(HBDT) - Pớ tâ̒w năm têểnh măi, môô̭ch xổ bḙ̂nh chwiê̒n nhiḙ̂m (BTN) như: xốt xwất hwiết, thăi chân meḙnh, bă̭ch hâ̒w… i ta̒ ản dố ớ môô̭ch xổ tính fiể Bắc, tiê̒m ấn ngwi kơ xâm nhâ̭p diḙ̂ pa̒n tính pơ̭i lan tha hôô̭ng nểw chăng zảm xát, ản dố pơ̭i xứ lỉ lâ̭p. Kôông pơ̭i di̭, nhu kâ̒w zaw thương, zu li̭ch kuố mo̭l zân tư̒. Ta̒n kác hwa̭t dôô̭ng tâ̭p tlung zi̭p tâ̒w năm hoo̭c pơ̭i Thất Tlung thu… kỏ thế la̒ za tăng ngwi kơ lâi nhiḙ̂m pơ̭i bu̒ng fát ta̒n kác zi̭ch BTN tloong kôô̭ng dôô̒ng.
Bác xi̭ khảm cho bḙ̂nh nhân tăw mă̭t tó tang diê̒w tli̭e ớ khwa Mă̭t
(Bḙ̂nh biḙ̂n Da khwa tính).
Thơ̒i zan khânh ni, tăw mă̭t tó la̒ môô̭ch tloong ta̒n lâi lan nhănh tlêênh diḙ̂ pa̒n tính. Thew xổ liḙ̂w thôổng kê ớ foo̒ng khảm mă̭t, khwa Khảm bḙ̂nh (Bḙ̂nh biḙ̂n Da khwa tinh), pớ khảng 7 - 9/2023, xổ lươ̭ng mo̭l bḙ̂nh biêm kết ma̭c kấp - tăw mă̭t tó têểnh khảm, chiḙ̂ bḙ̂nh tăng, chiểm 20 - 30% mo̭l bḙ̂nh têểnh khảm, tloong di̭ dét kon chiểm 60 - 70 %. Thi̒m hiếw thư̭c tể ớ Khwa Mă̭t kỏ khả tư̒ mo̭l bḙ̂nh têểnh khảm diê̒w tli̭, dă̭c biḙ̂t tư̒ mo̭l bḙ̂nh bi̭ biển tlửng.
Ôông Dă̭ng Văn Twḙ̂, tố 18, fươ̒ng Fương Lâm (TF Hwa̒ Bi̒nh) cho hăi: Nha̒ kỏ 4 mo̭l bi̭ tăw mă̭t tó i ta̒ khói, xoong lâi la̭i cho mêê̒nh. Bḙ̂nh wê̒l mă̭t chăng tlú kwan ản cho dêênh tôi khảm, diê̒w tli̭ kắch no 2 twâ̒n, têểnh măi i ta̒ dơ̭ tư̒ hô̒i.
Bác xi̭ CKII Lê Thi̭ Hiê̒n, Tlướng khwa Mă̭t cho hăi: Zi̭ch biêm kết, zác ma̭c kấp hăi ko̒n hôốc la̒ zi̭ch tăw mă̭t tó năm năi zất nă̭ng, lâi lan nhănh pơ̭i kỏ ngwi kơ kaw tí la̭i zi tlửng zám thi̭ lư̭c. Ngwiên nhân ản xác di̭nh zo tác nhân Adenovirus la̒ dêênh (thươ̒ng la̒ zo type 8, 19 pơ̭i 37). Tloong di̭, tảng lo la̒ kỏ tư̒ ka bi̭ biển tlửng, ngwiên nhân tlú iểw zo xư̭ tlú kwan kuố mo̭l bḙ̂nh, tư̭ ỉ muô thuốc, xứ zṷng ớ nha̒, diê̒w tli̭ pă̒ng ta̒n fương fáp zân zan. Wiḙ̂c diê̒w tli̭ xai kắch zoong têểnh bḙ̂nh kẻw za̒i, thêm tlâ̒m tloo̭ng pơ̭i kỏ thế gâi tha biển tlửng nă̭ng tlêênh mă̭t. tăw mă̭t tó kẻw za̒i, lởi tải fát, khỏ tli̭ hết pơ̭i lô khói, tăw nhâ̭c, khỏ chi̭w lởi lâi nhiḙ̂m cho ta̒n mo̭l ớ khânh.
