Khâi hơ pơ̭i la̭i tơ̒i hơ

Dẩm dếch tlởng tiểng koong kải khṷ la̒l wa̒ng hang ma té

Dẩm dé tlởng tiểng koong kải khṷ la̒l wa̒ng hang ma nă̭i tha

Té tha dác tâ̒i pển, tâ̒i hỏl

Té tha mo̭l tâ̒i tinh tâ̒i mươ̒ng

Tom fương thử thử

Dố khâi di̭ chuô kỏ ngăi tha hơ la̒ tưở eenh

Chuô kỏ ngăi theenh hơ la̒ tưở ká

Chuô kỏ ngăi fân dêênh chẩw dêênh wả

Dêênh xa̭, dêênh tinh, dêênh mươ̒ng

Dố na̭ teẻnh cheenh ha̒ ngă̒n ăn kải oỏng

Na̭ tẻm ha̒ nhơ kon nha̒ nga̒i tẻm loỏng, tẻm khươ

Na̭ pướ ha̒ nhơ kon nha̒ nga̒i pướ khươ, pướ loỏng

Chăng mắt lḙ̂ ngăi la̒ tưở eenh

Chăng mắt theenh lḙ̂ ngăi la̒ tưở ká

Ớ koong kải khṷ la̒l wa̒ng hang ma tlởng tiểng

Ko̒n tlởng chi pê̒l wê̒l pâ̭c wâ̭c

Pa pấc pổn puông

Pa puô̒ng pổn khểl

La̒ tlởng Kun Lang Tả Ka̒i

Dẩm dấch tlởng tiểng Kun Lang Tả Ka̒i hảw té

Dẩm dé tlởng tiểng Kun Lang Tả Ka̒i hảw tha

- Ho tha hơ tí ho la̒ tưở eenh

Ho theenh hơ tí ho la̒ tưở ká

Ho ti zu̒ ti zả tí păi ti chân

Tlôốc ho puông mṷ tâ̒w kân tí păi puông dỏn

Ho ăn pa̒n lả ngo̭n tí păi ăn pa̒n lả mang

Ho tha hơ la̒ kun la̒ cha̒ng

Tí păi la̒ ké khỏ

Lḙ̂ chi la̒ tô̒ măl mởm cho ho ma̭ tha kỏi no̒m kôô̒ng do̒

Dố măl mởm cho Kun Lang Tả Ka̒i di̭ khâ̭m tlải nu tlải bởl

Meḙnh Tả Ka̒i di̭ ăi boong

Kải loo̒ng Tả Ka̒i di̭ ăi chi̭w

Ản tô̒ măl mởm lḙ̂ chi la̒ tô̒ măl ma̒ng cho ho

Ma̭ tha kỏi no̒m kôô̒ng lo̒ măl ma̒ng

Dố tlu̒ ma̒ng nang tlởng ma̭ tô măl ma̒ng

Meḙnh ăi boong, kải loo̒ng ăi chi̭w

Chi̭w ản măl ma̒ng

Lḙ̂ chi la̒ măl mác cho ho ma̭ tha kỏi no̒m kôô̒ng do̒

Măl mác ản dác ảw nu

Kú nu ảw bởl

Meḙnh Tả Ka̒i di̭ ăi boong

Kải loo̒ng Tả Ka̒i di̭ ăi chi̭w

Ản tô̒ măl mă̭c lḙ̂ chi la̒ tô̒ măl thấc măl lải cho ho

Măl thấc măl lải taanh mươ̭ng loỏng na̭

Taanh cha̒l loỏng pa

Meḙnh Tả Ka̒i di̭ ăi boong

Kải loo̒ng Tả Ka̒i di̭ ăi chi̭w

Ản tô̒̒ măl thấc măl lải lḙ̂ chi la̒ tô̒ măl pui cho ho

Mă̭i tha koi nom kôô̒ng do̒

Dố măl pui di̭ tu̒ ti̭n hôốc khăw nha̒

Ma hêênh tlước boỏng

Ản tô̒ măl pui lḙ̂ chi la̒ tô̒ măl chơng cho ho

Ma̭ tha koi nom kôô̒ng do̒

Dố măl chơng di̭ khảl zâ̒m na̭ tha tỏn ta̒ng

Khảl wa̒ng na̭ tha tỏn khả

Meḙnh Tả Ka̒i di̭ ăi boong

Kải loo̒ng Tả Ka̒i di̭ ăi chi̭w

Ản tô̒ măl chơng lḙ̂ chi la̒ tô̒ măl ta̒ng cho ho

Ản tô̒ măl ta̒ng lḙ̂ chi la̒ tô̒ măl ta̒ng cho ho

