La̒ diḙ̂ pa̒n hô̭i tṷ tư̒ zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc kuố ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ, hwiḙ̂n Da̒ Bắc xác di̭nh văn hwả la̒ nguô̒n lư̭c kwan tloo̭ng tí fát tliến zu li̭ch. Ni la̒ hưởng ti ta̒ ản Ngi̭ kwiết Da̭i hô̭i Dáng bô̭ hwiḙ̂n lâ̒n thử XXV, nhiḙ̂m ki̒ 2020 - 2025 pô̭ ho̭. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n tâ̭p tlung lă̭nh da̭w, chí da̭w la̒ dôô̒ng bô̭ ta̒n kắch la̒ tí fát tliến văn hwả tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch kôô̒ng ta̒n hwa̭t dôô̭ng kinh tể, pớ di̭ la̒ thêm dôô̭ng lư̭c xâi zư̭ng nôông thôn mởi.
Mo̭l zân tôô̭c Zaw ớ xỏm Xưng, xa̭ Kaw Xơn (Da̒ Bắc) tư̭ ha̒w zởi thiḙ̂w têểnh zu kheéch
bán xắc dôô̭c dảw tloong chư̭ biết kuố zân tôô̭c mêê̒nh.
Khânh ni, xa̭ Hiê̒n Lương ản lươ̭ cho̭n la̒ mô hi̒nh thỉ diếm wê̒l fát tliến zu li̭ch nôông thôn tloong xâi zư̭ng nôông thôn mởi zai dwa̭n 2021 - 2025, hưởng têểnh năm 2030. Ka̭ thă̒nh kôông, ni xḙ la̒ kải noo̒ng kốt ản lan hôô̭ng zả tli̭ tha ká thắi hwiḙ̂n, hưở hḙn la̒ dêênh khức hút dă̭c biḙ̂t cho zu li̭ch Da̒ Bắc, kóp fâ̒n dắc lư̭c thúc tấi ta̒n hwa̭t dôô̭ng kinh tể - xa̭ hô̭i nơi bu̒ng kaw ko̒n tư̒ khỏ khăn.
Tloong khuôn khố la̒ mô hi̒nh diếm ớ xa̭ Hiê̒n Lương, kôô̒ng pơ̭i ta̒n nô̭i zung kwan tloo̭ng liên kwan têểnh dâ̒w tư ha̭ tơ̒ng, tố tlức khôông zan, kết nổl ta̒n diếm zu li̭ch nối bâ̭t tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ pơ̭i ha̒ kôô̒ng ta̒n diḙ̂ pa̒n xa̭ khânh ha̒… hwiḙ̂n Da̒ Bắc hưởng têểnh fát tliến ta̒n lwa̭i hi̒nh khôông zan zu li̭ch, xán fấm zu li̭ch nôông thôn tlêênh kắch khai thác tna̒ zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c thiếw khổ. Tloo̭ng tâm la̒ fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng pă̒ng kắch dâ̒w tư zi̭ch bṷ lưw tlủ homestay ớ ta̒n diếm zu li̭ch tư̒ tiê̒m năng nhơ ta̒n xỏm: Kẻ, Mơ, Zoi… Thew di̭, lươ̭ cho̭n nha̒ khaa̒nh tliê̒n thôổng kuố mo̭l Mươ̒ng tí dâ̒w tư, kái ta̭w thă̒nh nha̒ ngí lưw tlủ. Kôô̒ng pơ̭i, ớ ta̒n nơi ni̒ xḙ zởi thiḙ̂w têểnh zu kheéch ta̒n foong tṷc, tâ̭p kwản thôốch tḙp kuố mo̭l zân bán diḙ̂, kung kấp ta̒n zi̭ch bṷ tham kwan, tlái ngiḙ̂m, khảm fả dô̒ ăn oỏng ti kôô̒ng văn hwả tliê̒n thôổng… Dâ̒n dâ̒n la̒ tha nả xán fấm zu li̭ch chất lươ̭ng, zoong dâ̭m bán xắc văn hwả zân tôô̭c thiếw khố la̒ dêênh ta̒n zả tli̭ dă̭c tlưng cho thên thuối zu li̭ch Da̒ Bắc.
