(HBDT) - Thew kết kwá fân dṷnh bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ zai dwa̭n 2021 - 2025, tlêênh diḙ̂ pa̒n tính kỏ 145 xa̭, gô̒m 59 xa̭ khu bư̭c III, 12 xa̭ khu bư̭c II, 74 xa̭ khu bư̭c I thuô̭c bu̒ng zân tôô̭c thiếw xổ pơ̭i miê̒n nủi, ko̒n la̭i 6 xa̭, fươ̒ng, thi̭ tlẩn chăng thuô̭c bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ pơ̭i miê̒n nủi. Tí lḙ̂ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ chiểm 74,31% zân xổ ká thắi tính, tư̒ nhất la̒ zân tôô̭c Mươ̒ng chiểm 64,28%.


Hwiḙ̂n Mai Châw da za̭ng hi̒nh thức twiên tliê̒n wê̒l táw hôn, lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng pă̒ng hi̒nh thức xân khẩw hwả.

Thư̭c hiḙ̂n Kwiết di̭nh xổ 498/QĐ-TTg, ngă̒i 14/4/2015 kuố Thú tưởng Chỉnh fú fê zwiḙ̂t dê̒ ản "Zám thiếw ti̒nh tla̭ng táw hôn pơ̭i lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng tloong bu̒ng zân tôô̭c thiếw xổ zai dwa̭n 2015 - 2025”, tloong zai dwa̭n I (2015 - 2020) tính tliến khai dê̒ ản la̒ ản môô̭ch xổ kết kwá: Ti̒nh tla̭ng táw hôn zám kwa ta̒n kác năm, pớ 12,93% năm 2015 ko̒n 5,34% năm 2020, zám 7,59%; kỏ 18 tlươ̒ng hơ̭p lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng năm 2015, têểnh năm 2020 chăng ko̒n tlươ̒ng hơ̭p no̒. 

Mé, ngwi kơ wê̒l táw hôn pơ̭i lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng ka̭ no̒ i ko̒n kỏ thế xắi tha, ko̒n tô̒n ta̭i môô̭ch xổ ắnh hướng pớ kwan niḙ̂m, tâ̭p tṷc la̭c hâ̭w kuố môô̭ch xổ zân tôô̭c thiếw xổ kâ̒n kỏ zái fáp kan thiḙ̂p lâ̭p.

 Pớ năm 2021 têểnh măi, Ban Zân tôô̭c tính kôô̒ng pơ̭i ta̒n kác ngă̒nh, WBNZ ta̒n kác hwiḙ̂n, thă̒nh fổ za̒ xwát, thôổng kê kỏ 590 tlươ̒ng hơ̭p táw hôn. Ti̒nh tla̭ng táw hôn kỏ xu hưởng zám dâ̒n kwa ta̒n kác năm, táw hôn ớ ỉ pả kaw hơn gấp 2 lâ̒n xo pơ̭i ôông tưở (tloong 590 tlươ̒ng hơ̭p táw hôn, tí lḙ̂ ỉ pả táw hôn/ôông tưở táw hôn la̒ 391/199 tlươ̒ng hơ̭p). Zân tôô̭c Môông kỏ tí lḙ̂ táw hôn kaw nhất, khăw di̭ têểnh zân tôô̭c Zaw pơ̭i Tă̒i, tâ̭p tlung tlú iểw ớ hwiḙ̂n Mai Châw zo kỏ 2 xa̭ mo̭l Môông khôổng, tiếp têểnh la̒ ta̒n hwiḙ̂n Da̒ Bắc, Kaw Foong, La̭c Thwí… ti̒nh tla̭ng táw hôn i xắi tha pơ̭i kỏ hưởng tăng lêênh. 

