Wê̒l La̭c Thwí, dêênh tham kwan Nha̒ mẳi in thiê̒n dâ̒w tiên kuố chỉnh kwiê̒n kắch ma̭ng Viḙ̂t Nam – nhửng tơ̒ ba̭c "ta̒i chỉnh Kṷ Hô̒” dâ̒w tiên tha dơ̒i

Kỏ hḙn kôô̒ng muô̒ xwân

Hal nhẳnh hơ̭p thee̒nh kon khôông to, bắt dâ̒w bớ xa̭ Thươ̭ng Bi̒, năi la̒ xa̭ Xwân Thwí, hwiḙ̂n Kim Bôi) khôông Bôi chắi baw diḙ̂ fâ̭n La̭c Thwí diếm dâ̒w la̒ xa̭ Hưng Thi. Bớ ni, khôông chắi kwa kác xa̭: Fủ Thă̒nh, Fủ Ngiḙ̂, Khwan Zṷ, thi̭ chẩn Chi Nê, xa̭ Iên Bôô̒ng, xong khôông dố tha khôông Hwa̒ng Loong, ta̭w rêênh hḙ̂ thôổng zaw thôông dươ̒ng thwí thwâ̭n lơ̭i

Khôông Bôi va̒ La̭c Thwí la̒ gẳn liê̒n, thên khôông da̒ ản dă̭ch cho môô̭ch dơn vi̭ hă̒nh chỉnh: Thi̭ Chẩn nôông tlươ̒ng Khôông Bôi ản thă̒nh lâ̭p khảng 7/1967. Ớ ni la̒ miê̒n kwê chu̒ fủ an khôông Bôi ôm ấp, nhửng dô̒l che̒ xeenh mướt nhơ chănh… Khâw khi zái thế thi̭ chẩn baw khảng 8/1999, xư̭ khôổng vấn tiếp tṷc xinh xôi nắi nớ roo̭c hal bên nâ̭m khôông Bôi…

Dă̭c biḙ̂t năm no̒ i thiể, kứ baw nhửng ngă̒i záp Thết Năm mởi, dác khôông Bôi de̒ xeenh biếc, thôốch dêểnh naw mo̭l. Khôông Bôi tha thiết hôốc muô̒ xwân, vé dḙp la̒ khăi dẳm bất kử ô ngăi wê̒l kôô̒ng La̭c Thwí.

Dôông chỉ Ngwiḙ̂n Văn Chung, Fỏ Bỉ thư Thươ̒ng chư̭c Dáng wí thi̭ chẩn Chi Nê tư̭ ha̒w zởi thiḙ̂w: ""Baw năm năi, vé dḙp kuố khôông Bôi nhơ thiểng hḙn ước kôô̒ng muô̒ xwân. Bớ ngă̒i kuổi dôông, dác kôông lẳng zi̭w, thănh lo̭c dêểnh dô̭ râ̒n xeenh tloong nhất khi̒ Thết dêểnh, xwân wê̒l. Vé dḙp kuố khôông Bôi luôn ta̭w ẩn tươ̭ng hấp zâ̭n dă̭c biḙ̂t dổi vởi zu kheéch thâ̭p fương khi wê̒l zu xwân La̭c Thwí"”.

Khức hút mang thên La̭c Thwí

Bước baw muô̒ lḙ̂ hô̭i dâ̒w năm, La̭c Thwí kỏ khức hút dă̭c biḙ̂t. Ớ ni thiên nhiên ưw da̭i kỏ hḙ̂ thôổng khôông hỏl, khṷ khiê̒ng ta̭w rêênh nhê̒w zănh lam thẳng kắnh la̒ khăi dẳm loo̒ng ngươ̒i, la̒ diê̒w kiḙ̂n dớ xâi zư̭ng kác xán fấm zu li̭ch hấp zâ̭n.

Dêểnh kôô̒ng La̭c Thwí, kon khôông Bôi chắi hiê̒n hwa̒ kweenh chân khṷ Má Hang zoong zu kheéch dêểnh kwâ̒n thế hang Luô̒n thuô̭c xa̭ Iên Bôô̒ng. Ni la̒ môô̭ch tloong nhửng zănh thẳng dă̭c xắc kuố hwiḙ̂n ku̒ng ha̒ng lwa̭t diḙ̂ zănh râ̒n nối thiểng nhơ: zi tích li̭ch xứ kắch ma̭ng Nhă̒ mẳi in thiê̒n (xa̭ Fủ nGiḙ̂); zănh lam thẳng kắnh hang dôô̭ng Chuô̒ Tiên (xa̭ Fủ Ngiḙ̂); zănh lam thẳng kắnh hang dôô̭ng Khṷ Niḙ̂m, xa̭ Fủ Tha̒nh; Chuô̒ An Linh…kác khu zu li̭ch xinh thải hô̒ Dôô̒ng Tâm, Minh Ngo̭c, la̒ng Dả Ba̭c...

