Hoo̭c xinh Tlươ̒ng Tiếw hoo̭c pơ̭i Tlung hoo̭c Hơ̭p Dôô̒ng (Kim Bôi) tham za Ngă̒i hô̭i thi̒m hiếw, báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng.

Ngẳm ản ho̭ bai tlo̒ luố dét kon tloong wiḙ̂c fát tliến pê̒n bư̭ng, tính i ta̒ tliến khai la̒ tư̒ tlương tli̒nh tí chăm lo ká thắi cho dét kon, tảng kế la̒ dổi pơ̭i ta̒n ủn kỏ hwa̒n kắnh khỏ khăn, dét kon zân tôô̭c thiếw khổ. Mơ̭i mo̒ năm kỏ ha̒ng ngi̒n lươ̭t dét kon ớ bu̒ng khu, bu̒ng xa, bu̒ng zân tôô̭c thiếw khổ ản hô̭ tlơ̭ hoo̭c bôống, báw hiếm i tể, tlơ̭ kấp xa̭ hô̭i, tă̭ng kwa̒, dô̒ zu̒ng hoo̭c tâ̭p pơ̭i khảm xa̒ng loo̭c, fâ̭w thwâ̭t zi̭ tâ̭t…

Dổi pơ̭i dét kon, môi tlươ̒ng khôổng na twa̒n chăng tlí la̒ tleẻnh ta̒n tai na̭n thương tích, xâm ha̭I, mo̒ ko̒n la̒ miểng ta̒n ủn hoo̭c tâ̭p, pui zôô̭ng, zái tlỉ, fát tliến tloong ti̒nh iêw thương, diê̒w kiḙ̂n hơ̭p lỉ. Tlêênh diḙ̂ pa̒n tính, tư̒ xân pui zôô̭ng zee̒nh cho dét kon ản xâi zư̭ng ớ ta̒n khu zân kư i ta̒ la̒ dêênh khôổng khỉ bố ích, lee̒nh mă̭nh. Ớ tlươ̒ng hoo̭c, môô̭ch khổ foong tla̒w thi duô, mô hi̒nh ỉ ngiḙ̂ nhơ: "Xâi tlươ̒ng hoo̭c thân thiḙ̂n, hoo̭c xinh tích kư̭c”, môi tlươ̒ng xư fa̭m lee̒nh mă̭nh, chăng kỏ tẳnh ha̒… kóp fâ̒n nơng kaw ngẳm ngi̭, ki̭ năng khô pơ̭i thúc tấi kwiê̒n tham za kuố dét kon paw ta̒n wiḙ̂c liên kwan têểnh tlỉnh mêê̒nh.

Ta̒n hwa̭t dôô̭ng chăm lo cho dét kon zoong têểnh hiḙ̂w kwá, kóp fâ̒n kái thiḙ̂n chất lươ̭ng khôổng pơ̭i la̒ dêênh niê̒m tin cho ta̒n ủn, tảng kế la̒ ta̒n dét kon zân tôô̭c thiếw khổ, hwa̒n kắnh khỏ khăn. Tảng pô̭ la̒ tlươ̒ng hơ̭p kuố za di̒nh ủn Bu̒i Hái Ănh pơ̭i Bu̒i Thi̭ Fương Thư, zân tôô̭c Mươ̒ng ớ xỏm Thăm, xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c). Za di̒nh thuô̭c hô̭ nge̒w, khôổng tloong ngôl nha̒ khaa̒nh kṷ thuổng kấp ngiêm tloo̭ng khăw 20 năm ớ. Năm 2024, Kwi̭ Báw tlơ̭ dét kon tính i ta̒ bâ̭n dôô̭ng xâi zư̭ng ngôl nha̒ mởi cho za di̒nh kôô̒ng tôống khổ tiê̒n la̒ 95 tliḙ̂w dô. Ta̒n dwa̒n thế pơ̭i mo̭l zân diḙ̂ fương kóp ngă̒i kôông law dôô̭ng tí la̒ xoong kôông tli̒nh ti̒nh ngiḙ̂ ni̒. Tloong ngôl nha̒ mởi khang tlang, ủn Bu̒i Thi̭ Fương Thư chiê xé: "Za di̒nh ủn măng cha̒ ơn ká thắi zúp dơ̭ tí kỏ ản ngôl nha̒ kiên kổ. Mơ̭i mo̒ khi tlơ̒i mươ pa̭w, ta̒n ủn chăng ko̒n fái lo nươ bi̒ i ta̒ kỏ môô̭ch mải nha̒ ẩm an twa̒n”.