Pớ năm 2021, dê̒ ản "Zám thiếw ti̒nh tla̭ng táw hôn pơ̭i lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng tloong bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ” ản tích hơ̭p tloong Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tô thiếw xổ zai dwa̭n 2021- 2030, zai dwa̭n I: Pớ năm 2021 - 2025 (tiếw zư̭ ản 2 - zư̭ ản 9). Ta̒n kác nô̭i zung ản la̒ tlú iểw ớ 12 tlươ̒ng fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ kuố tính, nguô̒n kinh fỉ ản zaw năm 2022 la̒ 2.453 tliḙ̂w dôô̒ng tí la̒ ta̒n kác hwa̭t dôô̭ng chwiê̒n thôông, nơng kaw năng lư̭c chwiên môn ngiḙ̂p bṷ nhơ: tố tlức 12 hô̭i ngi̭ tliến khai kể hwă̭ch, pa̒n biḙ̂n fáp thư̭c hiḙ̂n ớ ta̒n kác tlươ̒ng fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ kôô̒ng pơ̭i ta̒n kác thă̒nh fâ̒n zư̭ la̒ kản bô̭, zảw biên, hoo̭c xinh; tố tlức 24 puối zảw tliḙ̂n chwiên dê̒ (2 chwiên dê̒/tlươ̒ng) cho 1.390 hoo̭c xinh ớ ta̒n kác tlươ̒ng fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ tlêênh diḙ̂ pa̒n tính wê̒l táw hôn pơ̭i lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng; lắp tă̭ch 12 báng twiên tliê̒n ớ ta̒n kác tlươ̒ng. Biên xwa̭n, kung kấp ta̒i liḙ̂w, tơ̒ zơi, áp fích, nô̭i zung fát thănh, hô̭ tlơ̭ twiên tliê̒n tlêênh hḙ̂ thôổng lwa chwiê̒n thănh kuố tlươ̒ng kuố tlươ̒ng. Tố tlức 5 lớp tâ̭p hwẩn, bô̒i zươ̭ng kiển thức, ki̭ năng tliến khai thư̭c hiḙ̂n tiếw zư̭ ản cho 350 mo̭l la̒ bỉ thư, tlướng thôn, bán pơ̭i tlướng ban, ngă̒nh, dwa̒n thế kấp thôn, bán… 

Tliến khai mô hi̒nh tlươ̒ng hoo̭c pô̭ chăng pơ̭i táw hôn kôô̒ng lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng pơ̭i ta̒n kác hwa̭t dôô̭ng: Thă̒nh lâ̭p ta̒n tố tư bẩn/kâw la̭c bô̭ tư bẩn thănh niên ớ 12 tlươ̒ng fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ tlêênh diḙ̂ pa̒n tính. Hô̭ tlơ̭ ta̒n kác hwa̭t dôô̭ng kuố tố tư bẩn nhơ: xinh hwa̭t tố, xâi zư̭ng ta̒n kác nô̭i zung xinh hwa̭t ngwa̭i khwả, tlư̭c tư bẩn, zái dáp wê̒l ta̒n kác bẩn dê̒ liên kwan khức khwé xinh xán, lḙ̂ ha̒, ti̒nh iêw, táw hôn pơ̭i lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng… 

Ớ ta̒n kác hwiḙ̂n, thă̒nh fổ ản fân bổ 2.400 tliḙ̂w dôô̒ng pơ̭i lôô̒ng gép pớ ta̒n kác nguô̒n bổn khác kuố ta̒n kác xớ, ngă̒nh i ta̒ tố tlức ta̒n hwa̭t dôô̭ng: Tố tlức 56 lớp tâ̭p hwẩn, bô̒i zươ̭ng kiển thức cho 4.124 lươ̭t kản bô̭, twiên tliê̒n biên ớ kơ xớ; tố tlức 3 dwa̒n thăm kwan hoo̭c tâ̭p kinh ngiḙ̂m cho 126 mo̭l; tố tlức ta̒n kác hwa̭t dôô̭ng chwiê̒n thôông pơ̭i 243 kuô̭c cho 6.163 lươ̭t mo̭l. In xaw 2.183 kuổn ta̒i liḙ̂w, 31.777 tơ̒ zơi twiên tliê̒n; 298 áp fích; 39 báng twiên tliê̒n tlh diḙ̂ pa̒n ta̒n kác xa̭ bu̒ng zân tôô̭c thiếw xổ kỏ tí lḙ̂ táw hôn tư̒; tư bẩn 71 kuô̭c cho 1.952 mo̭l; xâi zư̭ng 21 mô hi̒nh pơ̭i 84 xa̭ tham za; hô̭ tlơ̭ 263 puối chwiê̒n thănh ớ thôn, bán, tố zân fổ. 

