Xáp nhâ̭p pớ 2 dơn bi̭ hă̒nh tlỉnh Iên Kwang pơ̭i Fúc Tiển tlước ni (TF Hwa̒ Bi̒nh) kỏ tlêênh 1.400 hô̭ zân kôô̒ng khôổng, tloong di̭ 96% hô̭ zân tôô̭c Mươ̒ng. Nhơ̒ lơ̭i thể puôn paảnh, zaw lưw thwâ̭n lơ̭i, diê̒w kiḙ̂n kinh tể kuố mo̭l zân kỏ pước kái thiḙ̂n ản dố ho̭. Pên keḙnh di̭, tơ̒i khôổng tinh thâ̒n kuố pa̒ kon nơng lêênh nhơ̒ zư̭ la̭i ản bán xắc, kôô̒ng pơ̭i báw tô̒n ta̒n nét văn hwả tliê̒n thôổng.


Dô̭i văn ngḙ̂ xa̭ Kwang Tiển biếw ziḙ̂n ta̒n tiết mṷc dă̭c xắc ớ khôông zan Fổ ti bô̭ thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh.

Ha̒ng năm, Dáng wí, HDNZ, WBNZ xa̭ tố tlức Hô̭i Xwân văn hwả - thế thaw kôô̒ng ta̒n hwa̭t dôô̭ng xôi nối, ỉ ngiḙ̂, nhơ: zaw lưw văn hwả mơ̒ng Dáng, mơ̒ng Xwân, thi dẩw boỏng chwiê̒n ôông tưở, ỉ pả, pẳnh nả, nẻm ko̒n kôô̒ng môô̭ch khổ tlo̒ chơi zân zan hấp zâ̭n. Ớ xân khẩw hô̭i Xwân, dô̭i văn ngḙ̂ ta̒n xỏm thươ̒ng biếw ziḙ̂n thươ̒ng biếw ziḙ̂n ta̒n tiết mṷc muổ, hát zân ka Mươ̒ng, tli̒nh tẩw chiêng dă̭c xắc paw lảng khai hô̭i kôô̒ng ta̒n têm zaw lưw văn ngḙ̂. Khwáng thơ̒i zan khác tloong khuôn khố ngă̒i hô̭i zee̒nh tí thi dẩw ta̒n môn thế thaw zân tôô̭c, tlo̒ chơi zân zan, hô̭i thi ấm thư̭c tliê̒n thôổng… 

Kải Dinh Thi̭ Như, kôông chức văn hwả xa̭ cho hăi: Tí thúc tấi foong tla̒w văn hwả, văn ngḙ̂, thế thaw tê̒w pơ̭i văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xa̭ i kwan tâm tố tlức hwa̭t dôô̭ng liên hwan văn ngḙ̂ kwâ̒n tlủng ha̒ng năm. Nhất la̒ pớ ka̭ thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh bâ̭n hă̒nh thứ ngiḙ̂m Fổ ti bô̭ Da̒ Zang, dô̭i văn ngḙ̂ têểnh pớ ta̒n khu zân kư kuố xa̭ nhiḙ̂t ti̒nh thu xếp tham za biếw ziḙ̂n thew li̭ch cho wiḙ̂c ni̒ la̒ diếm hḙn văn hwả lee̒nh mă̭nh, zi̭p tí zởi thiḙ̂w, kwáng bả bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng têểnh kho̭m zu kheéch tloong pơ̭i wa̒i nước têểnh thăm kwan, khảm fả. 

Zấp ni̒, wa̒i khổ ôông mo thuối ta̒ kaw, tlêênh diḙ̂ pa̒n kỏ môô̭ch khổ ôông mo la̒ ngê̒ ti mo zúp ta̒n za di̒nh tloong xa̭ hô̭i kôô̒ng pơ̭i môô̭ch khổ xa̭ ớ khânh. Ta̒n kâw la̭c bô̭ báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ản thă̒nh lâ̭p pơ̭i hwa̭t dôô̭ng tích kư̭c, tảng kế la̒ kâw la̭c bô̭ chiêng Mươ̒ng kấp xa̭ kỏ 12 thă̒nh biên kôô̒ng pơ̭i no̒ng kốt la̒ hô̭i biên mo̭l kaw thuối xỏm Tlung Mươ̒ng. Xa̭ ko̒n kỏ 1 kâw la̭c bô̭ nha̭c kṷ zân tôô̭c, 7/7 xỏm kỏ dô̭i văn ngḙ̂ kwâ̒n tlủng, mơ̭i mo̒ nha̒ văn hwả xỏm tê̒w ản tlang bi̭ 1 bô̭ chiêng kỏ 12 chiếc kôô̒ng pơ̭i 12 âm xắc khác ha̒. Tlêênh diḙ̂ pa̒n kỏ ha̒ng chṷc mo̭l lưw zư̭ ản ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng, nhơ mḙ̂ Ngwiḙ̂n Thi̭ Ti̒nh ớ xỏm Vân Nam, mḙ̂ Ngwiḙ̂n Thi̭ Chất ớ xỏm Tlung Mươ̒ng…