Mởi ni, Tlung tâm Kôông tác xa̭ hô̭i kôô̒ng Kwi̭ Báw tlơ̭ dét kon tính i ta̒ tlaw tă̭ng 45 kải xe ta̭p cho ta̒n ủn kỏ hwa̒n khắnh khỏ khăn tlêênh diḙ̂ pa̒n 3 xa̭ bu̒ng kaw: Ngoo̭c Xơn, Ngoo̭c Lâw, Tư̭ Zo (La̭c Xơn) nhân zi̭p Ngă̒i Kuốc tể thiểw nhi 1/6 pơ̭i khảng hă̒nh dôô̭ng bi̒ dét kon năm 2025. Ủn Bu̒i Twiết Như, hoo̭c xinh lớp 8B, Tlươ̒ng Tiếw hoo̭c pơ̭i Tlung hoo̭c kơ xớ Ngoo̭c Xơn la̒ môô̭ch tloong ta̒n dét mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng ản nhâ̭n kwa̒. Ủn pô̭ meḙnh la̭i: Dổi pơ̭i ủn, kải xe ta̭p zất kwỉ, pớ măi mo̒ ti ta̭ng khả têểnh tlươ̒ng kuố ủn xḙ thwâ̭n hơn. Ủn hưở xḙ nô̭ lư̭c hoo̭c tâ̭p, ze̒n lwiḙ̂n tí chăng fṷ loo̒ng ká thắi ta̒n mo̭l ta̒ zúp ủn”.

Ta̒n hwa̭t dôô̭ng ỉ ngiḙ̂ chăm lo cho dét kon ản la̒ tê̒w, thu hút ha̒ng chṷc ngin lươ̭t ủn tham za nhơ: Tă̭ng kwa̒ zi̭p Thết Ngwiên dản, Thết Tlung thu, Khảng hă̒nh dôô̭ng bi̒ dét kon. Wa̒i tha, ta̒n dwa̒n thế nhơ Dwa̒n thănh niên, Hô̭i I pả.. tích kư̭c twiên chwiê̒n, nơng kaw ngẳm ngi̭ kuố kôô̭ng dôô̒ng wê̒l báw bḙ̂ pơ̭i chăm xoóc dét kon.

Kwi̭ Báw tlơ̭ dét kon tính la̒ dơn bi̭ xư̭ ngiḙ̂p thuô̭c Xớ I tể. Mơ̭i mo̒ năm Kwi̭ bâ̭n dôô̭ng ản pớ 1,5 - 2 tí dôô̒ng, hô̭ tlơ̭ khwáng 4.000 - 4.500 lươ̭t dét kon kôô̒ng tư̒ kắch la̒ nhơ: fâ̭w thwâ̭t tim, fâ̭w thwâ̭t meḙnh, tă̭ng hoo̭c bôống, xâi zư̭ng miểng pui zôô̭ng, tố tlớc tlương tli̒nh zee̒nh cho dét kon… Năm 2024, Kwi̭ i ta̒ hwi dôô̭ng ản hơn 2,2 tí dôô̒ng, hô̭ tlơ̭ 5.600 lươ̭t dét kon.

Kôông tác báw bḙ̂, chăm xoóc zảw zṷc dét kon tloong thơ̒i zan kwa tlêênh di̭ê pa̒n tính la̒ ản ta̒n kết kwá tảng gi nhâ̭n. kwan tloo̭ng hơn ká la̒ wiḙ̂c thăi tối pớ kắch ngẳm ngi̭ têểnh hă̒nh dôô̭ng kuố ká thắi xa̭ hô̭i tloong wiḙ̂c tlung thăi xâi zư̭ng môi tlươ̒ng khôổng ngă̒i ka̒ng thôốch tḙp hơn cho thể hḙ̂ tương lai.

