḙ̂m zu li̭ch ngí zươ̭ng bu̒ng hô̒ ớ hwiḙ̂n Da̒ Bắc

Kỏ ản ta̒i ngwiên thiên nhiên thươi thôốch, hu̒ng bi̭, ớ ta̒n xa̭ nă̒m tloong khu zu li̭ch hô̒ Hwa̒ Bi̒nh kuố hwiḙ̂n Da̒ Bắc tang xâi zư̭ng mô hi̒nh pơ̭i la̒ dêênh tư̒ miểng zu li̭ch xinh thải, ngí zươ̭ng. Môô̭ch khổ miểng zu li̭ch mởi ti paw khai thác tloong năm năi, thu hút kho̭m zu kheéch tloong nước kỏ mớc tli tiêw kaw kôô̒ng pơ̭i zởi tlé kỏ moong hảw ản tlái ngiḙ̂m.

Hô̭i thi văn ngḙ̂, thế thaw ta̒n kác tlươ̒ng zân tôô̭c nô̭i tlủ, zân tôô̭c bản tlủ tính Hwa̒ Bi̒nh

Ngă̒i 4/10, ớ Tlươ̒ng fố thôông Zân tôô̭c Zân tôô̭c nô̭i tlủ THFT tính, Xớ Zảw zṷc pơ̭i Da̒w ta̭w tố tlức khai ma̭c hô̭i thi văn ngḙ̂, thế thaw ta̒n tlươ̒ng fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ, fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ, fố thôông zân tôô̭c bản tlủ tính Hwa̒ Bi̒nh năm 2024.

Hwiḙ̂n Da̒ Bắc: Báo tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng

9 khảng năm 2024, hwiḙ̂n Da̒ Bắc tấi thẳn kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng. Tư̒ xán fấm zu li̭ch văn hwả ản xâi zư̭ng tlêênh kơ xớ báw tô̒n, zư̭ la̭i ản kải kôốc wê̒l kiển tlúc nha̒ ớ ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ (nha̒ khaa̒nh pă̒ng kâl gô̭ lơ̭p lả mỉ mu̒l kuố zân tôô̭c Tă̒i, nha̒ khaa̒nh pă̒ng kâl gô̭ lơ̭p mải lả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, nha̒ kâl gô̭ tlḙ̂t pă̒ng tất lơ̭p mải lả kuố zân tôô̭c Zaw), ngê̒ la̒ chẩi zỏ, chuông pái thố kấm, thêw - in hwa văn, nhuô̭m tla̒m…

Xa̭ La̭c Thi̭nh: Báw tô̒n văn hwả tliê̒n thôổng kwa mô hi̒nh kâw la̭c bô̭ văn hwả zân zan zân tôô̭c Mươ̒ng

Xa̭ La̭c Thi̭nh (Iên Thwí) kỏ 1.635 hô̭ zân, tloong di̭ zân tôô̭c thiếw khổ chiểm 82%, tlú iểw la̒ zân tôô̭c Mươ̒ng. Ta̒n năm khânh ni, wiḙ̂c fát tliến, nhân hôô̭ng ta̒n kâw la̭c bô̭ văn hwả, văn ngḙ̂ tliê̒n thôổng ka̭ no̒ i ản xa̭ kwan tâm. Kwa di̭, chăng tlí kóp fâ̒n nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho nhân zân mo̒ ko̒n ta̭w diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i tí zư̭ zi̒n, báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c.

Xâi zư̭ng ta̒n xa̭ bu̒ng kaw hwiḙ̂n Tân La̭c tlớ thă̒nh khu zu li̭ch kấp tính

Pa xa̭ bu̒ng kaw Kwiết Chiển, Ngố Luông, vân Xơn, hwiḙ̂n Tân La̭c kỏ dô̭ ză̭l pớ 800 - 1.000m xo pơ̭i mơ̭c dác biến. La̒ khu bư̭c kỏ tí lḙ̂ hâ̒ng che fú tư̒, hḙ̂ thôổng hâ̒ng tư̭ nhiên kôô̒ng ta̒n lwa̒i dôô̭ng thư̭c bâ̭t, khỉ hâ̭w maách mé, ôn hwa̒ wê̒l muô̒ he̒; tư̒ zănh lam thắng kắnh thôốch ản xếp ha̭ng zi tích kấp tính, kấp kuốc za. Zấp ni̒ nơi ni̒ ko̒n lưw zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i, kỏ ha̒ng hwả nôông xán khả la̒ tưf, dổi pơ̭i kwít kố Nam Xơn, hôô̭c lṷng tắc xu xu Kwiết Chiển, tói tiể Bắc Xơn, tắc kú tlải bṷ Kwiết Chiển, kâl lả thuốc, tắc hâ̒ng, che̒ twiết, ka, kủi zôổng bán diḙ̂ Ngố Luông, ha̭w hươ̭p Lṷng Vân… la̒ dêênh khức hút tluổ dổi pơ̭i zu kheéch.

Gổm Mươ̒ng wê̒l Thú dô - hă̒nh tli̒nh môô̭ch thâ̭p kí

Moong hảw báw tô̒n pơ̭i zởi thiḙ̂w văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng têểnh khânh hơn pơ̭i kôông chủng ká nước, khảng 8 bươ̒ kwa, hwa̭ xi̭ Vṷ Dức Hiểw tlỉnh thức zoong gổm Mươ̒ng wê̒l Thú dô tloong khôông zan dâ̭m da̒ bán xắc văn hwả ớ diḙ̂ tlí khổ 85 Nhâ̭t Chiêw, kwâ̭n Tâi Hô̒ (Ha̒ Nô̭i).