(HBDT) - Tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Tân La̭c kỏ 85% zân xổ zân tôô̭c Mươ̒ng, ko̒n la̭I la̒ zân tôô̭c Kinh kôô̒ng pơ̭i ta̒n kác zân tôô̭c khác kôô̒ng xinh khôổng. Tloong ta̒n năm kwa, kôông tác báw tô̒n, fát hwi bán xắc văn hwả tliê̒n thôổng ta̒n kác zân tôô̭c pô̭ chung, zân tôô̭c Mươ̒ng pô̭ tluổ ka̭ no̒ i ản kấp wí, tlỉnh kwiê̒n, MTTK kôô̒ng pơ̭i ta̒n kác dwa̒n thế tlỉnh tli̭ - xa̭ hô̭i pớ hwiḙ̂n têểnh kơ xớ kwan tâm, kóp fâ̒n nơng kaw tâ̒m zả tli̭ bán xắc văn hwả Mươ̒ng Pi tloong kuô̭c khôổng hôm măi.


Lḙ̂ hô̭i Chuô̒ Ke̒, xa̭ Fủ Vinh (Tân La̭c) hô̭i tṷ tư̒ nét văn hwả Mươ̒ng dôô̭c dảw, thu hút kho̭m Nhân zân pơ̭i zu kheéch têểnh tlái ngiḙ̂m, khảm fả.

Ản zởi thiḙ̂w kuố lă̭nh da̭w Foo̒ng VH-TT hwiḙ̂n Tân La̭c, ta̒n tôi têểnh thăm xa̭ Fủ Vinh, nơi ko̒n lưw zư̭ tư̒ zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Dôô̒ng chỉ Bu̒i Dức Tho̭, kwiê̒n Chú ti̭ch WBNZ xa̭ cho hăi: Xa̭ kỏ têểnh 99% zân xổ la̒ zân tôô̭c Mươ̒ng. Mo̭l zân nơi ni ko̒n lưw zư̭ nét văn hwả tliê̒n thôổng pớ ta̒n nếp ăn ớ, xinh hwa̭t ha̒ng ngă̒i. Ủn ma̭ng zwi tli̒ nét thôốch mă̭c tlang fṷc tliê̒n thôổng tloong ta̒n ngă̒i lḙ̂ hô̭i, tloong ớ nha̒ kỏ wiḙ̂c. Ta̒n ngôl nha̒ xa̒n tliê̒n thôổng, ta̒n kải chiêng Mươ̒ng kố i ko̒n ản pa̒ kon lưw zư̭ nhơ la̒ "pẳw bâ̭t”. Dă̭c biḙ̂t, tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ zwi tli̒ tố tlức lḙ̂ hô̭i chuô̒ Ke̒ ha̒ng năm thu hút kho̭m zu kheéch tloong pơ̭i wa̒i hwiḙ̂n. Kon ủn, kon ma̭ng ớ tlêênh diḙ̂ pa̒n zu̒ ti la̒ ăn ớ no i wê̒l zi̭p lḙ̂ hô̭i tí gẳn kết ngiḙ̂ ti̒nh za di̒nh, kôô̭ng dôô̒ng… 

Tloong ta̒n năm kwa, wiḙ̂c báw tô̒n, fát hwi bán xắc văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c Mươ̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n ản ta̒n kác kấp, ngă̒nh kwan tâm tliến khai thư̭c hiḙ̂n. Tân La̭c i la̒ diḙ̂ fương ko̒n lưw zư̭ ản tư̒ zi xán văn hwả (ZXVH) bâ̭t thế kỏ zả tli̭ tliê̒n thôổng nhơ: Nha̒ xa̒n, tlang fṷc, ngê̒ thú kôông tliê̒n thôổng (mâi tle taanh, chuông pái thố kấm…); ZXVH fi bâ̭t thế nhơ thiểng pô̭, chư̭ biết, Mo Mươ̒ng, Chiêng Mươ̒ng, nha̭c kṷ zân tôô̭c, hát zân ka mươ̒ng. Ha̒ng năm, hwiḙ̂n chí da̭w, kiếm kê zoong paw zănh mṷc báw bḙ̂ ZXVH bâ̭t thế, fi bâ̭t thế. Tỉnh têểnh măi, hwiḙ̂n i ta̒ lâ̭p Hô̒ xơ khwa hoo̭c pơ̭i xếp ha̭ng 11 zi tích, zănh lam thẳng kắnh, kỏ 6 zi tích fát hwi ản zả tli̭ nhơ: Khṷ Kô̭t Kơ̒ Mươ̒ng Pi, Thác Tlăng (xa̭ Nhân Mi̭), dôô̭ng Nam Xơn (xa̭ Vân Xơn), dôô̭ng Thác Pơ̒ (xa̭ Xuổi Hwa), hang Bṷt (thi̭ tlẩn Ma̭n Dức), miểw xỏm Lwi̭ Ái (xa̭ Foong Fủ)… 