KÁC TIN KHÁC

Tlêênh 9.000 mo̭l ản zái kwiết viḙ̂c la̒

Mít tinh hướng ửng Ngă̒i Thể zởi chăng khwắn lả kôô̒ng pơ̭i Twâ̒n lḙ̂ kuốc za chăng khwắn lả

Chăng tí zi̭ch bâ̭nh thăi chân meḙnh lâi lan hôô̭ng

Chít tẳm dác ớ dét kon – Măng lo mơ̭i khi muô̒ he̒ wê̒l

---

Hoo̭c pơi an twa̒n foo̒ng, chẩng chít tẳm dác cho dét kon

Mơ̭i mo̒ muô̒ he̒ têểnh, kải lo wê̒l tai na̭n chít tẳm dác ớ dét kon tả la̭i têểnh. Ngwiên zo tlỉnh la̒ dét kon bi̭ chít tẳm dác la̒ zo dét chuô hăi pơi lô̭i, thiểw ki̭ năng pơ̭i kiển thức an twa̒n tloong môi tlươ̒ng dác. Cho dêênh, dă̭i pơi cho dét kon chăng tlí la̒ môô̭ch hwa̭t dôô̭ng thế thaw, mo̒ ko̒n la̒ kắch hiḙ̂w kwá tí foo̒ng tleẻnh tai na̭n chít tẳm dác, zúp dét kon hăi mắt kắch tư̭ báw bḙ̂ lḙ̂ mêê̒nh khi tô̭l ti̒nh huổng ngwi hiếm. Thơ̒i khânh ni, tư̒ diḙ̂ fương, dơn bi̭ tloong tính tích kư̭c tố tlức ta̒n lớp dă̭i pơi tí tlang bi̭ ki̭ năng foo̒ng, chẩng, chít tẳm dác cho dét kon; kôô̒ng pơ̭i zoong la̭i cho ta̒n ủn môô̭ch muô̒ he̒ bố ích, an twa̒n, lee̒nh mă̭nh.

Mo̭l zoong tểng niê̒m tin ớ bán Mươ̒ng Aw Tả

Ớ bán zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng Dả Biê (nay la̒ xỏm Dức Foong, xa̭ Tiê̒n Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong) kỏ mô̭ô̭ch i pả Mươ̒ng miḙ̂t ma̒i tỏng kóp cho kôông tác Hô̭i I pả, vâ̭n dôô̭ng ta̒n i pả fát tliến kinh tể, xâi zư̭ng nếp khôổng văn hwả.

Bư̭ng ba̒ng ta̒n “kâl da̭i thṷ” kuố bán la̒ng: Fát hwi bai tlo̒ mo̭l kỏ wi tỉn

Nhơ ta̒n kâl kố thṷ bư̭ng tla̭i kuố kwêl la̒ng, mo̭l kỏ wi tỉn tlêênh diḙ̂ pa̒n tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ khắng di̭nh, tlắch nhiḙ̂m, kóp khức kôô̒ng ta̒n kác kấp tlỉnh kwiê̒n tlí páw mo̭l zân kôô̒ng dôô̒ng thwâ̭n, tlung thăi xâi zư̭ng hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭, fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i, zám nge̒w, xâi zư̭ng nôông thôn mởi; zư̭ bư̭ng an ninh kuốc foo̒ng, tlâ̭t tư̭ an twa̒n xa̭ hô̭i pơ̭i zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c. Tỉnh têểnh khảng 1/2025, ká thắi tính kỏ 1.399 mo̭l kỏ wi tỉn. La̒ ta̒n bỉ thư chi bô̭, tlướng thôn, kha̒ la̒ng, kản bô̭ ngí hưw, nha̒ zảw, thâ̒i thuốc, mo̭l xán xwất zói kôô̒ng ta̒n thă̒nh fâ̒n khác. Zai dwa̭n 2021 - 2023, tlêênh diḙ̂ pa̒n tính kỏ 33 mo̭l kỏ wi tỉn tiêw biếw ản WBNZ tính tă̭ng bă̒ng khen. Zai dwa̭n 2020 - 2025, tính kỏ 1 mo̭l kỏ wi tỉn ản Thú tưởng Chỉnh fú tă̭ng bă̒ng khen pơ̭i 19 mo̭l kỏ wi tỉn ản Bô̭ tlướng, Chú nhiḙ̂m Wí ban Zân tôô̭c tă̭ng bă̒ng khen.

