Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tất kuố mo̭l Viḙ̂t kố. Tloong tính kỏ tư̒ zân tôô̭c kôô̒ng khôổng, tloong di̭ zân tôô̭c Mươ̒ng la̒ mo̭l bán diḙ̂, kỏ nguô̒n kôốc kôô̒ng pơ̭i mo̭l Viḙ̂t kố, tlủ ớ tư̒ tính khải Bắc, mé tâ̭p tlung kho̭m nhất la̒ ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng pơ̭i nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch tḙp kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh.

Tí xâi zư̭ng hô̒ Hwa̒ Bi̒nh tlớ thă̒nh khu zu li̭ch kuốc za, ngă̒i 22/6/2017, Ban Thươ̒ng bṷ Tính wí ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 14-NQ/TU wê̒l fát tliến khu zu li̭ch hô̒ Hwa̒ Bi̒nh. Pớ ni, ta̒n nguô̒n lư̭c ản hwi dôô̭ng, hwa̭t dôô̭ng zu li̭ch tlêênh khi zu li̭ch kỏ tư̒ khới xắc. Zấp ni̒, khu zu li̭ch hô̒ Hwa̒ Bi̒nh la̒ ản 3/5 tiêw tlỉ kwan tloo̭ng dáp ửng diê̒w kiḙ̂n khu zu li̭ch kuốc za.

Tloong ngă̒i hô̭i Da̭i dwa̒n kết ká thắi zân tôô̭c khu zân kư xỏm Mởi, xa̭ Thươ̭ng Kôốc (La̭c Xơn) năm 2023, za di̒nh eenh Bu̒i Văn Bi̒nh la̒ 1 tloong 4 za di̒nh văn hwả tiêw biếw ản twiên zương khen thướng. Pênh keḙnh wiḙ̂c chấp hă̒nh tốtta̒n kác tlú tlương kuố Dáng, tlỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố nha̒ nước, thi duô xán xwất, puôn paảnh zói, xâi zư̭ng za di̒nh ẩm do, hă̭nh fúc, eenh Bi̒nh ko̒n la̒ mo̭l tích kư̭c tloong ta̒n foong tla̒w, hwa̭t dôô̭ng ớ khu zân kư kôô̒ng pơ̭i bai tlo̒ Tlướng Ban kôông tác mă̭t tlâ̭n.

Văn foo̒ng Tính wí bươ̒ ban hă̒nh Thôông bảw kết lwâ̭n kuố dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Fi Loong, Wí biên zư̭ khwiết BCH T.Ư Dáng, Bỉ thư Tính wí ớ tloong puối la̒ wiḙ̂c pơ̭i xa̭ Miê̒n Dô̒i, hwiḙ̂n La̭c Xơn ngă̒i 13/6/2024. Dôô̒ng chỉ Bỉ thư Tính wí gi nhâ̭n ta̒n kết kwá la̒ ản kuố Dáng bô̭, tlỉnh kwiê̒n pơ̭i Nhân zân ta̒n kác zân tôô̭c xa̭ Miê̒n Dô̒i tloong kôông tác xâi zư̭ng Dáng, xâi zư̭ng tlỉnh kwiê̒n pơ̭i fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i, ti kôô̒ng pơ̭i chí da̭w ta̒n nhiḙ̂m bṷ tloo̭ng tâm thơ̒i zan têểnh.

Tlêênh hă̒nh tli̒nh khảm fả ta̒n diếm têểnh kuố hô̒ Hwa̒ Bi̒nh, zu kheéch khỏ loo̒ng kwăi mă̭t tlước kắnh kwan thiên nhiên kuố vi̭nh Ngo̒l Hwa thuô̭c diḙ̂ fâ̭n xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c). Nă̒m ớ bu̒ng lo̭i ản bỉ nhơ "tlải tim” kuố khu zu li̭ch. Ngo̒l Hwa thu hút bới kải thôốch hiểm tô̭l kuố môô̭ch vi̭nh tloong khṷ ză̭l, vi̭nh ớ tloong hô̒.

Nhơ̒ khai thác tiê̒m năng, lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, bán xắc văn hwả chiê̒n thôổng dôô̒ng thơ̒i dối mởi kắc ngi̭, kắch la̒ da̒ zúp dơ̒i khôổng ngươ̒i zân xỏm Cha̒ Dẳi, xa̭ Pa̒ Ko̒ (Mai Châw) ản kái thiḙ̂n. Kuu̒ng vởi fát chiến zu li̭ch, môi tlươ̒ng ản báw vḙ̂ tốt, bán xắc văn hwả dôô̒ng ba̒w Môông ản fát hwi.

Dôô̒ng chỉ Ngwwiḙ̂n Kwang Hưưng, Fỏ Bỉ thư Thươ̒ng chưư̭c Hwiḙ̂n wí Kaw Foong cho mắt: Hwiḙ̂n kỏ zan xổ tlêênh 4.7 va̭n mo̭l, gô̒m 3 zân tôô̭c chỉnh la̒: Mươ̒ng, Kinh, Zaw, tloong rỉ zân tôô̭c Mươ̒ng chiểm 72% zân xổ. Ngăi khâw khi Ngi̭ kwiết (NQ) xổ 33-NQ/TW, ngă̒i 9/6/2014 kuố Ban Chấp hă̒nh T.Ư Dáng (Khwả XI) wê̒l xâi zưư̭ng va̒ fát chiến văn hwả, kon ngươ̒i Viḙ̂t Nam dáp ưửng iêw kâ̒w fát chiến bê̒n vưưng dất nước da̒ ản kác kấp, ngă̒nh, diḙ̂ fương kwan tâm chiến khai thưư̭c hiḙ̂n, ản nhân zân tích kưư̭c hướng ưửng.

Tí lưw zư̭, fát tliến ta̒n zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc kuố Mo Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh xác di̭nh Mo Mươ̒ng la̒ zi xán văn hwả kâ̒n báw tô̒n pơ̭i fát hwi tloong tơ̒i khôổng kôô̭ng dôô̒ng kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c tính zoong paw Ngi̭ kwiết Da̭i hô̭i Dáng bô̭ tính nhiḙ̂m ki̒ 2015 - 2020. Tloong di̭, pô̭ ho̭ lêênh nhiḙ̂m bṷ:…xâi zư̭ng lô̭ tli̒nh lâ̭p hô̒ xơ khwa hoo̭c tli̒nh Tố tlức Zảw zṷc, khwa hoo̭c pơ̭i văn hwả kuố Liên Hơ̭p Kuốc (UNESCO) kôông nhâ̭n Mo Mươ̒ng la̒ zi xán fi bâ̭t thế kuố nhân lwa̭i. Tí la̒ ản mṷc tiêw dê̒ tha, bươ̭t kwa tư̒ khỏ khăn, tính Hwa̒ Bi̒nh tê̒w pơ̭i ta̒n tính ô̭i pa̭n i ta̒ kôô̒ng ha̒ la̒ xoong kỏ chất lươ̭ng bô̭ hô̒ xơ zi xán Mo Mươ̒ng tli̒nh UNESCO.