Pớ ka̭ tơ̒ mơ̒ pân khởm, ka̭ mâl tlúc ko̒n paw fú khắp ta̒n xỏm, bán bu̒ng kaw, pa̒ kon ta̒n kác zân tôô̭c ớ hwiḙ̂n Mai Châw i ta̒ pui nhô̭n hôốc ha̒ thuổng chơ̭. Wa̒i la̒ diếm kết nổl zaw thương, tlaw tối, muô paảnh ha̒ng hwả kuố mo̭l zân diḙ̂ fương, ta̒n fiên chơ̭ ko̒n la̒ miểng zaw lưw văn hwả, thế hiḙ̂n ti̒nh kám eenh ủn, ô̭i pa̭n, lưở tôi. Di̭ i la̒ nét văn hwả dôô̭c dảw, khác biḙ̂t la̒ co chơ̭ fiên ka̭ no̒ i thu hút kwan tâm kuố mo̭l zân diḙ̂ fương kôô̒ng pơ̭i zu kheéch ka̭ ti têểnh pơ̭i tất Mai Châw.
Kôô̒ng ta̒n nét dă̭c xắc pơ̭i wiḙ̂c lan hôô̭ng tư̒ zả tli̭ dôô̭c dảw kuố dôô̒ng ba̒w ta̒n kác zân tôô̭c tloong tính, Fiên chơ̭ bu̒ng kaw tính Hwa̒ Bi̒nh ản WBNZ tính kwiết di̭nh tlớ thă̒nh fiên chơ̭ thươ̒ng niên. Ni chăng chí la̒ hwa̭t dôô̭ng xúc tiển dâ̒w tư, kwáng bả xán fấm zu li̭ch pơ̭i ta̒n kác tiê̒m năng, lơ̭i thể kuố tính mo̒ ko̒n kóp fâ̒n lưw zư̭ nét văn hwả chơ̭ fiên dôô̭c dảw.
Kác năm vươ̒ kwa, kôông tác zi̒n zư̭, fát hwi bán xắc văn hwả kác zân tôô̭c tlêênh diḙ̂ ba̒n ản hwiḙ̂n Kim Bôi xác di̭nh la̒ nhiḙ̂m vṷ thươ̒ng xwiên, kóp fâ̒n twiên chwiê̒n, fố biến mâ̭n chiến khai tlư̭c hiḙ̂n hiḙ̂w kwá chú chương kuố Dáng, chỉnh xắch, fáp luô̭t kuố Nha̒ nuớc.
Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể kỏ kắnh kwan thiên nhiên thơ môô̭ng, hư̭w ti̒nh pên ta̒n nếp nha̒ khaa̒nh dơn xơ, dâ̭m bán xắc zân tôô̭c Mươ̒ng kôô̒ng ta̒n tâ̭p tṷc, lổi khôổng, văn hwả ăn oỏng foong fủ la̒ diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i tí xỏm Mô̭, xa̭ Bi̒nh Thănh (Kaw Foong) fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng (ZLKD).
Tloong zi xán văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c Viḙ̂t Nam, zi xán văn hwả Mươ̒ng kỏ dẩw ẩn dâ̭m nét ớ tư̒ li̭nh bư̭c. Tí zởi thiḙ̂w pơ̭i tôn binh ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng, mởi ni, Báw ta̒ng tính tố tlức tlưng pă̒i hiḙ̂n bâ̭t pơ̭i tlú dê̒ "Tlẳng iểng thiểng gổm kế”. Kwa di̭ zởi thiḙ̂w têểnh kôông tlủng wê̒l foong tṷc, tâ̭p kwản kuố mo̭l Mươ̒ng kố.
Ta̒n ngă̒i tâ̒w khảng 12, xa̭ bu̒ng hô̒ Hiê̒n Lương (Da̒ Bắc) pui nhô̭n khôông khỉ kuố môô̭ch tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n ản moong tơ̭i nhất tloong năm. Di̭ la̒ Ngă̒i hô̭i văn hwả, thế thaw, kwáng bả zu li̭ch hwiḙ̂n Da̒ Bắc năm 2023 kôô̒ng pơ̭i tư̒ hwa̭t dôô̭ng dă̭c xắc.