Wiḙ̂c la̒ dê̒ ản "Zám thiếw ti̒nh tla̭ng táw hôn pơ̭i lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng tloong bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ” zai dwa̭n 2015 - 2022 tlêênh diḙ̂ pa̒n tính i ta̒ zúp mo̭l zân, kản bô̭ kơ xớ, zảw biên pơ̭i hoo̭c xinh nơng kaw nhâ̭n thức, thăi tối hănh bi kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ tloong wiḙ̂c zám thiếw ti̒nh tla̭ng táw hôn pơ̭i lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng. Kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c nô̭ lư̭c kôô̒ng ha̒ paw kuô̭c twiên chwiê̒n kuố ta̒n kác ngă̒nh liên kwan, tlỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương i kóp fâ̒n ngăn chă̭n, zám thiếw tảng kế ti̒nh tla̭ng táw hôn pơ̭i lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng ớ tloong dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ. Xổ tlươ̒ng hơ̭p táw hôn pơ̭i hôn nhân khânh hwiết thôổng kỏ hưởng zám dâ̒n thew tơ̒ng năm, pớ 500 tlươ̒ng hơ̭p táw hôn (năm 2015) zám ko̒n 263 tlươ̒ng hơ̭p táw hôn (năm 2022) pơ̭i chăng xắi tha lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng pớ năm 2018 têểnh măi, cho dố dê̒ ản i ta̒ kỏ tác dôô̭ng tích kư̭c têểnh kết kwá ngăn chă̭n, tấi lu̒i ti̒nh tla̭ng táw hôn pơ̭i lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng tlêênh diḙ̂ pa̒n bu̒ng zân tôô̭c thiếw xổ pơ̭i miê̒n nủi, bu̒ng dă̭c biḙ̂t khỏ khăn kuố tính. 


KÁC TIN KHÁC


Gương lảng mo̭l kỏ wi tỉn ớ xỏm Chu̒ Puô̭

Wê̒l xa̭ Mi̭ Hwa̒ (Tân La̭c), pô̭ têểnh ôông Bu̒i Văn Hung - mo̭l kỏ wi tỉn kuố xỏm Chu̒ Puô̭, ăi i zee̒nh cho ôông loo̒ng kỉnh tloo̭ng. Chăng tlí hăi dẳi foong tṷc tâ̭p kwản, ôông ko̒n la̒ mo̭l gương mâ̭w tloong lơ̒i ăn thiểng khể pơ̭i wiḙ̂c la̒, tích kư̭c twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng mo̭l zân la̒ tốt ta̒n tlú tlương kuố Dáng, tlỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước.

Mḙ̂ Bu̒i Thi̭ Bớt hiển nướ tlải tô̒l xâi tlươ̒ng hoo̭c

La̒ mo̭l nôông zân chân lâ̭m thăi pu̒n, hăi dẳi ản ho̭ ta̒n zả tli̭ "tấc tất, tác wa̒ng”, zu̒ diê̒w kiḙ̂n kinh tể za di̒nh ko̒n nge̒w, mé, mḙ̂ Bu̒i Thi̭ Bớt, xỏm Koóc 1, xa̭ Ngoo̭c Mi̭ (Tân La̭c) la̒ cho tư̒ mo̭l xúc dôô̭ng bới ta̒n wiḙ̂c la̒ kaw thôốch, khă̭n kha̒ng hiển hơn 4.000m2 tất, ản nước tlải tô̒l tí xâi zư̭ng tlươ̒ng hoo̭c, zoong la̭i kải kon chơ̭ wê̒l khânh hơn cho dét kon tloong bu̒ng.

Tlú tloo̭ng zám nge̒w wê̒l thôông tin cho bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ

Ta̒n năm kwa, kôông tác zám nge̒w wê̒l thôông tin ản cho la̒ kắch la̒ kwan tloo̭ng kóp fâ̒n nơng kaw chất lươ̭ng kuô̭c khôổng cho mo̭l zân bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi.

Tlang bi̭ tí mắt ản kắch foo̒ng, chẩng chít tẳm dác cho dét kon

Tlước ngwi kơ tai na̭n chít tẳm dác xắi tha tloong zi̭p he̒, ta̒n kác kấp bô̭ Dwa̒n tlêênh di̭ê pa̒n tính Hwa̒ Bi̒nh tăng kươ̒ng kôông tác twiên chwiê̒n, tâ̭p hwẩn, tố tlức ta̒n lớp hoo̭c pơi tí nơng kaw nhâ̭n thức, tlang bi̭ tí mắt ản kắch foo̒ng, chẩng chít tẳm dác cho dét kon. Kwa di̭ kóp fâ̒n zoong la̭i cho ta̒n ủn môô̭ch muô̒ he̒ an twa̒n, bố ích.