Diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng xỏm Chiển, xa̭ Vân Xơn (Tân La̭c).

Pớ xỏm Chiển, zu kheéch dê̒ ti la̭i xỏm Tởn thăm kwan dôô̭ng Nam Xơn. Dôô̭ng ni̒ nă̒m tloong hḙ̂ xinh thải kuố khu vư̭c rưư̒ng dḙ̂m Vâ̒n kuốc xa Kúc Fương va̒ Khu báw tô̒n thiên nhiên Ngo̭c Xơn - Ngố Luông, ản kôông nhâ̭n di tích thăẳng kăắnh kuốc za năm 2008. Pên keḙnh dô̭ng Nam Xơn kỏ hang Nủi Kiển ớ xỏm Hươ̭p – môô̭ch tloong kác hang dôô̭ng dḙp ản UBNZ tính kôông nhâ̭n la̒ di tích zăănh lam thăẳngklăẳnh kấp tính năm 2019. 

La̒ tluung tâm kác xa̭ vuu̒ng kaw Tân La̭c, vân Xơn kỏ diḙ̂n tích tư̭ nhiên 5.553 ha. Vởi hơn 90% mo̭l zân khôổng păăng ngê̒ nôông, tư̒ hô̭ zân chwiến râ̒n diḙ̂n tích tất vôông ma̒w la̭i vôông kwít, ta̭w pước ngwă̭t cho xư̭ fát tliến kuố xa̭. Năm 2025, diḙ̂n tích vôông kâl kwít kố ớ Vân Xơn mởi kỏ hơn 50 ha, ka̒ ni̒, tô diḙ̂n tích vôông kâl kwít kố ớ ni da̭t 181,5 ha, tăng hơn 3 lâ̒n, tew la̭I thu nhâ̭p daảng kế cho mo̭l zân. Năm 2022, thu nhâ̭p bi̒nh kwâ̒n kuố xa̭ da̭t 28,5 tliḙ̂w kốô̒ng/mo̭l. Tí lḙ̂ hô̭ nge̒w ko̒n 29,72%.

Niê̒m pui têểng vởi xa̭ Vân Xơn khi Ban Tlươ̒ng vṷ Tính wí ban hăă̒nh Ngi̭ kwiết xổ 13-NQ/TU, ngă̒i 17/10/2022 vê̒l xâi zưư̭ng vuu̒ng kaw hwiḙ̂n Tân La̭c tlớ thăă̒nh khu zu li̭ch kấp tỉnh paw năm 2030, tâ̒m dee̒ng têểng năm 2050.

UBNZ tính ban hăă̒nh dê̒ ản thư̭c hiḙ̂n Ngi̭ kwiết xổ 13-NQ/TU, ngă̒i 17/10/2022 kuố Ban Tlươ̒ng vṷ Tính wí. Hwiḙ̂n daang tâ̭p tluung dâ̒w tư môô̭ch xổ diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ta̭i 3 xa̭ vuu̒ng kaw. Tlước mă̭t , mô̒I xa̭ cho̭n 1 xỏm xâi zưư̭ng diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng kiếw mâ̒w. Tloong rỉ, xa̭ Vân Xơn cho̭n xỏm Hă̒i Rưởi. Ni la̒ kơ hô̭i lởn dớ xa̭ vuu̒ng kaw Vân Xơn fát tliến zu li̭ch, xâi zưư̭ng kác xán fấm zu li̭ch fṷc vṷ zu kheéch, kóp fâ̒n nâng kaw kuô̭c khôổng cho mo̭l zân gẳn vởi báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả thôốch dḙp kuố diḙ̂ fương.

KÁC TIN KHÁC

Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c tối thăi nhơ̒ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng

Lưw zư̭ bán xắc văn hwả Hwa̒ Bi̒nh

Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒

Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

---

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.