Năm 2024, Hang xỏm Tla̭i ớ xa̭ Tân Lâ̭p, kôô̒ng pơ̭i Mải khṷ la̒ng Vă̒nh ớ xa̭ iên Fủ, hwiḙ̂n La̭c Xơn ản kôông nhâ̭n la̒ Zi tích Kuốc za dă̭c biḙ̂t.
Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh tô̒n ta̭i tloong khwáng 18.000 năm têểnh 7.500 năm tlưcớ kôông ngwiên. Tloong di̭, fâ̒n tư̒ la̒ ta̒n zi tích hwa̒ Bi̒nh kỏ niên da̭i tloong khung 12.000 têểnh 7.500 năm tlước kôông ngwiên, da̭i ziḙ̂n cho zai dwa̭n Hwa̒ Bi̒nh diến hi̒nh nhất, kỏ zất éw zi tích nă̒m tloong zai dwa̭n khởm hơn.
Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh kỏ fa̭m bi fân bổ hôô̭ng tlêênh diḙ̂ pa̒n ta̒n tính, thă̒nh fổ: Ha̒ Nô̭i, Hwa̒ Bi̒nh, Thănh Hwả, Lai Châw, Xơn La, Thải Ngwiên, Ha̒ Nam, Ninh Bi̒nh, Ngḙ̂ An, Ha̒ Ti̭nh, Kwáng Bi̒nh, Kwáng Tli̭, Kwáng Ninh, tloong di̭, fâ̒n tư̒ bô̭ fâ̭n zi tích thuô̭c 2 tính Hwa̒ Bi̒nh pơ̭i Thănh Hwả; pớ Nam Tlung Kuốc têểnh Dôông Xumatra (indonexia) pơ̭i hâ̒w khắp ta̒n nước Dôông Nam Ả lṷc diḙ̂.
Zo dô̭ dâ̭m dă̭c ta̒n zi tlí kuố tơ̒ng văn hwả ni̒ ớ tính Hwa̒ Bi̒nh, ta̒n nha̒ kháw kố hoo̭c lḙ̂ thên kuố tính tă̭ch cho nê̒n văn hwả ni̒.
Ta̒n zi tích Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh tlú iểw la̒ hang dôô̭ng hăi mải khṷ, fân bổ tloong bu̒ng khṷ pôl, zất éw zi tlí wa̒i tlơ̒i, pên thê̒m khôông, pển. Ni la̒ nét tiêw biếw tlung kuố nê̒n Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh tloong khu bư̭c Dôông Nam Ả. Bu̒ng khṷ pôl Hwa̒ Bi̒nh, Thănh Hwả la̒ miểng tâ̭p tlung tư̒ nhất ta̒n zi tlí Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh.
Zi tích dôô̭ng bâ̭t tloong ta̒n zi tlí Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh gô̒m ta̒n nhwiḙ̂n thế, xiêng dôô̭ng bâ̭t kỏ xiêng khôổng. Ta̒n zi bâ̭t thươ̒ng ản dố tloong Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh la̒ pếp kúi, mô̭ tảng, ta̒n tích khăw pươ̭ ăn, kôông kṷ law dôô̭ng kôô̒ng ta̒n kôông kṷ khác kuố mo̭l ngwiên thwí.
Cho têểnh măi, ta̒n ha thi̒m ản dố tlêênh 130 miểng Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh pơ̭i thu ản môô̭ch khổ lươ̭ng zi bâ̭t, xiêng dôô̭ng bâ̭t, zi kốt mo̭l. Tloong khổ 30.120 zi bâ̭t thôổng kê ớ 65 diḙ̂ diếm Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh ta̒ khai kwâ̭t thi̒ dô̒ khṷ chiểm 28.000 tiêw bán, dô̒ xiêng, xươ̒n, nhwiḙ̂n thế kỏ 250 tiêw bán, dô̒ gổm kỏ 1.800 meénh… Kỏ thế ản dố, dô̒ khṷ chiểm ưw thể nối bâ̭t tloong văn hwả Hwa̒ Bi̒nh, Ki̭ thwâ̭t chể tác dô̒ khṷ tloong thơ̒i ki̒ ni̒ ko̒n ản nha̒ ngiên kửw Hwa̒ Bi̒nh hôốc la̒ ki̭ thwâ̭t Hwa̒ Bi̒nh.