Kinh tể - xa̭ hô̭i ko̒n tư̒ khỏ khăn mé hwiḙ̂n Da̒ Bắc ản thiên nhiên ban tă̭ng kắnh kwan thươi thôốch. Têểnh măi, tlênh diḙ̂ pa̒n i ko̒n zư̭ la̭i ản ta̒n kắnh hwang xơ, khwnảg da̭t kuố tô̒l khṷ, hwa̒ kôô̒ng bé thôốch kuố loo̒ng hô̒ khôông Da̒. Ta̒n xa̭ bu̒ng loo̒ng hô̒ i la̒ diḙ̂ pa̒n khôổng kuố ta̒n zân tôô̭c Zaw, Tă̒i, Mươ̒ng… Dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ chiểm tí lḙ̂ 89,72% zân khổ ká thắi hwiḙ̂n. Ta̒n zân tôô̭c kỏ tliê̒n thôổng, bán xắc pơ̭i zả tli̭ văn hwả khác ha̒ mé kôô̒ng tlung khôổng dwa̒n kết, gẳn pỏ, la̒ dêênh zả tli̭ thôốch tḙp cho bu̒ng kaw Da̒ Bắc. Kải tảng mơ̒ng pui la̒ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ nơi ni̒ ko̒n zư̭ ản ta̒n nét dă̭c tlưng, ản dố ớ ká tloong ta̒n zi̭p lḙ̂ hô̭i pơ̭i kuô̭c khôổng thươ̒ng ngă̒i. Tlỉnh bi̒ zơ̒ng di̭, hwiḙ̂n Da̒ Bắc xác di̭nh môô̭ch hưởng ti kwan tloo̭ng la̒ khai thác ta̒n zả tli̭ văn hwả bán diḙ̂ tí fát tliến zu li̭ch, tloo̭ng tâm la̒ zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng.
Thew lă̭nh da̭w WBNZ hwiḙ̂n Da̒ Bắc, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp tí fát tliến zu li̭ch tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể kwan tloo̭ng. Năm 2015, Hwiḙ̂n wí ban hă̒nh ngi̭ kwiết khổ 09-NQ/HU wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zai dwa̭n 2015 - 2020, hưởng têểnh năm 2030. Thew tinh thâ̒n Ngi̭ kwiết, năm 2017, WBNZ hwiḙ̂n ban hă̒nh Kwiết di̭nh fê zwiḙ̂t Dê̒ ản fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n têểnh năm 2020, tâ̒m ngỏ têểnh năm 2030. Fát tliến zu li̭ch tiếp tṷc xác di̭nh la̒ nhiḙ̂m bṷ kwan tloo̭ng ản zoong paw Ngi̭ kwiết Da̭i hô̭i Dáng bô̭ hwiḙ̂n nhiḙ̂m ki̒ 2020 - 2025.
Gi nhâ̭n pớ thư̭c tể, kôô̒ng kwiết tâm tấi thẳn fát tliến zu li̭ch, hwiḙ̂n Da̒ Bắc i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n kắch la̒, nhơ hwi dôô̭ng nguô̒n lư̭c la̒ kôông tác kwi hwă̭ch, xâi zư̭ng pơ̭i thư̭c thi ta̒n tlỉnh xắch ưw da̭i hô̭ tlơ̭ dâ̒w tư ha̭ tơ̒ng, kơ xớ bâ̭t chất, ki̭ thwâ̭t fṷc bṷ hwa̭t dôô̭ng zu li̭ch, tê̒w pơ̭i la̒ kôông tác da̒w ta̭w, nơng kaw chất lươ̭ng nguô̒n nhân lư̭c la̒ wiḙ̂c ớ ta̒n diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng; tấi thẳn kwán gbả zu li̭ch diḙ̂ fương, la̒ tư̒ ta̒n hwa̭t dôô̭ng xúc tiển thu hút dâ̒w tư paw li̭nh bư̭c zu li̭ch tê̒w pơ̭i kái thiḙ̂n môi tlươ̒ng dâ̒w tư, kinh zwănh, khă̭n kha̒ng dôô̒ng hă̒nh pơ̭i zwănh ngiḙ̂p tliến khai zư̭ ản zu li̭ch… Kôô̒ng pơ̭i di̭, hwiḙ̂n tlủ tloo̭ng khai thác ta̒n zả tli̭ văn hwả bán diḙ̂ tlớ thă̒nh nguô̒n fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng. Tí la̒ la̭i pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng, hwiḙ̂n tích kư̭c zwi tli̒ ta̒n hwa̭t dôô̭ng văn hwả, văn ngḙ̂, ta̒n tlo̒ chơi zân zan tloong ta̒n zi̭p lḙ̂ hô̭i; la̒ kơ chể thwâ̭n lơ̭i tí khwiển khích ta̒n hô̭ za di̒nh, pa̒ kon zân tôô̭c thiếw khổ tham za hwa̭t dôô̭ng ớ ta̒n diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng.
