(HBDT) – Ta̭i káng Thung Nai thuô̭c xa̭ Thung Nai, hwiḙ̂n Kaw Fong ó dớ xắi tha ti̒nh tla̭ng che̒w kẻw kheéch. Thew chí zâ̭n kuố tố báw vḙ̂, kheéch ha̒ng muô vẻ va̒ thuổng tâ̒w. Chú tâ̭w tlang bi̭ dâ̒i dú ảw faw, hưởng zâ̭n kheéch zu li̭ch nhửng ki̭ năng an twa̒n khi tlêênh tâ̒w. Dêểnh tla̭m kiếm tla Kánh xát dươ̒ng thwí nô̭i diḙ̂ xḙ kiếm tla xổ lươ̭ng kheéch, lâ̭nh xwất bển... Chất lươ̭ng zi̭ch vṷ káng Thung Nai hưởng dêểnh xư̭ ha̒i loo̒ng kuố zu kheéch
Kác tâ̒w dăng kỉ hwa̭t dôô̭ng ta̭i káng
Thung Nai, xa̭ Thung Nai (Kaw Fong) ớ dủng kwi di̭nh kuố Ban kwán lỉ káng
Dôô̒ng chỉ Bu̒i Thi̭ Lwiển, Fỏ Chú
ti̭ch UBND xa̭ Thung Nai cho mắt: Năm 2013, Kôông ti THHH Tiển Anh ản zaw
kwán lỉ, khai thác káng Thung Nai. Bớ rỉ dêểnh năi, kôông tác ANCT ta̭i
káng ản dám báw, chăng xắi tha ti̒nh tla̭ng lô̭m kắp, che̒w kẻw kheéch.
Kấp wí, chỉnh kwiê̒n xa̭Thung Nai luôn kwan tâm dêênht wiḙ̂c dám báw ANCT,
ta̭w xư̭ a̒i loo̒ng cho zu kheéch. Ha̒ng năm UBND xa̭ xâi zư̭ng kwi chể fổi
hơ̭p vởi Ban kwán lỉ va̒ Ban An twa̒n zaw thôông hwiḙ̂n. Tlước muô̒ lḙ̂
hô̭i, Ban kwán lỉ káng fổi hơ̭p UBND xa̭ tố chức hô̭i ngi̭ chiến khai
kác zái fáp dám báw châ̭t tư̭ an twa̒n zaw thôông dươ̒ng thwí dêểnh kác
chú tâ̒w. 100% chú fương tiḙ̂n vâ̭n tái kỉ kam kết chấp ha̒nh ngiêm kác
kwi di̭nh kuố fáp lwâ̭t wê̒l zaw thôông dươ̒ng thwí. Wa̒i tha mối ngă̒i
UBND xa̭ kứ 2 dôô̒ng chỉ kôông an xa̭ fổi hơ̭p vởi tố báw vḙ̂ káng dớ
twâ̒n tla, kanh gác, dám báw ANTT tlêênh káng.
Ôông Lương Kông Tháw, Tlướng bển
káng Thung Nai cho mắt: Ka̭ ni̒ Ban Kwán lỉ káng Thung Nai kỏ 7 ngươ̒i.
Káng kỏ 172 tâ̒w, thiê̒n dăng kỉ hwa̭t dôô̭ng, tloong rỉ chí kỏ 70 fương
tiḙ̂n da̒ dăng kiếm dú diê̒w kiḙ̂n chớ kheéch, xổ ko̒n la̭i chươ dăng
kiếm, chươ dú diê̒w kiḙ̂n diê̒w kiḙ̂n tham za vâ̭n chiến kheéch. Káng
Thung Nai chiê la̒ 3 tố: Dê̒n Bơ̒, Bi̒nh Thanh va̒ HTX vâ̭n tái Thung Nai.
Tâ̒w, thiê̒n dô̭ dủng kwi di̭nh ta̭i kác tố. Ban kwán lỉ káng kỏ li̭ch
fân kôông, bổ chỉ kác tâ̒w chớ kheéch khwa hoo̭c, chăng dớ xắi tha tha
tlươ̒ng hơ̭p tâ̒w chớ nhê̒w kheéch, tâ̒w chớ ít kheéch. Chính vi̒ thể,
ta̭i káng thung nai ó xăi tha tlươ̒ng hơ̭p che̒w kẻw, za̒nh zâ̭t kheéch
zươ̭ kác chú tâ̒w. Zả vẻ tâ̒w ản niêm iết kôông khai, chú tâ̒w ngiêm
túc twân thew, fái kỏ lâ̭nh xwất káng tâ̒w mởi ản di. Khi tiếp nhâ̭n
kheéch chú tâ̒w thân thiḙ̂n cha̒w hói kheéch va̒ hưởng zâ̭n kheéch xứ
zṷng ảw faw thew dủng kwi di̭nh.