Baw muô̒ xwân ha̒ng khảng, lḙ̂ hô̭i Chuô̒ Tiên ản tố chức baw mối zi̭p Thết Ngwiên Dản, ta̭w rêênh khức hút zươ zu kheéch dêểnh kôô̒ng hwiḙ̂n La̭c Thwí.

Ka̭ ni̒, La̭c Thwí kỏ 6 zi tích xếp ha̭ng kấp kwuốc za, 11 zi tích kấp tính. Wa̒i kác diḙ̂ zănh tlớ thee̒nh diếm zu li̭ch hấp zâ̭n, La̭c Thwí ko̒n nhê̒w hḙ̂ thôổng hang, hô̒, dâ̭p chươ ản khai thác, nhơ hô̒ Dả Ba̭c, hô̒ Dâ̒m Khẳnh, hang Chim, hang Ha̒w, hang Dôô̒ng Thớt… dỏ la̒ tiê̒m năng zô̒i za̒w dớ La̭c Thwí xâi zư̭ng thee̒nh kác xán fấm zu li̭ch.

Khi̒ Thết dêểnh, xwân wê̒l, la̒ khi̒ La̭c Thwí bước baw muô̒ lḙ̂ hô̭i. Ni la̒ vu̒ng dất fa chô̭l nhê̒w nét văn hwả khác kha̒ zươ̭ 2 zân tô̭c Viḙ̂t – Mươ̒ng, nơi nối thiểng kỏ kác lḙ̂ hô̭i chiê̒n thôổng dă̭c xắc, kỏ zả tli̭ văn hwả, li̭ch xứ chươ hê̒ fai tlaa̭ch, ta̭i ni kác nha̒ khwa hoo̭c fát hiḙ̂n 8 zi tích thuô̭c Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh.

Bước xang lăm 2021, hwiḙ̂n La̭c Thwí ản 135 năm xâi zư̭ng va̒ fát chiến (1886 - 2021). Dêểnh chi̒ ni̒, nhửng thăi dối dang ta̭w rêênh khức khôổng cho meénh dất thươi dḙp ni̒. Dêểnh kuổi năm 2020, 8/8 xa̭ kuố hwiḙ̂n da̭t chwấn NTM, La̭C Thwí tlớ thee̒nh dơn vi̭ hă̒nh chỉnh kấp hwiḙ̂n thử 3 kuố tính, khâw TF Hwa̒ Bi̒nh va̒ hwiḙ̂n Lương Xơn xwất xác da̭t chwấn ntm. Hwiḙ̂n da̒ da̭t va̒ vươ̭t 18/19 chí tiêw Ngi̭ kwiết Da̭i hô̭i Dáng bô̭ hwiḙ̂n lâ̒n thử XXIV, nhiḙ̂m ki̒ 2015 - 2020. 5 năm kwa, tốc dô̭ zả tli̭ xán xwất bi̒nh kwân ha̒ng năm luôn zi chi̒ mức 13,5%, kơ kẩw kinh tể chiến zi̭ch meḙnh, thu ngân xắch Nha̒ nước tăng bi̒nh kwân 13,2%/ năm, thu nhâ̭p bi̒nh kwân dâ̒w mo̭l da̭t 50 tliḙ̂w dôô̒ng/ năm, tí lḙ̂ hô̭ nge̒w zám ko̒n 5,5%... Xo kôô̒ng 5 năm tlước, kuô̭c khôổng fát chiến rất nhê̒w.

Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Văn Hái, Fỏ Bỉ thư Hwiḙ̂n wí, Chú ti̭ch UBNZ hwiḙ̂n La̭c Thwí nhẩn meḙnh: Tloong kôông kuô̭c fát chiến, ká hḙ̂ thôổng chỉnh tli̭ va̒ kác thơơ̒ng lớp nhân zân La̭c Thwí da̒ baw kuô̭c dớ xâi zư̭ng kwê hương La̭c Thwí vươn lêênh, da̭t nhửng kết kwá to̒n ziḙ̂n. Dâ̒n tôi tư̭ ha̒w wê̒l chiê̒n thôổng kuố kwê hương va̒ dă̭ch niê̒m tin baw zai dwa̭n fát chiến mởi, hưởng mṷc tiêw vươn lêênh vi̭ chỉ tốp dâ̒w to̒n tính wê̒l fát chiến KT-XH, xửng dảng la̒ vu̒ng dôô̭ng lư̭c kỏ khức lan twá, doỏng kóp kwan tloo̭ng cho xư̭ fát chiến chung kuố tính.

Nhơ zoo̒ng chắi kuố khôông Bôi, La̭c Thwí dang fát chiến dớ hưởng dêểnh kuô̭c khôổng tốt dḙp hơn. Nểw wê̒l la̭c Thwí muô̒ xwân ni̒, khi̒ khôông Bôi dang baw dô̭ dḙp nhất, ba̭n xḙ hiếw ản niê̒m tin va̒ khát voo̭ng rỉ.

                                                                           Khảnh An

KÁC TIN KHÁC

Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c tối thăi nhơ̒ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng

Lưw zư̭ bán xắc văn hwả Hwa̒ Bi̒nh

Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒

Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

---

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.