Ma̭ tha koi nom kôô̒ng do̒

Ti lốt ku̒n khẳnh ză̒ng ză̒ng

Chă̒ng pớ kải khṷ la̒l wa̒ng hang ma tlởng tiểng

Têểnh Thiên ki̒ Thiên kwan Ké Chơ̭

Meḙnh Tả Ka̒i di̭ ăi boong

Kải loo̒ng Tả Ka̒i di̭ ăi chi̭w

Hơ măl mởm măl ma̒ng

Măl thấc măl lải

Kải no̒ ăi tô, dô̒ no̒ ăi kỏ

Ngă̒i lảng lơi too̒ng zoo̒ng

Tloong lơi tḙ zḙ

Tả Ka̒i chăng tha koi nom

Ngă̒i mươ fun fo̭ fo̭

Mươ zo̭ chả bỏi thăl thă̒l

Mươ zăl chả leḙnh

Tả Ka̒i tha koi nom kổi chắt

Koong khṷ la̒l wa̒ng hang ma tlởng tiểng pă̒ng kải pá

Ká pă̒ng kải tlu kải po̒

Té tha khâi no̒ na̭ ản khâi di̭

Tả Ka̒i tha chân tha thăi

Tha mă̒i tha mă̭t

Ăn hết mă̒i hết mă̭t

Na̭ ăn bất thi Tả Ka̒i tă̭ng wă̭ng

Na̭ ăn wắng thi Tả Ka̒i tă̭ng wơ̒

Chổng nhiê̒ng khâi hơ chăng kỏ

Chuô kỏ ngăi tha hơ la̒ tưở eenh

Chuô kỏ ngăi theenh hơ la̒ tưở ká 

Kế tô thiểng dỉ cho Khang Ôông ản nhở la̭i bươ̒ ản hăi

Tí lảng zaw wê̒l ngă̒i

Pô̭ pỉ tí cho thẳn thươ̒ng mo

Tí cho cha̒ pên ma ră̒ng kải mă̭n.

DỊCH NGHĨA 

PHẦN MO KỂ CHUYỆN ĐẺ ĐÁ CÀI 

Khi xưa, đời xưa

Trứng Điếng trong núi vàng hang ma

Thấy động đậy trứng Điếng dường như muốn đẻ

Trứng Điếng trong núi vàng hang ma

Thấy nứt nẻ trứng Điếng dường như muốn sinh

Đẻ ra nước đầy bến, đầy suối

Đẻ ra người đầy mường

Khi ấy chưa có ai ra trước là anh

Chưa có ai sinh trước là anh cả

Chưa có ai phân thành "chấu” thành "vá”

Chưa nên xã, nên mường

Con người tranh nhau ăn, tranh nhau uống

Tranh nhau, chém nhau như thể chém cây chuối, cây "khưa”

Bổ nhau như bổ chuối

Không biết có ai có thể làm người anh

Không biết sinh ai làm người anh cả

Ở trong núi vàng hang ma trứng điếng

Còn trứng có hình thù kỳ quặc

Hình như thể ba bức, bốn cạnh

Hình như thể ba buồng, bốn mặt

Đó là trứng Cun lang Tá Cài

Trứng Điếng trong núi vàng hang ma

Thấy động đậy trứng Điếng dường như muốn đẻ

Trứng Điếng trong núi vàng hang ma

Thấy nứt nẻ trứng Điếng dường như muốn sinh

- Ta ra trước để ta làm anh

Ta sinh trước để ta làm anh cả

Ta đi có dù có giá che trên, còn các ngươi đi trần

Đầu tôi đội mũ đầu cân, còn các ngươi đội nón

Mâm ăn của ta được bày bằng ngọn lá

Mâm của các ngươi bày bằng mang lá

Tôi làm cun làm lang để người làm kẻ khó

Có gì cung phụng ta thì hãy mang ra đây.

