Ngi thức kủng tể ta̒n bi̭ thâ̒n ớ Zi tích Kuốc za dă̭c biḙ̂t Mải khṷ la̒ng Vă̒nh, xa̭ Iên Fủ (La̭c Xơn).

Ản la̒ la̭i pớ năm 2005, Lḙ̂ hô̭i Thuổng tôô̒ng ko̒n ản hôốc la̒ lḙ̂ hô̭i Khai ha̭ xa̭ Iên Fủ zwi tli̒ tố tlức 3 năm 1 lâ̒n, tê̒w pơ̭i zi tích kháw kố hoo̭c Mải khṷ la̒ng Vă̒nh i ta̒ ản kấp Bă̒ng kôông nhâ̭n Zi tích Kuốc za dă̭c biḙ̂t. Lḙ̂ hô̭i tố tlức tí twiên chwiê̒n, kwáng bả, zởi thiḙ̂w hôô̭ng ha̭i têểnh zu kheéch wê̒l zả tli̭ kuố zi tích kháw kố, zoong la̭i ỉ ngiḙ̂ kă̒w cho môô̭ch năm mởi bu̒ng Mươ̒ng mươ thwâ̭n xỏ hwa̒, muô̒ ma̒ng ản lo̭ ản ma̭, mo̭l zân khwé mă̭nh pơ̭i cho dố loo̒ng mắt ơn dổi pơ̭i ta̒n bi̭ thâ̒n, tố tiên ta̒ kỏ kôông khai khấn tất hwang, dă̭i zân kă̒l kẩl.

Lḙ̂ hô̭i ản la̒ pơ̭i tâ̒i tú ta̒n ngi tli̒nh, ngi thức kuố fâ̒n lḙ̂ nhơ: kủng tể ớ Mải khṷ la̒ng Vă̒nh, la̒ ngi thức luổng kă̒l tâ̒w tiên. Tí la̒ dêênh khôông khỉ pui thươi, fẩn khới mơ̒ng Dáng, mơ̒ng Xwân Ất Ti̭, tlước pơ̭i khăw fâ̒n lḙ̂ tlỉnh, mo̭l zân xa̭ Iên Fủ tliến khai la̒ fâ̒n hô̭i kôô̒ng ta̒n hwa̭t dôô̭ng văn hwả, văn ngḙ̂, thế thaw, tlo̒ chơi zân zan zoong dâ̭m bán xắc văn hwả tliê̒n thôổng nhơ: hô̭i thi tli̒nh ziḙ̂n tlang fṷc zân tôô̭c Mươ̒ng; thi dẩw kẻw ko, teẻnh máng, tấi kâ̭i…

Ớ xa̭Vṷ Bi̒nh (La̭c Xơn), pớ ngă̒i 3 - 5/2 (môô̒ng 6 - 8 khảng Chiêng) ziḙ̂n tha Lḙ̂ hô̭i di̒nh Kối kôô̒ng pơ̭i kwi mô kấp xa̭. Thew chwiê̒n thwiết zân zan kuố zân tôô̭c Mươ̒ng kôô̒ng lơ̒i kế kuố ta̒n mo̭l tư̒ thuối tloong kwêl, di̒nh Kối ản thửng paw tâ̒w thể kí XIX, ớ tlêênh môô̭ch khu tôô̒ng Ko̭i Khươ, khânh chân khṷ Bâ̭i. Di̒nh la̒ thew kiển tlúc nha̒ khaa̒nh kuố mo̭l Mươ̒ng gô̒m kỏ 3 zan, 2 tlải kôô̒ng 6 ha̒ng chân kô̭t ản kêl lêênh tlêênh táng khṷ, mải lơ̭p pải za̒i khwáng 8m hôô̭ng khwáng 5m, ză̭l 7m, gô̒m kỏ kướ tlỉnh, 1 kước fṷ pơ̭i 7 kướ boỏng, gâ̒m xa̒n ză̭l 1,4m, mă̭t kwăi hưởng Nam. Bâ̭t zṷng tí thửng di̒nh tlú iểw la̒ pă̒ng kâl gô̭. Ta̒n bi̭ thâ̒n ản thơ̒ tlỉnh ớ di̒nh Kối la̒ Kuốc Mâ̭w Hwa̒ng Ba̒, Buô Ká (Thẳnh Tán), Buô Kun, Buô hai (Kaw Xơn pơ̭i Kwỉ Minh Da̭i Vương), thă̒nh hwa̒ng, ôông pa̒ nhâ̭t ngwiḙ̂t, kem, kai.

Ma̒n teẻnh chiêng Mươ̒ng ớ Lḙ̂ hô̭i di̒nh Kối, xa̭ Vṷ Bi̒nh (La̭c Xơn).

Lḙ̂ hô̭i di̒nh Kối ản tố tlức ha̒ng năm ta̭ ơn Kuốc Mâ̭w Hwa̒ng Ba̒ kôô̒ng pơ̭i Dức Thẳnh Tán Viên kỏ kôông kửw zân khói na̭n dác lṷt, dă̭i cho zân kắch la̒ ăn, lôông kẩl muô̒ ma̒ng, chăn nuôi, chuông pái, fu̒ hô̭ cho zân la̒ng ka̭ no̒ i khwé mă̭nh, an lee̒nh.

Pên keḙnh ta̒n ngi lḙ̂ xớc kiḙ̂w, kủng tể, lḙ̂ kơm mởi, khôông khỉ lḙ̂ hô̭i tơng bơ̒ng, pui nhô̭n kôô̒ng ta̒n hwa̭t dôô̭ng kuố hô̭i thi hát Thươ̒ng dang, Bô̭ meḙng; tli̒nh ziḙ̂n tlang fṷc zân tôô̭c Mươ̒ng; tli̒nh pă̒i zan ha̒ng xán fấm OCOP diḙ̂ fương; thi dẩw boỏng chwiê̒n kôô̒ng ta̒n tlo̒ chơi zân zan dă̭c xắc nhơ: kẻw ko, teẻnh máng, nhắi dâi, nẻm ko̒n…

KÁC TIN KHÁC

Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c tối thăi nhơ̒ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng

Lưw zư̭ bán xắc văn hwả Hwa̒ Bi̒nh

Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒

Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

---

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.