Wiḙ̂c ản dố nê̒n Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh chăng tlí la̒ môô̭ch minh tlửng pô̭: Viḙ̂t Nam la̒ môô̭ch diḙ̂ diếm nă̒m tloong khu bư̭c ản xác minh la̒ kải nôl kuố lwa̒i mo̭l, mo̒ ko̒n cho ta̒n kháw kố, nha̒ khwa hoo̭c, nha̒ nhân tlúng hoo̭c… tloong nước pơ̭i kuốc tể ta̒n kửw liḙ̂w khwa hoo̭c wê̒l chwiến hwả pớ mo̭l wươ̭n tiê̒n xứ ti lêênh mo̭l hiḙ̂n da̭i, wê̒l kắch kiểm khôổng pơ̭i keenh tác, wê̒l tố tlức xa̭ hô̭i. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n zi bâ̭t kỏ ản khai kwâ̭t ớ ta̒n zi tlí kháw kố tloong thơ̒i zan kwa, ta̒n ha i ta̒ fâ̒n no̒ wẻn ản bức ma̒n thơ̒i zan thi̒m hiếw wiḙ̂c khôổng pơ̭i ta̒n nét kăn bán kuố wiḙ̂c fát tliến xa̭ hô̭i kuố tố tiên tiê̒n xứ mo̭l Viḙ̂t nam i ta̒ tô̒n ta̭i pơ̭i lưw zư̭ nê̒n văn hwả ngwiên thwí: Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh. Ta̒n zi bâ̭t thi̒m ản dố tlêênh tất Hwa̒ Bi̒nh cho dố tơ̒i khô xa̭ hô̭i ta̒n kắch xinh khôổng kuố mo̭l tiê̒n xứ Hwa̒ Bi̒nh.
Ngă̒i 18/7/2024, Fỏ Thú tưởng Chính fú Lê Thă̒nh Loong kỉ Kwiết di̭nh khổ 694/QĐ-TTg xếp ha̭ng Zi tích Kuốc za dă̭c biḙ̂ ớ hwiḙ̂n La̭c Xơn, tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ Zi tích kháw kố hang Xỏm Tla̭i (xa̭ Tân Lâ̭p) pơ̭i mải khṷ la̒ng Vă̒nh (xa̭ Iên Fủ).
Ta̒n năm khânh ni, môô̭ch khổ zi tích nối thiểng tlêênh diḙ̂ pa̒n tính pô̭ tlung pơ̭i Zi tích Kuốc za dă̭c biḙ̂t pô̭ tlêênh tlớ thă̒nh pu̒ng têểnh dổi pơ̭i zu kheéch tloong pơ̭i wa̒i nước. Ta̒n kác kấp tlỉnh kwiê̒n kôô̒ng ngă̒nh tlức năng kuố tính tiếp tṷc tăng kươ̒ng ta̒n kắch báw bḙ̂ ngwiên tla̭ng, kôô̒ng pơ̭i xḙ kỏ ta̒n kắch khai thác tê̒w pơ̭i zu li̭ch tham kwan thi̒m hiếw li̭ch xứ zư̭ zi̒n kắnh kwan, báw bḙ̂ môi tlươ̒ng.
Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh, văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng kôô̒ng ta̒n zân tôô̭c eenh ủn tlêênh diḙ̂ pa̒n tính, gô̒m văn hwả bâ̭t thế pơ̭i văn hwả fi bâ̭t thế la̒ dêênh bê̒n văn hwả dâ̭m da̒ bán xắc zân tôô̭c, zất dă̭c tlưng kuố nhân zân ta̒n zân tô tính Hwa̒ Bi̒nh. Tlỉnh nê̒n táng kwan tloo̭ng ni̒ la̒ kải tí Hwa̒ Bi̒nh fát tliến thẳn wê̒l zu li̭ch văn hwả, zu li̭ch xinh thải, kóp fâ̒n paw pức tlănh fát tliến kinh tể – xa̭ hô̭i tlung kuố tính nha̒.
.jpg)
Phát triển bởi ICT GROUP.