Xác di̭nh, lươ̭ cho̭n ta̒n diḙ̂ fương ko̒n lưw zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng tí xâi zư̭ng khôông zan văn hwả Mươ̒ng, báw tô̒n ta̒n kác zả tli̭ văn hwả bâ̭t thế, fi bâ̭t thế kuố mo̭l Mươ̒ng. Hwiḙ̂n i ta̒ la̒ báw tô̒n môô̭ch xổ xỏm ko̒n khả ngwiḙ̂n bán kuố mo̭l Mươ̒ng nhơ xỏm Lwi̭ Ái (xa̭ Foong Fủ), xỏm Ngo̒l (xa̭ Xuổi Hwa̒), xỏm Chiển (xa̭ Vân Xơn)… hô̭ tlơ̭ ngiên kửw, xưw tâ̒m, báw tô̒n ZXVH fi bâ̭t thế (Mo Mươ̒ng, hát Thươ̒ng dang, Pô̭ meḙnh, hát zân ka…). Khôi fṷc, zwi tli̒ 3 lḙ̂ hô̭i zân zan tliê̒n thôổng la̒ dêênh khức hấp zâ̭n tí thu hút kheéch zu li̭ch (lḙ̂ hô̭i Khai ha̭ Mươ̒ng Pi, lḙ̂ hô̭i teẻnh kả hỏl khảng 3 xa̭ Lô̭ Xơn, lḙ̂ hô̭i Chuô̒ Ke̒ xa̭ Fủ Vinh). Tôn binh 10 ngḙ̂ nhân ản kôông nhâ̭n ngḙ̂ nhân ưw tủ kôô̒ng pơ̭i lwa̭i hi̒nh tâ̭p kwán xa̭ hô̭i pơ̭i tỉn ngươ̭ng zân zan Mo Mươ̒ng. 

Pên keḙnh di̭, hwiḙ̂n kwan tâm tố tlức ta̒n kác lớp da̒w ta̭w cho thể hḙ̂ tlé kwa chwiê̒n dă̭i ki̭ năng teẻnh chiêng Mươ̒ng, tliê̒n dă̭i Mo Mươ̒ng, hát Thươ̒ng dang, Pô̭ meḙnh… Hwiḙ̂n fổi hơ̭p Xớ VH-TT&ZL bớ ta̒n kác lớp bô̒i zươ̭ng, tâ̭p hwẩn ngiḙ̂p bṷ kôông tác kwán lỉ nha̒ nước wê̒l báw tô̒n, báw ta̒ng nhă̒m báw tô̒n, fát hwi ta̒n kác zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng zân tôô̭c; hưởng zâ̭n thă̒nh lâ̭p ta̒n kác kâw la̭c bô̭ wê̒l ZXVH ớ ta̒n kác diḙ̂ fương. 

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Minh Hôô̒ng, Tlướng foo̒ng VH-TT hwiḙ̂n Tân La̭c cho hăi: Tloong thơ̒i zan têểnh, tí tiếp tṷc ngiên kửw, báw tô̒n, tlaw chwiê̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c Mươ̒ng hwiḙ̂n Tân La̭c môô̭ch kắch khwa hoo̭c pơ̭i hḙ̂ thôổng; khơi zâ̭l, fát hwi tiê̒m năng zả tli̭, ZXVH, hưởng têểnh hi̒nh thă̒nh môô̭ch xổ khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xâi zư̭ng môi tlươ̒ng văn hwả, tơ̒i khôổng văn hwả lee̒nh mă̭nh tloong Nhân zân, hwiḙ̂n xâi zư̭ng Dê̒ ản báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c Mươ̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n zai dwa̭n 2022 - 2025, di̭nh hưởng têểnh năm 2030. Tloong di̭ dê̒ tha ta̒n kác nhỏm zái fáp kṷ thế nhơ: Tăng kươ̒ng xư̭ lă̭nh da̭w, chí da̭w kuố kấp wí Dáng, tlỉnh kwiê̒n, xư̭ fổi hơ̭p kuố MTTK, ta̒n kác tố tlức tlỉnh tli̭ - xa̭ hô̭i kôô̒ng pơ̭i xư̭ tham za kuố Nhân zân tloong kôông tác báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Tấi mă̭nh ngiên kửw, xưw tâ̒m, fṷc zư̭ng, lưw zư̭, báw tô̒n, fát hwi bán xắc văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Zởi thiḙ̂w, kwáng bả zả tli̭ ZXVH tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c Mươ̒ng; xứ zṷng ta̒n kác zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc tí fát tliến zu li̭ch. Nơng kaw năng lư̭c cho kản bô̭ la̒ kôông tác kwán lỉ văn hwả pớ hwiḙ̂n têểnh kơ xớ. Tăng kươ̒ng liên kết, hơ̭p tác, hwi dôô̭ng ta̒n nguô̒n lư̭c cho kôông tác báw tô̒n, fát hwi bán xắc văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c Mươ̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n.


KÁC TIN KHÁC


Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.

Tliê̒n thôông hi̒nh ắnh văn hwả, kon mo̭l tính Hwa̒ Bi̒nh

Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh

Lưw zư̭ zả tli̭ nê̒n “Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).