Nhơ̒ di̭, chăng éw hô̭ zân tôô̭c thiếw khổ i ta̒ mă̭nh za̭n wăl bổn dâ̒w tư, tích kư̭c hoo̭c hói ki̭ năng, ngiḙ̂p bṷ tí la̒ zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng. Têểnh măi, tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n nả dố môô̭ch khổ diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng hấp zâ̭n ớ xỏm Xưng (xa̭ Kaw Xơn), xỏm Kẻ (xa̭ Hiê̒n Lương), xỏm Dả Biê, Mỏ, Hẻm (xa̭ Tiê̒n Foong)… Mơ̭i mo̒ diếm kỏ ta̒n zả tli̭ nối bâ̭t tluổ tí thu hút zu kheéch, mé tlung kwi la̭i tê̒w bảm xát hưởng báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ kôô̒ng pơ̭i fát tliến zu li̭ch. Ni tiếp tṷc la̒ hưởng ti kwan tloo̭ng, zúp kết nổl ta̒ zả tli̭ pê̒n bư̭ng tí la̒ dêênh nguô̒n lư̭c thúc tấi zu li̭ch hwiḙ̂n Da̒ Bắc fát tliến xửng tâ̒m, kóp fâ̒n la̒ thẳng lơ̭i thew Ngi̭ kwiết Da̭i hô̭i Dáng bô̭ hwiḙ̂n lâ̒n thử XXV, nhiḙ̂m ki̒ 2020 - 2025.
La̒ hwiḙ̂n bu̒ng kaw kuố tính, Mai Châw kỏ 7 zân tôô̭c tê̒w khôổng lô tơ̒i pơ̭i ha̒, tloong di̭ zân tôô̭c thiếw khổ chiểm tlêênh 80%. Ta̒n năm kwa, kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố ta̒n zân tôô̭c tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n i ta̒ ản zi̒n zư̭, khai thác hiḙ̂w kwá.
Pă̒ng kải ti̒nh kám ươ nha̭c kṷ zân tôô̭c, ớ thuối wa̒i 60, ngḙ̂ nhân Hwa̒ng Văn Viên, xỏm Ziểng Xa̭, xa̭ Kư Iên (Lương Xơn) i zư̭ ản niê̒m xăi mê, nhiḙ̂t hwiết. Ôông tích kư̭c tham za biếw ziḙ̂n zân ka, zân bṷ pơ̭i chwiê̒n dă̭i chiêng Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i moong hảw báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng.
Kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c nơng kaw chất lươ̭ng zảw zṷc, ta̒n năm khânh ni, hwiḙ̂n Kim Bôi i ta̒ la̒ tư̒ kắch tí zúp hoo̭c xinh zân tôô̭c thiếw khổ zi̒n zư̭ pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c.
Hô̒ Hwa̒ Bi̒nh kỏ ziḙ̂n tích mă̭t dác khwáng 9.000 hát ta, zung tích 9,45 tí m3, tlái za̒i tlêênh 200 kâl khổ pớ Hwa̒ Bi̒nh têểnh Xơn La. Kon khôông Da̒ hung zư̭ mâ̭n ngă̒i zấp ni̒ tlớ thă̒nh hô̒ nhân ta̭w ká, hiê̒n hwa̒ ti kôô̒ng pơ̭i ta̒n khu zu li̭ch hấp zâ̭n. Tương lai chăng xa, têểnh ka̭ dáp ửng ản tú 5/5 diê̒w kiḙ̂n khu zu li̭ch kuốc za. Khu zu li̭ch hô̒ Hwa̒ Bi̒nh xḙ tlớ thă̒nh tlung tâm zu li̭ch ká nhất kuố tính, 1 tloong 12 khu zu li̭ch tloo̭ng tâm kuố bu̒ng tlung zu, miê̒n nủi Bắc Bô̭ kôô̒ng xán fấm zu li̭ch dă̭c tlưng la̒ thi̒m hiếw, tlái ngiḙ̂m văn hwả kôô̒ng pơ̭i hḙ̂ xinh thải loo̒ng hô̒ Hwa̒ Bi̒nh.
Tloong ta̒n năm kwa, kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố ta̒n kác zân tôô̭c ản tính Hwa̒ Bi̒nh ản kwan tâm. Kải mởi tính ha hướng têểnh la̒ xâi zư̭ng "báw ta̒ng khôổng” tloong mơ̭i kôô̭ng dôô̒ng zân kư ta̒n kác zân tôô̭c, fát hwi khức mă̭nh pên tloong tí báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả.
Ta̒n năm kwa, tính Hwa̒ Bi̒nh chăng tlâ̒ng chăm lo, ta̭w diê̒w kiḙ̂n tí mo̭l zân fát tliến ká thắi wê̒l dức – tlỉ – thế – mi̭. Tloong di̭, ka̭ no̒ i bô̒i zươ̭ng, tí nơng kaw tinh thâ̒n iêw nước, ti̒nh iêw kwêl hương, niê̒m tư̭ ha̒w zân tôô̭c, ỉ thức, ngiḙ̂ bṷ kôông zân, thươ̭ng tôn fáp lwâ̭t kuố mơ̭i mo̒ kôông zân, nhất la̒ dổi pơ̭i thể hḙ̂ tlé; fát hwi ta̒n zả tli̭ chwấn mơ̭c, tliê̒n thôổng văn hwả thôốch tḙp kuố zân tôô̭c.