(HBDT) - Ta̭i xa̭ Thung Nai (Kaw Foong), Báw ta̒ng tính bươ̒ tố tlức khai tlương tlưng pă̒i chwiên dê̒ "Li̭ch xứ tính Hwa̒ Bi̒nh pớ năm 2886 têểnh năm 1975”.
Ta̒n kác da̭i biếw tham hiḙ̂n bâ̭t tlưng pă̒i pơ̭i tlẳng iểng thiểng zởi thiḙ̂w wê̒l tính Hwa̒ Bi̒nh pớ năm 1886 - 1975.
Tính Hwa̒ Bi̒nh ản thă̒nh lâ̭p pớ ngă̒i 22/6/1886 thew Ngi̭ di̭nh kuố Kinh lươ̭c Bắc Ki̒ kôô̒ng pơ̭i thên hôốc la̒ tính Mươ̒ng, gô̒m kỏ 4 fú: Wa̒ng an, La̭c Xơn, Lương Xơn kôô̒ng pơ̭i Chơ̭ Pơ̒. Ngă̒i 5/9/1896, tính li̭, ản chwiến pớ Chơ̭ Pơ̒ wê̒l toỏng ớ la̒ng Vi̭nh Ziḙ̂w, xa̭ Hwa̒ Bi̒nh thuô̭c TF Hwa̒ Bi̒nh ngă̒i măi. Pớ di̭ tlỉnh thức zoong thên tính Hwa̒ Bi̒nh ti pơ̭i pổn châw: Lương Xơn, Ki̒ Xơn, Mai da̒ pơ̭i La̭c Xơn, paw gô̒m ká hwiḙ̂n la̭c Thwí. Tlái kwa tư̒ lâ̒n thăi tối wê̒l diḙ̂ zởi hă̒nh tlỉnh, têểnh măi, tính Hwa̒ Bi̒nh kỏ 10 hwiḙ̂n, thă̒nh fổ; 6 zân tôô̭c tlỉnh la̒ Mươ̒ng, Kinh, Thải, Tă̒i, Zaw, Môông.
Nhân zân tính Hwa̒ Bi̒nh kỏ tliê̒n thôổng dwa̒n kêtá, kâ̒n ku̒ tloong law dôô̭ng xán xwất, ănh zṷng, kiên kươ̒ng tloong dẩw tlănh zư̭ng nước pơ̭i zư̭ nước. Pơ̭i khânh 300 ta̒i liḙ̂w hiḙ̂n bâ̭t kôốc gô̒m: ta̒n kác ta̒i liḙ̂w, hiḙ̂n bâ̭t tiêw biếw pớ ka̭ thă̒nh lâ̭p tính kô ta̒n kác kuô̭c dẩw tlănh ză̒nh dôô̭c lâ̭p pớ năm 1886 - 1975; ắnh tư liḙ̂w mô tá wê̒l kwả tli̒nh thă̒nh lâ̭p pơ̭i ta̒n kác kuô̭c dẩw tlănh tiêw biếw kuố nhân zân ta̒n kác zân tôô̭c tloong tính zởi thiḙ̂w, minh hwa̭ cho ta̒n kác nô̭i zung tlưng pă̒i; ta̒i liḙ̂w khwa hoo̭c fṷ (ta̒n kác bán tlích zởi thiḙ̂w, pano minh hwa̭, khẳnh tiết…) ản tlưng pă̒i zởi thiḙ̂w khải kwát kwả tli̒nh thă̒nh lâ̭p tính kôô̒ng pơ̭i li̭ch xứ dẩw tlănh ză̒nh tlỉnh kwiê̒n kuố kwân pơ̭i zân tính Hwa̒ Bi̒nh.
Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.
Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.
Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?
Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.
.jpg)
