(HBDT) – Têểng diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng xỏm Chiển, xa̭ Vân Xơn (Tân La̭c), kăắch tluung tâm xa̭ khêênh 4 km, dă̭l khwáng 800 m xo vởi mư̭c dác biến. Nhơ̒ kỏ bê̒ ră̒i văn hwả tlwiê̒n thôổng va̒ tư̒ tiê̒m năăng, pớ năm 2019, diḙ̂ fươ̒n ản Tố chức AOP hô̒ tlơ̭ tliến khai zư̭ ản "Kái thiḙ̂n xinh kể pê̒n vưư̒ng thôông kwa fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng. 60/74 hô̭ tlong xỏm kôô̒ng tham za la̒ zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng.
Diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng xỏm Chiển, xa̭ Vân Xơn (Tân La̭c).
Pớ xỏm Chiển, zu
kheéch dê̒ ti la̭i xỏm Tởn thăm kwan dôô̭ng Nam Xơn. Dôô̭ng ni̒ nă̒m tloong
hḙ̂ xinh thải kuố khu vư̭c rưư̒ng dḙ̂m Vâ̒n kuốc xa Kúc Fương va̒ Khu báw
tô̒n thiên nhiên Ngo̭c Xơn - Ngố Luông, ản kôông nhâ̭n di tích thăẳng
kăắnh kuốc za năm 2008. Pên keḙnh dô̭ng Nam Xơn kỏ hang Nủi Kiển ớ xỏm
Hươ̭p – môô̭ch tloong kác hang dôô̭ng dḙp ản UBNZ tính kôông nhâ̭n la̒ di
tích zăănh lam thăẳngklăẳnh kấp tính năm 2019.
La̒ tluung tâm kác xa̭
vuu̒ng kaw Tân La̭c, vân Xơn kỏ diḙ̂n tích tư̭ nhiên 5.553 ha. Vởi hơn 90%
mo̭l zân khôổng păăng ngê̒ nôông, tư̒ hô̭ zân chwiến râ̒n diḙ̂n tích tất
vôông ma̒w la̭i vôông kwít, ta̭w pước ngwă̭t cho xư̭ fát tliến kuố xa̭.
Năm 2025, diḙ̂n tích vôông kâl kwít kố ớ Vân Xơn mởi kỏ hơn 50 ha, ka̒
ni̒, tô diḙ̂n tích vôông kâl kwít kố ớ ni da̭t 181,5 ha, tăng hơn 3 lâ̒n,
tew la̭I thu nhâ̭p daảng kế cho mo̭l zân. Năm 2022, thu nhâ̭p bi̒nh kwâ̒n
kuố xa̭ da̭t 28,5 tliḙ̂w kốô̒ng/mo̭l. Tí lḙ̂ hô̭ nge̒w ko̒n 29,72%.
Niê̒m pui têểng vởi
xa̭ Vân Xơn khi Ban Tlươ̒ng vṷ Tính wí ban hăă̒nh Ngi̭ kwiết xổ 13-NQ/TU,
ngă̒i 17/10/2022 vê̒l xâi zưư̭ng vuu̒ng kaw hwiḙ̂n Tân La̭c tlớ thăă̒nh khu zu
li̭ch kấp tỉnh paw năm 2030, tâ̒m dee̒ng têểng năm 2050.
UBNZ tính ban hăă̒nh
dê̒ ản thư̭c hiḙ̂n Ngi̭ kwiết xổ 13-NQ/TU, ngă̒i 17/10/2022 kuố Ban Tlươ̒ng
vṷ Tính wí. Hwiḙ̂n daang tâ̭p tluung dâ̒w tư môô̭ch xổ diếm zu li̭ch
kôô̭ng dôô̒ng ta̭i 3 xa̭ vuu̒ng kaw. Tlước mă̭t , mô̒I xa̭ cho̭n 1 xỏm xâi
zưư̭ng diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng kiếw mâ̒w. Tloong rỉ, xa̭ Vân Xơn cho̭n
xỏm Hă̒i Rưởi. Ni la̒ kơ hô̭i lởn dớ xa̭ vuu̒ng kaw Vân Xơn fát tliến zu li̭ch, xâi zưư̭ng kác xán
fấm zu li̭ch fṷc vṷ zu kheéch, kóp fâ̒n nâng kaw kuô̭c khôổng cho mo̭l
zân gẳn vởi báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả thôốch dḙp kuố diḙ̂
fương.