Kôông tác zư̭ zi̒n vḙ̂ xinh môi
tlươ̒ng va̒ kánh kwan thiên nhiên ản chỉnh kwiê̒n xa̭ va̒ Ban kwán lỉ
káng Thung Nai thư̭c hiḙ̂n ngiêm túc. Ban kwán lỉ dấi meḙnh kôông tác
tiên chiê̒n dêểnh zu kheéch, chú tâ̒w, kác hô̭ kinh zwanh, dă̭c biḙ̂t la̒
kác nha̒ ha̒ng wê̒l kông tác báw vḙ̂ môi tlươ̒ng. Ta̭i káng Thung Nai, rác
thái ản thu gom, fân lo̭i, khâw rỉ Kôông
ti môi tlươ̒ng kuố hwiḙ̂n Kaw Fong chớ rác di xứ lỉ.
Kác kướ ha̒ng zi̭ch vṷ kinh zwanh
ta̭i káng baảnh ha̒ng thew zả niêm iết ta̭i báng zả. Ban kwán lỉ káng
kiên kwiết xứ lỉ nhửng ha̒nh vi "cha̭ch chẻm” zu kheéch. Ka̭ ni̒ Ban
kwán lỉ káng da̒ lêênh kể hwa̭ch xướ chươ̭ kác ha̭ng mṷc ha̭ thớng,
nha̒ vḙ̂ xinh dớ fṷc vṷ zu kheéch muô̒ lḙ hô̭i năm 2020.
Tloong khẩw khảng dâ̒w năm năi,
káng Thung Nai dỏn tlêênh 107 ngi̒n lươ̭t kheéch zu li̭ch. Baw muô̒ lḙ̂
hô̭i, káng tấp nâ̭p mo̭l tlênh bển, zưởi thiê̒n. Xổ lươ̭ng kheéch rất
dôông nhưng kác chiển tâ̒w tham kwan dê̒w an twa̒n, ó xắi tha ti̒nh tla̭ng
lô̭m kắp ta̒i xán, vất ANCT. Thải dô̭ fṷc vṷ kuố nhân viên kác tâwg
ngă̒i ka̭ng chwiên ngiḙ̂p, thân thiḙ̂n.
Thu Thwí
Năm hoo̭c 2023 - 2024, Tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn, xa̭ Hu̒ng Xơn, hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ 247 dét, chiê thă̒nh 11 nhỏm, lớp. Nha̒ tlươ̒ng kỏ 36 kản bô̭ kwán lỉ, zảw biên, nhân biên; 96,4% dét la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i zân tôô̭c Zaw. Pên keḙnh la̒ tốt kôông tác chăm xoóc, zaw zṷc dét kon thẻw dủng kwi di̭nh, nha̒ tlươ̒ng ko̒n ta̭w dẩw ẩn pơ̭i mô hi̒nh zi̒n zư̭, fát hwi bán xắc văn hwả Mươ̒ng.
Tơ̒ng kỏ ka̭ thew zoo̒ng thơ̒i zan, tư̒ nét văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch thất chwi̒ê̒n. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tlong tính. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn tliến khai zái fáp dôô̒ng bô̭ tí báw tô̒n pơ̭i fất hwi zi xán văn hwả (ZXVH).
Nểw nhơ Tân La̭c ản koi la̒ bu̒ng lo̭I kuố kải nôi văn hwả Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh thi̒ xa̭ ớ Foong Fủ la̒ thú fú văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. La̒ng Mươ̒ng Lwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ - pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản hâ̒w nhơ ko̒n ngwiên bán foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n Tân La̭c i ta̒ lươ̭ cho̭n xỏm Lwi̭ Ái tí xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Hwiḙ̂n tang cheenh thú xư̭ kwan tâm úng hô̭ kuố tính, tê̒w pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng kwi hwă̭ch báw tô̒n khôông zan văn hwả Mươ̒ng tê̒w pơ̭i fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng mo̭l zân.
Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.
Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.
Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.