Chăng tlí kỏ nguô̒n ta̒i ngwiên thiên nhiên hwnag xơ, kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Zaw Tiê̒n ớ bán Xưng, xa̭ Kaw Xơn (Da̒ Bắc) ko̒n lưw zư̭ kho ta̒ng văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c mêê̒nh nhơ: nha̒ ớ, tlang fṷc, thiểng pô̭, chư̭ biết, foong tṷc tâ̭p kwản, nếp xinh hwa̭t… Pớ khăw khi xâi zư̭ng ản mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng, ta̒n nét văn hwả tliê̒n thôổng kuố dôô̒ng ba̒w ka̒ng ản báw tô̒n, fát hwi.


Nhỏm ngê̒ tliê̒n thôổng ớ bán Xưng, xa̭ Kaw Xơn (Da̒ Bắc) chiê xé kwi tli̒nh nhuô̭m cha̒m, chuông pái thố kấm kôô̒ng zu kheéch tham kwan, tlái ngiḙ̂m.

Têểnh ki̒ khảng 2 puối, paw môô̒ng 1 pơ̭i 15 âm li̭ch, lớp chwiê̒n dă̭i chư̭ Zaw tố tlức hoo̭c, 3 thâ̒i mo̭l bán diḙ̂ hăi dẳi ản chư̭ Zaw thăi ha̒ dă̭i lớp. Hoo̭c xinh tham za lớp hoo̭c tú lưở thuối, pớ dét nhó cho têểnh mo̭l tư̒ thuối. Mṷc dích kuố wiḙ̂c hoo̭c chư̭ tí hăi dẳi pơ̭i lưw zư̭ chư̭ biết kuố zân tôô̭c mêê̒nh. Ản bớ pớ năm 2017, lớp hoo̭c dă̭c biḙ̂t ni̒ i la̒ pu̒ng ản tư̒ zu kheéch tloong nước, kuốc tể têểnh tham kwan, thi̒m hiếw. Kải Dinh Thi̭ Háw, Zảm dôốc Kôông ti kố fâ̒n DLCD Da̒ Bắc cho hăi: Tloong chuô̭l tlương tli̒nh, hwa̭t dôô̭ng tlái ngiḙ̂m thủ bi̭ ớ bán Xưng, lớp hoo̭c kuố mo̭l Zaw la̒ kải thu hút tư̒ dwa̒n kheéch. Tư̒ zu kheéch pă̒I tó tlên tloo̭ng tlước tâm hwiết báw tô̒n chư̭ biết kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Zaw Tiê̒n.

Zấp ni̒, kiển tlúc nha̒ ớ tliê̒n thôổng i ản kôô̭ng dôô̒ng ớ bán zư̭ ngwiên tla̭ng. 78 hô̭ zân tê̒w la̒ nha̒ tlḙ̂t pă̒ng kâl pơ̭i lơ̭p mải lả mu̒l. Kắch ni 3 năm, môô̭ch zư̭ ản thuô̭c tố tlức fi chỉnh fú i ta̒ hô̭ tlơ̭ ta̒n hô̭ zân la̒ mô hi̒nh nơng kaw năng lư̭c tư̭ bư̭ng, tloo̭ng tâm la̒ báw tô̒n ngê̒ tliê̒n thôổng. Thôông kwa di̭, ớ bán thă̒nh lâ̭p ta̒n nhỏm, tố ngê̒ thố kấm, thuốc nam, la̒ chẩi zỏ, kôô̒ng pơ̭i la̒ dêênh khôông zan tlái ngiḙ̂m la̒ng ngê̒ kôô̒ng tâ̒i tú kwi tli̒nh pớ xán xwất têểnh thă̒nh fấm.

Eenh Hwa̒ng Dức, la̒ mo̭l hưởng zâ̭n chiê xé: Tôi i ta̒ zoong tư̒ dwa̒n kheéch nước wa̒i têểnh pơ̭i zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng bán Xưng. Ngỏ tlung zu kheéch kỏ ẩn tươ̭ng tốt wê̒l pu̒ng têểnh, kôô̒ng pơ̭i teẻnh zả kaw ỉ thức báw tô̒n văn hwả kuố mo̭l zân, nhơ pa̒ kon i ko̒n zwi tli̒ mă̭c tlang fṷc tliê̒n thôổng, ớ nha̒ tlḙ̂t… Di̭ i la̒ kải thu hút ản zu kheéch ớ la̭i za̒i ngă̒i tloong bán tí kỏ thơ̒i zan tlái ngiḙ̂m lô hơn.