Cung phụng cho Tá Cài toàn những trái nâu, củ vớn

Rồi Tá Cài cũng ưng cũng chịu

- Đã có đồ ăn rồi còn đồ tráng miệng là gì hãy mang ra đây

Đồ tráng miệng ấy là trầu cỏ với bó vỏ khô

Rồi Tá Cài cũng ưng cũng chịu

- Đã có đồ tráng miệng rồi đến đồ mặc của ta là gì hãy mang ra đây

Đồ mặc cho Tá Cài là áo ngắn nhuộm nâu, mang bắp dao bằng

Rồi Tá Cài cũng ưng cũng chịu

- Đã có đồ mặc rồi, đồ chài lưới của ta là gì hãy mang ra đây

Quân hầu tiểu hạ mang chài lưới chùng chì

Rồi Tá Cài cũng ưng cũng chịu

- Đã có đồ chài lưới rồi, hãy lấy đồ gì để làm vui cho tay

Được đồ chài lưới lấy gì làm vui cho tôi hãy mang ra đi

Thấy hổ đen ra đón đường, hổ vàng đón sá làm điều may cho Tá Cài

Có dây sắn dăng ra đường cho Tá Cài

Dăng từ núi vàng hang ma trứng điếng đến vùng Kẻ Chợ

Rồi Tá Cài cũng ưng cũng chịu

Mọi thứ đã đủ

Ngày trời quang mây gió mát không sinh Tá Cài

Ngày mưa phùn, gió bấc, giá rét căm căm

Mưa giăng sương muối, đêm tối như bưng

Thì sinh ra Tá Cài

Sinh ra từ núi vàng Hang ma trứng Điếng

Sao độc nhỏ trong núi vàng Hang ma trứng Điếng to bằng cái màn

Sao độc lớn trong núi vàng Hang ma trứng Điếng to bằng con trâu, con bò

Tá Cài ra chân, ra tay

Sao độc ăn hết chân hết tay Tá Cài

Tá Cài ra mày, ra mặt

Sao độc ăn hết mày, ăn hết mặt

Ăn mất thây Tá Cài

Giống như thể chưa từng bao giờ có

Vẫn chưa có ai sinh trước làm anh

Chưa có anh sinh trước làm người anh cả

Kể trọn chuyện ấy cho Khang được nhớ lại vừa được hay

Để sáng mai về ngày hãy nhớ lấy.

 


KÁC TIN KHÁC


Dă̭c diếm wê̒l Ôông Mo tloong thư̭c hă̒nh ziḙ̂n xưởng Mo Mươ̒ng

Tloong tơ̒i khôổng tỉn ngươ̭ng kuố mo̭l Mươ̒ng pô̭ tlung, Ôông Mo la̒ mo̭l la̒ ta̒n ngi lḙ̂ tí dáp ửng tản kải wiḙ̂c mong hảw "thôông kwan” pơ̭i thể zởi bô hi̒nh tí thư̭c hă̒nh tỉn ngươ̭ng.

Kắch thế hiḙ̂n kôô̒ng pơ̭i ỉ ngiḙ̂ khu pên tloong kuố Mo Mươ̒ng

Mo Mươ̒ng la̒ hô̒n kốt kuố mo̭l Mươ̒ng. Ớ tloong Mo cho ha ản dố ká thắi ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng: li̭ch xứ, văn hoo̭c, xa̭ hô̭i, ngḙ̂ thwâ̭t, tỉn ngươ̭ng, xinh hwa̭t… Tloong di̭, fán ắnh ho̭ nét thể zởi kwan, nhân xinh kwan kuố mo̭l Mươ̒ng kâ̒n fái ản tlân tloo̭ng, báw tô̒n. 

Pô̭ tôống kwan tlung wê̒l zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng

Tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kỏ mo̭l bán diḙ̂ zân tôô̭c Mươ̒ng. Thew zoo̒ng thơ̒i zan, zân tôô̭c Mươ̒ng i ta̒ la̒ dêênh pơ̭i lưw zư̭ la̭i ản môô̭ch nê̒n văn hwả zân zan foong fủ, da za̭ng kôô̒ng pơ̭i tư̒ kải, tư̒ lwa̭i hi̒nh. Tloong nê̒n văn hwả dô̒ xô̭ di̭ kỏ môô̭ch lwa̭i hi̒nh nối bâ̭t, dôô̭c dảw kỏ zả tli̭ nhân văn khu, la̒ mỏn ăn tinh thâ̒n tloong kuô̭c khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng nơi ni̒, di̭ tlỉnh la̒ Mo Mươ̒ng.