(HBDT) – Hô̒ Hwa̒ Bi̒nh kỏ kắnh kwan thiên nhiên hu̒ng vi̭, thôốch va̒ hwang xơ, dâ̭m nét văn hwả kuố nhê̒w zân tô̭c khác kha̒. Hiê̒n Lương, Kaw Xơn, Tiê̒n Fong, Ngo̒i Hwa, Ba Khan... la̒ nhửng diḙ̂ zanh twiḙ̂t vơ̒i dớ tố chức kác tour zu li̭ch ma̭w hiếm. Môô̭ch xổ lo̭i hi̒nh zu li̭ch ma̭w hiếm nhơ: di bô̭, lew khṷ, di xe da̭p diḙ̂ hi̒nh kwa choỏng chắn va̒ môô̭ch xổ tlo̒ chơi kám zác meḙnh chơ̒ dác da̒ thu hút ản nhê̒w zu kheéch dêểnh tham kwan, chái ngiḙ̂m tloong khu zu li̭ch kwuốc za hô̒ Hwa̒ Bi̒nh.
Kheéch zu li̭ch chái ngiḙ̂m de̒w khṷ di rư̒ng ta̭i xỏm Xưng, xa̭ Kaw Xơn (Da̒ Bắc).
Chi̭ Lo̒ Thi̭ Chang, chú Lake View homestay xỏm Dả Biê, xa̭ Tiê̒n Fong (Da̒ Bắc) chiê xé: Kheéch zu li̭ch dêểnh Dả Biê rất ươ thứ khức kác tlo̒ ma̭w hiếm. Kheéch zu li̭ch thươ̒ng xwiên de̒w khṷ Dả Biê, khṷ kaw khwáng 250m, lêênh kaw ngỏ ản xa, khôông zan thôốch.
Ka̭ ni̒ kác diếm zu li̭ch tloong khu zu li̭ch kwuốc za hô̒ Hwa̒ Bi̒nh kỏ nhê̒w tiê̒m năng, lơ̭i thể dớ fát chiến lo̭i hi̒nh zu li̭ch ma̭w hiếm. Kỏ vi̭ chỉ dắc diḙ̂ kuố khu vư̭c Tâi Bắc, khu zu li̭ch kwuốc ha hô̒ Hwa̒ Bi̒nh kỏ hḙ̂ thôổng haang dôô̭ng thôốch. Môô̭ch xổ haang dôô̭ng ản Xớ VH-TT&ZL kháw xát va̒ bắt dâ̒w dươ baw khai thác dớ tố chức kác tour chái ngiḙ̂m, khảm fả nhơ hang Dô̒l Xâ̒m, xa̭ Twa̒n Xơn; hang Xông, xa̭ Vâ̒i Nươ thuô̭c hwiḙ̂n Da̒ Bắc; hang Thó, dôô̭ng Hwa Tiên, hang Kổl, hang Nước, xa̭ Ngo̒i Hwa, hwiḙ̂n Tân La̭c.... Dớ khảm fả hḙ̂ thôổng hang dôô̭ng rất ngwi hiếm, zu kheéch kâ̒n tlang bi̭ dâ̒i dú thiết bi̭ ke̒m thew nhơ: râi, dai, dô̒ báw hô̭... dám báw an twa̒n va̒ kâ̒n kỏ ngươ̒i zân bán diḙ̂ dươ khả.
Kác xỏm, bán la̒ zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng tlêênh hô̒ Hwa̒ Bi̒nh, nhơ xỏm Kẻ, xa̭ Hiê̒n Lương, xỏm Dả Biê, xa̭ Tiê̒n Fong; xỏm Bươ Xen xa̭ Dô̒ng Ngê, hwiḙ̂n Da̒ Bắc; xỏm Khan Ha̭, xa̭ Ba Khan, hwiḙ̂hn Mai Châw... kỏ nhê̒w lơ̭i thể mă̭t dác khôông Da̒, baw muô̒ tích dác kỏ thế fát chiến lo̭i hi̒nh di thiê̒n kaw tôốc kám zác meḙnh, lướt vản, che̒w thiê̒n kayak.
Dôô̒ng chỉ Dă̭ng Twẩn Hu̒ng, Tlướng fươ̒ng Ngiḙ̂p vṷ zu li̭ch (Xớ VH-TT&ZL) deẻnh zả: Bớ khi̒ chiến khai thư̭c hiḙ̂n kwi hwă̭ch tôống thế fát chiến zu li̭ch kwuốc za hô̒ Hwa̒ Bi̒nh, nơi ni̒ da̒ hi̒nh thă̒nh va̒ fát chiến lo̭i hi̒nh zu li̭ch ma̭w hiếm. Twi nhiên vởi tiê̒m năng khă̭n kỏ, wiḙ̂c ta̭w tha kác xán fấm zu li̭ch ko̒n ha̭n chể, chươ khai thác kác xán fấm nhơ: lướt vản tlêênh hô̒, ca-no kaw tốc, băl zu̒ lươ̭n. Môô̭ch xổ hang dôô̭ng kỏ tiê̒m năng nhưng chươ ản khai thác. Nguyên nhân chú iểw zo chươ thu hút ản kác nha̒ dâ̒w tư, chươ kỉo kwi di̭nh kṷ thế no̒ cho zi̭ch vṷ bui chơi thế thaw ma̭w hiếm. Môô̭ch số diếm zanh thẳng thiên nhiên kỏ tiê̒m năng fát chiến zu li̭ch ma̭w hiếm, zo zaw thôông di la̭i khỏ khăn, chươ dâ̒w tư ản ảng khả lêênh thuổng, di la̭i cho zu kheéch tham kwan chái ngiḙ̂m
Thu Thwí
Năm hoo̭c 2023 - 2024, Tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn, xa̭ Hu̒ng Xơn, hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ 247 dét, chiê thă̒nh 11 nhỏm, lớp. Nha̒ tlươ̒ng kỏ 36 kản bô̭ kwán lỉ, zảw biên, nhân biên; 96,4% dét la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i zân tôô̭c Zaw. Pên keḙnh la̒ tốt kôông tác chăm xoóc, zaw zṷc dét kon thẻw dủng kwi di̭nh, nha̒ tlươ̒ng ko̒n ta̭w dẩw ẩn pơ̭i mô hi̒nh zi̒n zư̭, fát hwi bán xắc văn hwả Mươ̒ng.
Tơ̒ng kỏ ka̭ thew zoo̒ng thơ̒i zan, tư̒ nét văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch thất chwi̒ê̒n. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tlong tính. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn tliến khai zái fáp dôô̒ng bô̭ tí báw tô̒n pơ̭i fất hwi zi xán văn hwả (ZXVH).
Nểw nhơ Tân La̭c ản koi la̒ bu̒ng lo̭I kuố kải nôi văn hwả Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh thi̒ xa̭ ớ Foong Fủ la̒ thú fú văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. La̒ng Mươ̒ng Lwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ - pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản hâ̒w nhơ ko̒n ngwiên bán foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n Tân La̭c i ta̒ lươ̭ cho̭n xỏm Lwi̭ Ái tí xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Hwiḙ̂n tang cheenh thú xư̭ kwan tâm úng hô̭ kuố tính, tê̒w pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng kwi hwă̭ch báw tô̒n khôông zan văn hwả Mươ̒ng tê̒w pơ̭i fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng mo̭l zân.
Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.
Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.
Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.