Hwiḙ̂n Da̒ Bắc kỏ kắnh kwan thiên nhiên hwang xơ, hu̒ng bi̭, la̒ nơi khôổng kuố 5 zân tôô̭c eenh ủn: Mươ̒ng, Tă̒i, Zaw, Kinh, Thải. Mơ̭i mo̒ zân tôô̭c kỏ nét dôô̭c dảw tluổ wê̒l bán xắc văn hwả, la̒ dêênh ta̒n bán la̒ng bi̒nh iên, thươi thôốch. Pên keḙnh di̭, hwiḙ̂n kỏ ha̒ng tlăm km pơ̒ hô̒ khôông Da̒, tư̒ dáw nối, bản dáw kôô̒ng ta̒n kác vi̭nh pơ̭i kắnh kwan ki̒ thủ. Nơi ni nă̒m tloong kwi hwă̭ch tôống thế fát tliến khu zu li̭ch (KZL) kuốc za hô̒ Hwa̒ Bi̒nh têểnh năm 2030, la̒ diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i cho fát tliến zu li̭ch, tảng kế la̒ fát tliến lwa̭i hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng (ZLKD).
Kôô̒ng pơ̭i bê̒ tă̒i li̭ch xứ văn hwả tliê̒n thôổng, ta̒n kác zân tôô̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Da̒ Bắc zấp ni̒ ko̒n lưw zư̭ ản ta̒n zả tli̭ bán xắc văn hwả tluổ nhơ: thiểng pô̭, chư̭ biết, ngư̭ văn zân zan, ngḙ̂ thwâ̭t tli̒nh ziḙ̂n zân zan, tli thức zân zan, tâ̭p kwản xa̭ hô̭i, lḙ̂ hô̭i tliê̒n thôổng, tlang fṷc zân tôô̭c… Di̭ la̒ diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i tí mo̭l zân zi̒n zư̭, báw tô̒n pơ̭i fát hwi ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng, xâi zư̭ng ta̒n xán fấm zu li̭ch hấp zâ̭n, da za̭ng, thu hút zu kheéch tí fát tliến KT-XH diḙ̂ fương.
Kăắch tluung tâm xa̭ Vân Xơn (Tân La̭c) khwáng 4 km, nă̒m ớ dô̭ dă̭l 800m xo vởi mư̭c dác biến, xỏm Chirnt la̒ bán Mươ̒ng xinh dḙp. Kôô̒ng vởi thiên nhiên hwang xơ, khỉ hâ̭w lỉ tướng, ớ ni ko̒n lưw zư̒ tư̒ néy văn hwả tlwiê̒n thôổng kuố mo̭l Mươ̒ng.
UBNZ hwiḙ̂n Lương Xơn vươ̒ tố chức Lê̒ kôông bổ va̒ tlaw bă̒ng xếp ha̭ng zi tích li̭ch xứ kấp tính di̒nh Lai Tli̒, xa̭ Thănh Kaw.
Xớ VH-TT&ZL tố chức chương chi̒nh kháw xát twiển, diếm zu li̭ch mởi ớ hwiḙ̂n Da̒ Bắc. Tham za kỏ môô̭ch xổ chwiên za ngiên kửw fát chiến xán fấm zu li̭ch, kâw la̭c bô̭ lư̒ hăă̒nh UNESCO Ha̒ Nô̭i, Hiḙ̂p hô̭i Lư̒ hăă̒nh Vỉḙ̂t nam, Hiḙ̂p hô̭i Zu li̭ch TF Ha̒ Nô̭i va̒ môô̭ch xổ tính, da̭i ziḙ̂n kác zwănh ngiḙ̂p, kôông ti lư̒ hăă̒nh, dơn vi̭ kinh zwănh zu li̭ch.
Hwiḙ̂n Iên Thwí hiḙ̂n kỏ 12 diếm zi tích li̭ch xử văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, tloong rỉ kỏ 3 zi tích kấp kuốc za la̒ hang Chuô̒ bê̒ chuô̒ Hang (xa̭ Iên Tli̭); hang tác dôô̭ng Thiên Tôn (xa̭ Ngoo̭c Lương); dôô̭ng Thiên Loong (xa̭ La̭c Lương) bê̒ 9 zi tích kấp tính. Tloong mẩi năm pươ̒ rô̒i, hwiḙ̂n i kỏ tư̒ zái fáp tích kư̭c tloong viḙ̂c zư̭ zi̒n, fát hwi kác zả tli̭ zi xản văn hwả vâ̭t thế bê̒ fi vâ̭t thể.