Thơ̒i zan kwa, kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c tấi thẳn kôông tác twiên tliê̒n, kấp wí, tlỉnh kwiê̒n xa̭ kwan tâm tố tlức ta̒n hwa̭t dôô̭ng văn hwả, văn ngḙ̂, thế thaw tê̒w pơ̭i ta̒n zi̭p ngă̒i lḙ̂ ká tloong năm, ta̒n xư̭ kiḙ̂n tloo̭ng da̭i kuố dất nước, diḙ̂ fương, nhất la̒ ngă̒i thă̒nh lâ̭p Dáng Kôô̭ng xán Viḙ̂t Nam 3/2, ngă̒i thă̒nh lâ̭p Dwa̒n Thănh niên kôô̭ng xán Hô̒ Chỉ Minh 26/3, ngă̒i Kuốc tể Ỉ pả 8/3, Kuốc khẳnh 2/9… Tư̒ nét thôốch văn hwả khác i ản báw tô̒n thôông kwa ta̒n hwa̭t dôô̭ng tli̒nh ziḙ̂n tlang fṷc zân tôô̭c Mươ̒ng, hô̭i thi kỏi peẻnh uôi, thi thăi ngê̒ taanh laa̭ch thú kôông… Diḙ̂ fương khwiển khích pơ̭i ta̭w diê̒w kiḙ̂n tí thă̒nh lâ̭p pơ̭i fát hwi hiḙ̂w kwá kuố ta̒n kâw la̭c bô̭ tloong wiḙ̂c tâ̭p hơ̭p ta̒n mo̭l kỏ tlung dam mê kôô̒ng tâm hwiết tham za xinh hwa̭t. I pớ ni mo̒ ti, foong tla̒w văn hwả, văn ngḙ̂, thế zṷc, thế thaw ản tấi lêênh thẳn, ươ văn hwả tliê̒n thôổng ản tôốch lảng. Wa̒i ta̒n kâw la̭c bô̭ văn hwả, văn ngḙ̂, xa̭ ko̒n thă̒nh lâ̭p ản kâw la̭c bô̭ pẳnh nả. 

Thew dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Kươ̒ng Biḙ̂n, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ xa̭, kôô̒ng pơ̭i chwiến dôô̭ng kuố nhi̭p khôổng hiḙ̂n da̭i, ta̒n nét văn hwả dă̭c tlưng, dă̭c xắc nhất kuố dôô̒ng ba̒w Mươ̒ng i ko̒n ản báw tô̒n, lưw zư̭ pơ̭i fát hwi tloong tơ̒i khôổng. Nhân zân ta̒n xỏm i pô̭ thiểng Mươ̒ng tloong pô̭ meḙnh ha̒ng ngă̒i. Ta̒n hwa̭t dôô̭ng văn hwả, văn ngḙ̂ chăng thế thiểw tlang fṷc tliê̒n thôổng. Xa̭ i la̒ môô̭ch tloong ta̒n dơn bi̭ fát hwi thể mă̭nh wê̒l ta̒n môn thế thaw zân tôô̭c. Ha̒ng năm, dwa̒n bâ̭n dôô̭ng biên ản xa̭ kứ cho̭n ti tham zư̭ zái pẳnh nả - kẻw ko - tấi kâ̭i kấp thă̒nh fổ ka̭ no̒ i ản ớ tốp dâ̒w wê̒l thă̒nh tích, nối tlô̭i nhất la̒ môn pẳnh nả.


KÁC TIN KHÁC


Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.