Ngă̒i 28/10, ớ Tlươ̒ng Tiếw hoo̭c pơ̭i Tlung hoo̭c kớ xớ Iên Fủ (La̭c Xơn), Báw ta̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức tlương tli̒nh twiên chwiê̒n nô̭i zung zả tli̭ zi tích kuốc za dă̭c biḙ̂t Mải khṷ la̒ng Vă̒nh, xa̭ Iên Fủ. Kỏ khânh 200 hoo̭c xinh, kản bô̭, zảw biên nha̒ tlươ̒ng tham zư̭ tlương tli̒nh.
Ta̒n da̭i biếw kôô̒ng pơ̭i hoo̭c xinh tham kwan hi̒nh ắnh
tlưng bă̒i ớ tloong tlương tli̒nh.
Ta̒n ủn hoo̭c xinh ản da̭i biḙ̂n
Báw ta̒ng tính zởi thiḙ̂w wê̒l nguô̒n kôốc thên hôốc "Văn hwả Hwa̒
Bi̒nh”, zởi thiḙ̂w wê̒l Hang xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p kôô̒ng pơ̭i Mải khṷ
la̒ng Vă̒nh, xa̭ Iên Fủ; tham kwan ta̒n hi̒nh ắnh ản tlưng bă̒i wê̒l kwả
tli̒nh ngiên kửw, kháw kố kôô̒ng hwa̭t dôô̭ng văn hwả xwăi kweenh ta̒n zi
tích tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn.
Dă̭c biḙ̂t, kế pớ ka̭ thi̒m ản
dố cho têểnh măi, zi tích tlải khṷ la̒ng Vă̒nh la̒ môô̭ch tloong ta̒n zi
tích Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh kỏ tơ̒ng văn hwả tă̒i kôô̒ng pơ̭i bô̭ zi bâ̭t tư̒
kải wê̒l kôông kṷ khṷ kôô̒ng ta̒n kôông kṷ pă̒ng xiêng xo pơ̭i ta̒n zi
tích wê̒l văn hwả Hwa̒ Bi̒nh khác ớ Viḙ̂t Nam ta̒ ản khai kwâ̭t. Zi tích
cho dố ho̭ nét nhất wê̒l dă̭c tlưng kuố môô̭ch zi tích ká zoong tư̒ tỉnh
chất tlung lă̭nh ớ tlung tâm bu̒ng lo̭i kuố Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh ớ Viḙ̂t
Nam. Ni la̒ pă̒ng tlửng wê̒l nguô̒n kôốc kuố Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh ớ Viḙ̂t
Nam pơ̭i Dôông Nam Ả.
Kôô̒ng pơ̭i ta̒n zả tli̭ dă̭c biḙ̂t
tiêw biếw di̭, zi tích kháw kố Mải khṷ La̒ng Vă̒nh ản Bô̭ Văn hwả -
Thôông tin (măi la̒ Bô̭ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch), xếp ha̭ng zi tích
kháw kố kấp kuốc za paw năm 2003. Khảng 7/2024, zi tích ản Thú tưởng
Chỉnh fú xếp ha̭ng la̒ zi tích kuốc za dă̭c biḙ̂t.
Ni la̒ hwa̭t dôô̭ng ỉ ngiḙ̂ tí
nơng kaw nhâ̭n thức, bô̒i tắp ti̒nh iêw văn hwả pơ̭i tliê̒n thôổng zân
tôô̭c tloong hoo̭c xinh. Thôông kwa puối twiên chwiê̒n, kản bô̭ Báw ta̒ng
chwiê̒n tá têểnh ta̒n ủn ta̒n kiển thức kơ bán kôô̒ng ta̒n zả tli̭ dă̭c
biḙ̂t kuố zi tích Mải khṷ la̒ng Vă̒nh; la̒ zi̭p tí ta̒n ủn thi̒m hiếw
pơ̭i gi nhở ta̒n zả tli̭ li̭ch xứ. Nét thôốch văn hwả i ta̒ kóp fâ̒n la̒
dêênh bán xắc kuố kwêl hương, pớ di̭ kỏ ỉ thức tlung thăi báw bḙ̂, zư̭
zi̒n pơ̭i fát hwi ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng…
La̒ hwiḙ̂n bu̒ng kaw kuố tính, Mai Châw kỏ 7 zân tôô̭c tê̒w khôổng lô tơ̒i pơ̭i ha̒, tloong di̭ zân tôô̭c thiếw khổ chiểm tlêênh 80%. Ta̒n năm kwa, kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố ta̒n zân tôô̭c tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n i ta̒ ản zi̒n zư̭, khai thác hiḙ̂w kwá.