Ngă̒nh I tể khwiển kảw: Ka̭ kỏ tliḙ̂w tlửng bḙ̂nh tăw mă̭t tó, mo̭l bḙ̂nh dêênh têểnh khảm ớ ta̒n kác kơ xớ i tể hăi la̒ ớ ta̒n kác foo̒ng khảm chwiên khwa mă̭t tí ản chwấn dwản pơ̭i lâ̭p diê̒w tli̭. Zu̒ng thuốc tla mă̭t dủng kắch. Zư̭ bḙ̂ xinh mă̭t pơ̭i bḙ̂ xinh kả nhân kwang khă̭ch ha̒ng ngă̒i. Chăng zu̒ng chung khăn mă̭t, châ̭w thước mă̭t…
Thew thôổng kê kuố Tlung tâm Kiếm xwát bḙ̂nh tâ̭ tính, pớ tâ̒w năm têểnh măi, tloong tính gi nhâ̭n 122 tlươ̒ng hơ̭p bắc xốt xwất hwiết Dengue, tloong khảng 9 gi nhâ̭n 1 tlươ̒ng hơ̭p chít ớ hwiḙ̂n Lương Xơn; 87 ka bắc thăi chân meḙnh; 2.290 ka bắc kủm; 426 ka thwí dâ̭w; 1.101 ka tiêw chắi…
Tlước ti̒nh hi̒nh zi̭ch BTN kỏ tliê̒w hưởng za tăng, Xớ I tể ban hă̒nh văn bán wê̒l tăng kươ̒ng kôông tác foo̒ng, chẩng zi̭ch bḙ̂nh. Thew di̭, tí tiếp tṷc tlú dôô̭ng ta̒n biḙ̂n fáp foo̒ng, chẩng zi̭ch BTN, nhất la̒ ta̒n kác bḙ̂nh BTN ngwi hiếm mởi kỏ kôô̒ng ta̒n zi̭ch bḙ̂nh tliê̒n thôổng; tleẻnh lơ la̒, bất kắnh zác tloong wiḙ̂c hăi dẳi khởm, lâ̭p xứ lỉ ta̒n ti̒nh huổng zi̭ch bḙ̂nh, Xớ I tể iêw kâ̒w ta̒n dơn bi̭ tlư̭c thuô̭c tiếp tṷc la̒ ngiêm ta̒n tlí da̭w kuố Chỉnh fú, Thú tươửng Chỉnh fú tloong kôông tác foo̒ng chẩng zi̭ch. Dê̒ ngi̭ ta̒n kác kấp, ngă̒nh, hwiḙ̂n, thă̒nh fổ fổi hơ̭p kôô̒ng pơ̭i ngă̒nh I tể tí tê̒w la̒ dôô̒ng dô̭ ta̒n zái fáp foo̒ng, chẩng hiḙ̂w kwá, lâ̭p tí ngăn xư̭ bu̒ng fát kuố zi̭ch bḙ̂nh. Tloong di̭ tlủ ỉ môô̭ch xổ zi̭ch bḙ̂nh tang kỏ nhơ: xốt xwất hwiết, thăi chân meḙnh, xới, Covid-19, kủm, tiêw chắi, biêm na̭w, bă̭ch hâ̒w… tlêênh diḙ̂ pa̒n thew fương tlâm "4 ta̭i chô̭”. Tlung tâm Kiếm xwát bḙ̂nh tâ̭ la̒ tâ̒w mổi tiêp tṷc hưởng zâ̭n, hô̭ tlơ̭ ta̒n kác dơn bi̭ twiển chơ̒ kôô̒ng dơn bi̭ liên kwan tlú dôô̭ng thew zo̭i, bảm xát ti̒nh hi̒nh zi̭ch bḙ̂nh; chwấn bi̭ khă̭n kha̒ng ta̒n fương ản ửng fỏ pơ̭i ta̒n kác ti̒nh huổng kỏ thế xắi tha kuố zi̭ch bḙ̂nh; tiếp tṷc tấi mă̭nh kôông tác zảm xát hăi dẳi khởm pơ̭i lâ̭p xứ lỉ ta̒n tlươ̒ng hơ̭p bắc, fái kắch li, xứ tlỉ tliḙ̂t dế ố zi̭ch; tăng kươ̒ng lḙ̂ mâ̭w xét ngiḙ̂m xác di̭nh tác nhân gâi bḙ̂nh; za̒ xwát, kúng kổ ta̒n kác dô̭i chẩng zi̭ch kơ dôô̭ng, dô̭i kấp kửw lưw dôô̭ng khă̭n khang diê̒w tla, xác minh, teẻnh zả ngwi kơ, xứ tlỉ pơ̭i hô̭ tlơ̭ twiển chơ tloong wiḙ̂c khẩng chể ố zi̭ch ka̭ hảw.
Bḙ̂nh biḙ̂n Da khwa tính tlú tli̒, fổi hơ̭p kôô̒ng pơ̭i Tlung tâm Kiếm xwát bḙ̂nh tâ̭t tính tố tlức tâ̭p hwẩn la̭i, hưởng zâ̭n ta̒n kác dơn bi̭ twiển hwiḙ̂n wê̒l diê̒w tli̭ ta̒n kác zi̭ch BTN tang kỏ ngwi kơ xwất hiḙ̂n tlêênh diḙ̂ pa̒n tính. Pên keḙnh di̭, tăng kươ̒ng kôông tác chwiê̒n thôông, zảw zṷc khức khwé tí nơng kaw kắch ngẳm kắch ngi̭, thăi tối hă̒nh bi kuố mo̭l zân tloong báw bḙ̂ khức khwé kuố bán thân, za di̒nh kôô̒ng pơ̭i ká thắi kôô̭ng dôô̒ng.