Ngỏ paw tlang fṷc mo̭l ỉ pả, kỏ thế ản dố ta̒n nét văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, Thải, Zaw, Môông…
Tloong 2 ngă̒i 12 – 13/4 (tức ngă̒i 15 – 16/3 âm li̭ch), thi̭ tlẩn Vṷ Bán, hwiḙ̂n la̭c Xơn tố tlức lḙ̂ hô̭i dê̒ Tlươ̒ng Kha̭ năm 2025. Lḙ̂ hô̭i ản la̒ la̭i pớ năm 2019, tố tlức di̭nh ki̒ 3 năm/lâ̒n tí dáp ửng nhu kâ̒w văn hwả, tinh thâ̒n kuố mo̭l zân, kóp fâ̒n báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán.
Văn hwả Mươ̒ng la̒ môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw tloong pức tlănh tư̒ mă̒w kuố nê̒n văn hwả Viḙ̂t Nam. Ngẳm ản ho̭ zả tli̭ kuố zi xán, tloong nô̭ lư̭c báw tô̒n zi xán văn hwả Mươ̒ng, tư̒ kả nhân i ta̒ toỏng kóp tảng kế. Pớ ta̒ lô, ta̒n mo̭l dam mê văn hwả Mươ̒ng i ta̒ la̒ tư̒ hwa̭t dôô̭ng báw tô̒n, kóp fâ̒n zư̭ zi̒n kho ta̒ng zi xán văn hwả bươ̭t thơ̒i zan.
Zân tôô̭c Mươ̒ng la̒ môô̭ch tloong ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ ká ớ Viḙ̂t Nam, tâ̭p tlung tlú iểw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh. Văn hwả Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ kho ta̒ng zi xán foong fủ, cho dố bán xắc dôô̭c dảw kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i hơn 63% zân khổ kuố tính la̒ mo̭l Mươ̒ng, zân tôô̭c Mươ̒ng i ta̒ xán xinh pơ̭i zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc, la̒ dêênh bán xắc tluổ. Zi xán văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ ta̒i xán bô zả, la̒ kốt kuố bán xắc zân tôô̭c, cho dố ản tơ̒i khôổng tinh thâ̒n foong fủ kâ̒n ản báw tô̒n pơ̭i fát hwi tloong tơ̒i khôổng hiḙ̂n da̭i.
Ngă̒i 26/3/2025, Hô̭i dôô̒ng bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiếw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất (30/4/1975 - 30/4/2025) ban hă̒nh thôông bảw khổ 35/TB-HĐBC wê̒l kết kwá bi̒nh cho̭n pơ̭i dê̒ kứ tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tính Hwa̒ Bi̒nh tiêw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất Thew di̭, la̒ kể hwă̭ch kuố Ban thươ̒ng bṷ Tính wí pơ̭i WBNZ tính Hwa̒ Bi̒nh wê̒l ta̒n hwa̭t dôô̭ng tôống kết 50 năm nê̒n văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t Viḙ̂t Nam khăw ngă̒i dất nước thoỏng nhất, tloong di̭ tố tlức bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiêw biếw, xwất xắc 50 năm.
Tlỉnh thức bớ kướ pớ khảng 2/2025, Khu zu li̭ch xinh thải Ngo̒l Hwa̒ (PriorBay Resort) thuô̭c xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c) thu hút zu kheéch têểnh khảm fả, tlái ngiḙ̂m ta̒n xán fấm zu li̭ch dắng kấp, dôô̭c dảw pơ̭i hấp zâ̭n.