Pă̒ng kải ti̒nh kám ươ nha̭c kṷ zân tôô̭c, ớ thuối wa̒i 60, ngḙ̂ nhân Hwa̒ng Văn Viên, xỏm Ziểng Xa̭, xa̭ Kư Iên (Lương Xơn) i zư̭ ản niê̒m xăi mê, nhiḙ̂t hwiết. Ôông tích kư̭c tham za biếw ziḙ̂n zân ka, zân bṷ pơ̭i chwiê̒n dă̭i chiêng Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i moong hảw báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng.
Kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c nơng kaw chất lươ̭ng zảw zṷc, ta̒n năm khânh ni, hwiḙ̂n Kim Bôi i ta̒ la̒ tư̒ kắch tí zúp hoo̭c xinh zân tôô̭c thiếw khổ zi̒n zư̭ pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c.
Hô̒ Hwa̒ Bi̒nh kỏ ziḙ̂n tích mă̭t dác khwáng 9.000 hát ta, zung tích 9,45 tí m3, tlái za̒i tlêênh 200 kâl khổ pớ Hwa̒ Bi̒nh têểnh Xơn La. Kon khôông Da̒ hung zư̭ mâ̭n ngă̒i zấp ni̒ tlớ thă̒nh hô̒ nhân ta̭w ká, hiê̒n hwa̒ ti kôô̒ng pơ̭i ta̒n khu zu li̭ch hấp zâ̭n. Tương lai chăng xa, têểnh ka̭ dáp ửng ản tú 5/5 diê̒w kiḙ̂n khu zu li̭ch kuốc za. Khu zu li̭ch hô̒ Hwa̒ Bi̒nh xḙ tlớ thă̒nh tlung tâm zu li̭ch ká nhất kuố tính, 1 tloong 12 khu zu li̭ch tloo̭ng tâm kuố bu̒ng tlung zu, miê̒n nủi Bắc Bô̭ kôô̒ng xán fấm zu li̭ch dă̭c tlưng la̒ thi̒m hiếw, tlái ngiḙ̂m văn hwả kôô̒ng pơ̭i hḙ̂ xinh thải loo̒ng hô̒ Hwa̒ Bi̒nh.
Tloong ta̒n năm kwa, kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố ta̒n kác zân tôô̭c ản tính Hwa̒ Bi̒nh ản kwan tâm. Kải mởi tính ha hướng têểnh la̒ xâi zư̭ng "báw ta̒ng khôổng” tloong mơ̭i kôô̭ng dôô̒ng zân kư ta̒n kác zân tôô̭c, fát hwi khức mă̭nh pên tloong tí báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả.
Ta̒n năm kwa, tính Hwa̒ Bi̒nh chăng tlâ̒ng chăm lo, ta̭w diê̒w kiḙ̂n tí mo̭l zân fát tliến ká thắi wê̒l dức – tlỉ – thế – mi̭. Tloong di̭, ka̭ no̒ i bô̒i zươ̭ng, tí nơng kaw tinh thâ̒n iêw nước, ti̒nh iêw kwêl hương, niê̒m tư̭ ha̒w zân tôô̭c, ỉ thức, ngiḙ̂ bṷ kôông zân, thươ̭ng tôn fáp lwâ̭t kuố mơ̭i mo̒ kôông zân, nhất la̒ dổi pơ̭i thể hḙ̂ tlé; fát hwi ta̒n zả tli̭ chwấn mơ̭c, tliê̒n thôổng văn hwả thôốch tḙp kuố zân tôô̭c.