(HBDT) – Thew foong tṷc chiê̒n thôổng, lḙ̂ tang kuố mo̭l Môông ớ xa̭ Pa̒ Kỏ (Mai Châw) kỏ nhê̒w ngi lḙ̂ khác kha̒, tloong rỉ kỏ nhê̒w hú tṷc la̭c la̭c hâ̭w. Twi nhiên, bă̒ng kẳi lỉ, kẳi ti̒nh kuố ông Xu̒ng A Xa, nhửng foong ti̭c, tâ̭p kwản la̭c hâ̭w da̒ tư̒ng bước bi̭ dấi lu̒i.


Bổ kha̒ Xung A Xa (Thử 2 bớ tlải la̭i) tlaw dối kinh ngiḙ̂m tloong vâ̭n dôông mo̭l Môông ớ xa̭ Pa̒ Ko̒ (Mai Châw) thư̭c hiên nếp khôổng văn minh.

 

Nháw chiḙ̂n kôô̒ng dâ̒n tôi, bổ kha̒ Xu̒ng A Xa, xỏm Chad Dẳi (xa̭ Pa̒ Ko̒) kế: Thew foong tṷc kuố mo̭l Môông, ngi lḙ̂ tang ma kỏ nhê̒w thú tṷc lẳm. Tlước ni, mối khu kỏ mo̭l chết, kon chẩw tloong ho̭ ku̒ng ba̒ kon zân bán dêểnh nha̒ tang chú dớ zúp dơ̭, lo chiḙ̂n tang ma. Khâw khi thẳm thướ xoong, xác chết ản dă̭ch lên fán kâl khươ nha̒, ngươ̒i kon tlướng di mơ̒i thâ̒i khẩn wê̒l la̒ lḙ̂ dươ khả, tló huôl dớ wải ngươ̒i chết wê̒l kôông tố tiên. Diê̒w dảng ră̒ng, khi môô̭ch ngươ̒i tloong za di̒nh chết di, ngươ̒i thân vấn ko̒n koi nhơ dang khôổng, vấn zư̭ nếp xinh hwa̭t thươ̒ng ngă̒i. Mo̭l tloong nha̒, ngươ̒i dêểnh thăm viêng vấn bỏn kơn chi xác chết. Xác chết ngươ̒i Môông cho cho baw kwan ta̒i nhơ kác zân tôô̭c khác ma̒ buô̭c lêênh zả dơ̭ bên bang ba̒n thơ̒. Mối dảm ma kẻw za̒i 5 -–7 ngă̒i, tố chức ăn oỏng linh di̒nh, tổn kẻm...

Tlước thư̭c tể rỉ, kấp wí, chỉnh kwiê̒n, MTTQ va̒ kác ngă̒nh, dwa̒n thế hwiḙ̂n Mai Châw da̒ nhê̒w bâ̭n tiên chiê̒n, vâ̭n dôô̭ng dôô̒ng ba̒w Môông xwả dá tâ̭p tṷc la̭c hâ̭w ni̒. Hwiḙ̂n wí, UBNZ da̒ ban hă̒nh nhê̒w văn bán, chí thi̭ dớ kác kấp, ngă̒nh, chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương dê̒w baw kuô̭c.

Vởi kwiết tâm kaw kuố ká hḙ̂ thôổng chỉnh tli̭, nhă̒m thư̭c hiḙ̂n chiến khai mô hi̒nh "Thư̭c hiḙ̂n nếp khôổng văn minh tloong wiḙ̂c tang” kuố dôô̒ng ba̒w Môông, bớ năm 2016 dêểnh chi̒ ni̒, UB MTTK hwiḙ̂n fổi hơ̭p kác tố chứ thă̒nh viên dấi meḙnh tiên chiê̒n nhă̒m ba̒i chư̒ hú tṷc la̭c hâ̭w tloong tang ma. UBNZ hwiḙ̂n tố chức kác dwa̒n dươ ngươ̒i kỏ wi tỉn di thư̭c tể, hoo̭c hói kinh ngiḙ̂m tloong wiḙ̂c tố chức tang kuố mo̭l Môông ớ Lao Kai, Iên Bải dớ tiên chiê̒n, vâ̭n dôô̭ng mo̭l thân, zoo̒ng ho̭ iểng thew. Khâw chiển tham kwan, hoo̭c tâ̭p, bổ kha̒ Xu̒ng A Xa da̒ zoong nhửng dê̒w "mă̭t thẩi, thai iểng” nhửng dê̒w hăi, lḙ fái wê̒l khwiên báw kon chẩw, ngươ̒i tloong ho̭. "Ban dâ̒w ó ngăi iểng, kon rét kứ báw mêê̒nh kha̒ lấn thấn rơ̒i. Wiḙ̂c ni̒ ó la̒ ản, baw dơ̒i kwa mo̭l Môông vấn rỉ. La̒ rỉ la̒ fa̭m baw dê̒w kiêng ki̭, ma wê̒l fa̭t wa̭, la̒ tha nhê̒w kẳi ó măl…” Bổ Xa chiê xé. Bổ kwiết tâm "fái thăi dối chớ, mêê̒nh ó thế la̭c hâ̭w mái, di khâw ngươ̒i khác ản. Mo̭l Môông ớ kác dươ̭c khác dê̒w la̒ hết rơ̒i, mêê̒nh ó la̒ ó rêênh” bổ Xa fân tích, rơ̒i dêểnh tư̒ng nha̒, kă̭p tư̒ng ngươ̒i dớ vâ̭n dôô̭ng, thwiết fṷc. Kwiết tâm rỉ nhơ ngo̭n kúi rơ̒i nhân lêênh, lan rôô̭ng. Ngươ̒i ni̒ báw ngươ̒i khác, rơ̒i ô ngăi i dôô̒ng tính iểng thaw bổ Xa.