Xa̭ Kaw Xơn chăm lo tơ̒i khôổng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c

Xa̭ kaw Xơn (Da̒ Bắc) kắch tlung tâm hwiḙ̂n 8km. Kôô̒ng pơ̭i diḙ̂ hi̒nh bu̒ng khṷ ză̭l, tư̒ tô̒l khṷ, ta̭ng khả ti la̭i khỏ khăn, tơ̒i khôổng mo̭l zân tô̭l chăng éw kải khỏ, nhất la̒ tloong fát tliến xán xwất pơ̭i tiếp khânh ta̒n zi̭ch bṷ xa̭ hô̭i kơ bán. Kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c paw kuô̭c dôô̒ng bô̭ kuố kấp wí, tlỉnh kwiê̒n, pa̒ kon tích kư̭c áp zung khwa hoo̭c hi̭ thwâ̭t, zoong ta̒n zôổng kâl mởi, năng xwất kaw paw xán xwất. Kaw Xơn tơ̒ng pước bươ̭t khỏ, kinh tể kỏ fát tliến, tơ̒i khôổng bâ̭t chất, tinh thâ̒n kuố mo̭l zân ản kái thiḙ̂n, nơng kaw. Năm 2022, xa̭ Kaw Xơn wê̒l dích nôông thôn mởi.

Tá khwắn lả – Kwiết di̭nh nhó, lơ̭i ích ản dố tư̒

Tloong kuô̭c khôổng hiḙ̂n da̭i, khwắn lả i tang la̒ môô̭ch tloong ta̒n ngwiên nhân ha̒ng tâ̒w la̒ dêênh bâ̭nh tâ̭t pơ̭i chít khởm. Kử 6 zâi kỏ 1 mo̭l chít bi̒ khwắn lả. Mé, kải tảng mơ̒ng nhất la̒ ngă̒i ka̒ng tư̒ mo̭l ngẳm ản ho̭ hơn wê̒l tác ha̭i kuố khwắn pơ̭i chú dôô̭ng tá thỏi kwen ni̒, zoong la̭i ta̒n thăi tối tích kư̭c cho poóc mêê̒nh kôô̒ng pơ̭i kôô̭ng dôô̒ng.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn: Nhớc nhổl ti̒nh tla̭ng ôông pa̒ tá ha̒ khăw khi ti la̒ ăn xa kwêl hương

Ta̒n khảng ngă̒i hă̭nh fúc kuố tôi ôông pa̒ tlé Bu̒i Thi̭ L (té năm 1993) pơ̭i Kwắch Văn X ớ xa̭ Văn Ngiḙ̂ (La̭c Xơn) chí kẻw za̒i têểnh ka̭ tưở kon tha tơ̒i. Khăw di̭, kuô̭c khôổng thiểw thổn tư̒ kải tlăm piê̒l fái lo, ngươ̒i mḙ̂ tlé fái thew ô̭i pa̭n ti la̒ kôông nhân ớ ta̒n khu kôông ngiḙ̂p wa̒i tính. Kuô̭c khô xa nha̒ i ta̒ măng kơ kư̭c. Mé mơ̭i khi ngẳm têểnh thiểng kươ̒i dét kon kôô̒ng kha̒ ôông ớ kwêl nha̒ tang moong tơ̭i, Bu̒i Thi̭ L tả la̭i măng ẩm loo̒ng, tâ̭p tlung la̒ wiḙ̂c tí kỏ tiê̒n kới wê̒l cho ôông cho kon. Mé, ta̒n moong hảw wê̒l môô̭ch kuô̭c khôổng tú tâ̒i kuố ngươ̒i ỉ pả mắi ớ xṷp thuổng khi kải ản hăi ôông mêê̒nh ớ nha̒ tang kỏ mo̭l khác…