Zu kheéch khảm fả tuor hă̒nh tli̒nh thi̒m hiếw văn hwả, li̭ch xứ mo̭l Zaw Tiê̒n bán Xưng, xa̭ Kaw Xơn (Da̒ Bắc) kôô̒ng tlú dê̒ "Dẩw chân hâ̒ng thiêng”.

Thew ôông Lỉ Văn Ngiḙ̂, Tlướng bán Xưng, pớ ka̭ la̒ zu li̭ch, ngẳm ngi̭ kuố mo̭l zân kỏ chwiến biển tích kư̭c thew hưởng kới bớ, ngẳm ngi̭ wê̒l kôông tác báw tô̒n văn hwả tliê̒n thôổng ản nơng lêênh. Ta̒n hô̭ kinh zwănh nha̒ ngí kôô̭ng dôô̒ng ngă̒i ka̒ng kỏ chất lươ̭ng zi̭ch bṷ, zoong têểnh cho zu kheéch ta̒n tlái ngiḙ̂m văn hwả tư̒ xắc wê̒l khôông zan ớ, mu̒i bi̭ dô̒ ăn oỏng, văn hwả văn ngḙ̂ zân tôô̭c… Kôô̒ng pơ̭i di̭, tư̒ hô̭ tloong bán tham za hwa̭t dôô̭ng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng thôông kwa kung kấp zi̭ch bṷ, xán fấm zu li̭ch, kóp fâ̒n kái thiḙ̂n thu nhâ̭p kôô̒ng kuô̭c khôổng.

Ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng ko̒n ản dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Zaw Tiê̒n nơi ni̒ khai thác thă̒nh chuô̭l tlái ngiḙ̂m nhơ: wḙ xáp oong, nhuô̭m tla̒m, in hwa văn tlêênh chẩi zỏ, thẳm lả thuốc mo̭l Zaw, la̒ ha̭w, ú nhúc chuô… Kôô̭ng dôô̒ng ớ bán chăng tlâ̒ng la̒ mởi xán fấm, zi̭ch bṷ, zúp zu kheéch kỏ ta̒n tlái ngiḙ̂m chân thâ̭t, tư̒ kải. Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ớ bán tang la̒ tuor hă̒nh tli̒nh thi̒m hiếw văn hwả, li̭ch xứ thu hút ản tư̒ zu kheéch, nhất la̒ kheéch kuốc tể kỏ tlú dê̒ "Dẩw ẩn hâ̒ng thiêng”. Thew di̭, kôô̒ng li̭ch tli̒nh 2 ngă̒i 1 têm, zu kheéch pước paw thức thắch, zái ma̭ ta̒n kâw thổ, mâ̭t ma̭ pơ̭i tlwi thi̒m ta̒n meénh gép bỉ ẩn wê̒l văn hwả, li̭ch xứ bu̒ng tất; thẳm hỏl ớ bỏ dác khânh bán hăi thẳm lả thuốc mo̭l Zaw; ăn dểm ta̒n mỏn ăn zân tôô̭c; zaw lưw văn ngḙ̂ kôô̒ng hwa̒ nhi̭p paw diḙ̂w muổ che̒w kuố mo̭l Zaw Tiê̒n. Khăw khi ngí têm ớ homestay, zu kheéch ti zôô̭ng kweenh bán, thi̒m hiếw kuô̭c khôổng xinh hwa̭t kuố mo̭l zân diḙ̂ fương; thi̒m hiếw kwi tli̒nh la̒ chẩi zỏ kôô̒ng wiḙ̂c xảng ta̭w ta̒n bức tlănh tlêênh nê̒n chẩi zỏ tê̒w pơ̭i kâl, hwa tloong wâ̒n.


KÁC TIN KHÁC


Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.