Ngươ̒i dâ̒w tiên ớ Pa̒ Ko̒ iểng thew bổ Xa la̒ za di̒nh Xu̒ng A Chư̒, xỏm Cha̒ Dẳi. Khâw khi mḙ̂ chết, Xu̒ng A Chử khâm liḙ̂m cho baw kwan ta̒i, dá thư̭c hiḙ̂n hiḙ̂n tâ̭p tṷc bỏn kơm cho mo̭l chết. Wiḙ̂c tố chức dảm tang i leenh go̭n, ó dớ kwả 48 thiểng. Tiếp thew la̒ za di̒nh Muô̒ A Pảw, xỏm Xa̒ Li̭nh, khâw khi mo̭l thân chết i cho baw kwan ta̒i, wiḙ̂c tang ma ó nảng tlu, nảng kủi ăn oỏng linh di̒nh nươ̭. Thẩi ản lơ̭i ích kuố wiḙ̂c tố chức tang ma thew nếp khôổng văn minh, za di̒nh Fa̒ng A Xôô̒ng, xỏm Pa̒ Ko̒ko̒n dang dớ ngươ̒i chết la̒ ôông nô̭i da̒ ha̭ thuổng cho baw kwan ta̒i dớ la̒ lḙ̂. Dảng nỏi la̒ nhửng za di̒nh rỉ dê̒w kỏ ho̭ ha̒ng thân thiết kôô̒ng bổ Xu̒ng A Xa… Khâw nhửng hô̭ ban dâ̒w rỉ, ka̭ ni̒ nhê̒w hô̭ da̒ tư̭ ngwiḙ̂n, tư̭ zác la̒ thew khi kỏ mo̭l chết tloong nha̒…

"Mă̭c zu̒ chươ hwa̒n twa̒n xwả bó, nhưng nhửng thăi dối tloong wiḙ̂c tố chức ngi thức tang ma kuố zoo̒ng ho̭ Xu̒ng, ho̭ Muô̒, ho̭ Fa̒ng ở Pa̒ Ko̒ thơ̒i zan kwa la̒ minh chửng ro̭ nét nhất cho xư̭ thăi dối wê̒l nhâ̭n thức kuố bô̭ fâ̭n dôô̒ng ba̒w Môông thư̭c hiḙ̂n nếp khôổng văn minh tloong wiḙ̂c tang”. Dôô̒ng chỉ Ha̒ Thi̭ Hwân, Fỏ Tlướng Ban Zân vâ̭n Hwiḙ̂n wí Mai Châw nhẩn meḙnh.


Ma̭nh Hu̒ng

 


KÁC TIN KHÁC


Gương lảng mo̭l kỏ wi tỉn ớ xỏm Chu̒ Puô̭

Wê̒l xa̭ Mi̭ Hwa̒ (Tân La̭c), pô̭ têểnh ôông Bu̒i Văn Hung - mo̭l kỏ wi tỉn kuố xỏm Chu̒ Puô̭, ăi i zee̒nh cho ôông loo̒ng kỉnh tloo̭ng. Chăng tlí hăi dẳi foong tṷc tâ̭p kwản, ôông ko̒n la̒ mo̭l gương mâ̭w tloong lơ̒i ăn thiểng khể pơ̭i wiḙ̂c la̒, tích kư̭c twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng mo̭l zân la̒ tốt ta̒n tlú tlương kuố Dáng, tlỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước.

Mḙ̂ Bu̒i Thi̭ Bớt hiển nướ tlải tô̒l xâi tlươ̒ng hoo̭c

La̒ mo̭l nôông zân chân lâ̭m thăi pu̒n, hăi dẳi ản ho̭ ta̒n zả tli̭ "tấc tất, tác wa̒ng”, zu̒ diê̒w kiḙ̂n kinh tể za di̒nh ko̒n nge̒w, mé, mḙ̂ Bu̒i Thi̭ Bớt, xỏm Koóc 1, xa̭ Ngoo̭c Mi̭ (Tân La̭c) la̒ cho tư̒ mo̭l xúc dôô̭ng bới ta̒n wiḙ̂c la̒ kaw thôốch, khă̭n kha̒ng hiển hơn 4.000m2 tất, ản nước tlải tô̒l tí xâi zư̭ng tlươ̒ng hoo̭c, zoong la̭i kải kon chơ̭ wê̒l khânh hơn cho dét kon tloong bu̒ng.

Tlú tloo̭ng zám nge̒w wê̒l thôông tin cho bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ

Ta̒n năm kwa, kôông tác zám nge̒w wê̒l thôông tin ản cho la̒ kắch la̒ kwan tloo̭ng kóp fâ̒n nơng kaw chất lươ̭ng kuô̭c khôổng cho mo̭l zân bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi.

Tlang bi̭ tí mắt ản kắch foo̒ng, chẩng chít tẳm dác cho dét kon

Tlước ngwi kơ tai na̭n chít tẳm dác xắi tha tloong zi̭p he̒, ta̒n kác kấp bô̭ Dwa̒n tlêênh di̭ê pa̒n tính Hwa̒ Bi̒nh tăng kươ̒ng kôông tác twiên chwiê̒n, tâ̭p hwẩn, tố tlức ta̒n lớp hoo̭c pơi tí nơng kaw nhâ̭n thức, tlang bi̭ tí mắt ản kắch foo̒ng, chẩng chít tẳm dác cho dét kon. Kwa di̭ kóp fâ̒n zoong la̭i cho ta̒n ủn môô̭ch muô̒ he̒ an twa̒n, bố ích.